مقدمه: برای توسعه ی توان جسمانی تمرینات مانند مقاومتی مانند پلایومتریک پیشنهاد شده اند. البته، مطالعات متناقض اندکی به تاثیر این نوع تمرینات بر تغییرات ناخوشایند شاخص های مختلف کوفتگی عضلانی تاخیری اشاره دارند. به علاوه، به دلیل اهمیت این نوع از تمرینات ورزشی در توسعه ی توان انفجاری عضلانی در ورزش هایی مانند هندبال، این تحقیق با هدف مقایسه دو نوع تمرین پلایومتریک متفاوت بر برخی از شاخص های کوفتگی عضلانی تاخیری در زنان هندبالیست انجام شد. روش شناسی: 20 زن هندبالست به طور تصادفی در دو گروه پلایومتریک(پرش عمقی) (تعداد: 10 نفر، میانگین سن 50/2± 57/22 سال، وزن 39/7±38/54 ) و پلایومتریک پرش عمودی معکوس (تعداد: 10 نفر، میانگین سن 25/3±71/22 سال، وزن 32/4±07/54 کیلوگرم ) جایگزین و شدند. هر دوگروه پلایومتریک ( پرش عمقی و پرش عمودی معکوس) (70% ارتفاع بیشینه پرش)6 دوره از تمرینات را تا رسیدن به واماندگی اجرا کردند. شاخص های زیست شیمیایی (کراتین کیناز تام سرمی)، التهابی (تعداد کل لکوسیت های خون محیطی، پروتئین واکنشگر-c سرمی، تورم ران، درک کوفتگی) و عملکردی (انعطاف پذیری پشت و پایین تنه، قدرت هم طول پشت و جلوی ران پا، توان عضلانی) کوفتگی عضلانی تاخیری هر دو گروه طی سه مرحله (30 دقیقه قبل، بلافاصله و 24 ساعت بعد از تمرین) اندازه گیری شد. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار از طریق تحلیل واریانس (anova) با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معنی داری (05/0p<) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: تغییرات 24 ساعته شاخص های زیست شیمیایی، التهابی و عملکردی کوفتگی عضلانی تاخیری هردو گروه معنی داری بود(05/0p<). به طوری که، هر دو نوع تمرین پلایومتریک سبب افزایش معنی دار فعالیت آنزیم کراتین کیناز تام سرمی، پروتئین واکنشگر-c، تورم ران، درک کوفتگی شد(05/0p<). به علاوه، هر دو نوع تمرین با سهم اثر یکسان باعث کاهش معنی دار شاخص های عملکردی کوفتگی عضلانی تاخیری (انعطاف پذیری عضلات پشت و پایین تنه، قدرت هم طول عضلات پایین تنه، اوج توان عضلانی) شد(05/0p<). به طوری که، دامنه تغییرات دو گروه تفاوت معنی داری نداشت و در تغییرات این شاخص ها بین دو گروه پلایومتریک و قدرتی با وزنه تفاوت معنی داری وجود نداشت(05/0p<). به علاوه، هر دو نوع تمرین با سهم اثر یکسان تاثیر معنی داری در تعداد لکوسیت های خون محیطی نداشته اند. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاضر نشان داد که یک جلسه تمرینات متفاوت پلایومتریک سبب ایجاد کوفتگی عضلانی تاخیری در زنان هندبالیست می شود،