چکیده: با توجه به اینکه رویکرد جهانی به سمت داروهای گیاهی و پرهیز از مصرف داروهای شیمیائی است، توجه بیش از پیشبه گیاهان داروئی را ایجاب می نماید. شاید بتوان گفت که اولین قدم در راستای توسعه هر چه بیشتر سطح زیر کشت این گیاهان، توجه به شرایط بهینه رشد و نحوه کشت آنها باشد.یکی از این گیاهان داروئی پرارزش، رزماری می باشد. در همین راستا و به منظور بررسی اثرات بستر کاشت و غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (iba) بر ریشه زایی قلمه های رزماری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه زینتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای بستر کاشت در سه سطح شامل:100 درصد خاک مزرعه، 100درصد ماسه بادی و 50 درصد خاک زراعی + 50 درصد ماسه بادی و هورمون اکسین در چهار غلظت، عدم مصرف (شاهد) 2، 4 و 6 میلی گرم در لیتردر نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد طول ریشه، وزن تر ریشه و برگ، سطح برگوزن خشک ریشه و برگ در هر قلمه در هر سه مرحله نمونه برداری در بستر کاشت ماسه بادی و کمترین میزان آنها در بستر کاشت خاک مزرعه، به دست آمد. همچنین بین صفات مورد بررسی،تنها صفت تعداد ریشه، واکنش مثبت به کاربرد هورمون نشان داد. به طوری که با افزایش غلظت هورمون iba، تعداد ریشه در هر قلمه نیز به طور خطی افزایش یافتو بیشترین تعداد ریشه در غلظت 6 میلی گرم در لیتر هورمون و کمترین آن در تیمار شاهد به دست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین ریشه زایی در قلمه های رزماری در شرایط بستر کاشت ماسه بادی و کاربرد غلظت 6 میلی گرم در لیتر هورمونibaبه دست می آید. نتایج همبستگی بین صفات مورد بررسی نیز حاکی از این امر می باشد که با افزایش تعداد ریشه در هر قلمه به موجب انتخاب بستر کاشت مناسب و یا کاربرد غلظت مناسب هورمون ایندول بوتیریک اسید (iba)، افزایش وزن ریشه و متعاقب با آن افزایش سطح و وزن برگ را در پی خواهد داشت.با توجه به نتایج به نظر می رسد که افزایش در ریشه زایی قلمه های رزماری در شرایط بهینه رشد، در نهایت می تواند رشد و توسعه هر چه بیشتر این گیاه دارویی حائز اهمیت را از طریق قلمه گیری به همراه داشته باشد.

استفاده از کودهای آلی در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود شرایط خاک یکی از راهکارهای جدید در کشاورزی پایدار به شمار می آید و با توجه به اهمیت جو و نقش آن در تامین منابع غذایی مردم جهان توجه ویژه به این محصول حایز اهمیت است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی اثرات قارچ میکوریزا و کودهای دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد جو آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد کود دامی ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در بوته، تعداد پنجه در بوته، عملکرد دانه و بیولوژیک، وزن هزار دانه، غلظت نیتروژن و فسفر دانه را افزایش داد، به طوریکه بیشترین این خصوصیات از کاربرد 20 تن کود دامی در هکتار مشاهده شد که نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری بیشتر بود. کاربرد میکوریزا نیز بر تمامی مولفه های مورد مطالعه تاثیر معنی داری داشت. بین سویه های مختلف میکوریزا اختلاف چندانی مشاهده نشد.