پایداری سکونتگاههای روستایی مناطق مرزی همواره در معرض تهدیدات گوناگون قرار دارند. این تهدیدات در برگیرنده طبیعی، انسانی و فناوری برون مرزی و آسیب¬پذیریهای درون - سیستمیِ سکونتگاه، می¬باشد که امنیت مرزنشینان را نشانه رفته است. در حال حاضر، سکونتگاههای روستایی با وجود این تهدیدات بالقوه، آمادگی ذهنی و عینی لازم برای مواجهه با بحرانهای ناشی از این تهدیدات را ندارند و این نبود آمادگی باعث غافل¬گیری اجتماعات روستایی هنگام وقوع بحران می¬گردد. این غافل¬گیری، شدّت آسیب¬پذیری را به مراتب بالاتر می¬برد. دراین چارچوب، پدافند غیرعامل به عنوان یک رویکرد و مجموعه¬ای از برنامه¬ها و اقدامات پیشگیرانه معرفی می¬شود که سعی در توانمندسازی سکونتگاهها در مقابل بحرانها و کاهش آثار زیانبار آنها دارد. تحقیق حاضر به دنبال پاسخ این سوال است که: نقش پدافند غیرعامل در پایداری کالبدی سکونتگاههای روستایی مناطق مرزی چیست؟ همچنین با تأکید بر روستاهای نوار مرزی شهرستان پیرانشهر در جستجوی الگوی راهبردی بهین? پدافند غیرعامل در این منطقه است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی بوده. جامع? آماری تحقیق، روستاهای نوار مرزی شهرستان پیرانشهر (تعداد 48 سکونتگاه روستایی) از استان آذربایجان غربی بوده است. نمون? آماری تحقیق دو گروه را شامل می¬شود: 1) مردم عادی، روحانیون، اعضای شورای اسلامی و دهیاران روستاها و 2) خبرگان پدافند غیرعامل که سابق? خدمت در منطق? مورد مطالعه را داشته¬اند. روشهای گردآوری اطلاعات شامل کتابخانه¬ای، مشاهد? مستقیم و غیرمستقیم، پرسشنام? خبرگان، مصاحب? باز و شبک? اجتماعی مجازیِ فیس بوک بوده. اطّلاعات جمع¬آوری شده از منطقه با آمار توصیفی، طبقه¬بندی شده، سپس با اطلاعات کیفی دست اوّل (گردآوری شده توسط محقّق) و دست دوّم (مطالعات پیشین) تطبیق داده شده و به استنباط، تحلیل و نتیجه¬گیری انجامیده است. همچنین، از فن کیفی swot برای ارائ? الگوی راهبردی استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که پدافند غیرعامل، می¬تواند ضامن پایداری کالبدی سکونتگاههای روستایی مرزی شده و در این چارچوب، انتخاب الگوی راهبردی تدافعی، به عنوان الگوی بهین? پدافند غیرعامل در سکونتگاههای روستایی نوار مرزی شهرستان پیرانشهر می تواند برای برون رفت از وضع موجود ضرورت یابد.