نام پژوهشگر: وحیده وحدت منش
وحیده وحدت منش داریوش علیپور
اسیدوز لاکتیکی در نشخوارکنندگان می تواند پس از مصرف کربوهیدرات های سریع التخمیر رخ دهد که به خاطر تولید بیش از حد اسیدهای ارگانیک منجر به از بین رفتن تعادل میکروبی و کاهش ph شکمبه می شود. در سیستم های پرورشی که جیره غذایی حاوی مقادیر زیاد کربوهیدرات است میزان ابتلاء بین 10 تا 50 درصد و میزان مرگ ومیر 90 درصد ذکر شده است (رادوستیس و همکاران، 2000). از اثرات اسیدوز می توان به ضعف سلامتی، افزایش لنگش، کاهش بازده تبدیل غذایی، کاهش مصرف غذا و کاهش سنتز پروتئین میکروبی اشاره کرد (یانگ و بوخمین ،2005). هنگامی که معده با مقدار زیادی اسید مواجه می شود، اسیدوز بروز میکند. این اسیدها باعث آسیب بر دیواره شکمبه می شوند که در نهایت باعث می شود که اسید تولید شده توسط باکتریها وارد سیستم گردش سیاهرگی می شوند، که سمی هستند و سبب ایجاد ورم چرکی کبد می شوند. انباشته شدن این اسیدها، در سیستم گردش سیاهرگی موجب لنگش میگردد. همچنین اسیدوز شکمبه ای باعث کاهش پروتئین میکروبی می شود چون در نتیجه اسیدی شدن معده، فعالیت میکروارگانیسم ها متوقف می شود. زیرا میکروارگانیسم ها در ph پائین از بین می روند، در نتیجه باعث کاهش پروتئین های میکروبی می شود، بنابراین نیاز به مکمل های پروتئینی در جیره افزایش می یابد که موجب افزایش هزینه های خوراک می گردد (ادنوان ،2001). جیره های غذایی حاوی مقادیر زیاد کربوهیدرات با تأثیر بر میکروارگانیسم های شکمبه باعث تجمع لاکتات در محیط شکمبه می شوند.پس با تغییر جمعیت باکتری های تولید و مصرف کننده لاکتات می توان شرایط بروز اسیدوز را تغییر داد. برای کنترل این بیماری شکمبه ای در سیستم های پرورشی معمولاً از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود که از رشد باکتری های تولیدکننده لاکتات جلوگیری می کنند (کلیو و همکاران، 1999). دوزهای تحت درمانی آنتی-بیوتیک ها مانند ویرجینیامایسین بدون تأثیرگذاشتن بر باکتری های مصرف کننده اسیدلاکتیک یا تخمیر طبیعی از رشد باکتری های تولیدکننده لاکتات در شکمبه جلوگیری می کند. این آنتی بیوتیک ها در جلوگیری از اسیدوز موثرند اما بروز مقاومت آنتی بیوتیکی که می تواند به پاتوژن-های انسانی منتقل شود منجر به تحریم یا محدودیت استفاده از آنتی بیوتیک ها به حیوانات اهلی شده است (وگنر ،2003). از اینرو ضروری است از موادی استفاده نمود که برای مصرف کننده ایمن باشد، اما تولید حیوانی را کاهش ندهد. برخی از گیاهان دارای ترکیباتی هستند که خاصیت آنتی میکروبی دارند و می توانند جایگزین آنتی بیوتیک ها باشند (ورکو و همکاران، 2010). بسیاری ازگیاهان شناخته شده ترکیباتی ایجاد می کنند که دارای فعالیت آنتی میکروبی برای مقابله با دشمنان هستند (برایانت و همکاران،1992). برخی از این ترکیبات دارای طیف وسیعی از فعالیت میکروبی هستند درحالیکه بقیه آنها گونه های خاصی از باکتری ها را هدف گرفته اند (کارسون و همکاران،2002). در سال های اخیر به دلیل افزایش علاقه مردم به مصرف مواد طبیعی و نیز شیوع بیماری های گوارشی، تنفسی و انواع سرطان ها، تحققیات گسترده ای برای استفاده از اسانس ها انجام گرفته است. اسانس ها علاوه بر خاصیت ضد میکروبی دارای خواص ضد انگلی و ضد تولید توکسین نیز هستند که این ویژگی ها در ارتباط با نوع ماده موثره موجود در اسانس است (برت ، 2004).