نام پژوهشگر: حسین احمدی سخا

زیبایی شناسی صور خیال در نامه ی سی و یکم نهج البلاغه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1386
  حسین احمدی سخا   مرتضی قایمی

ترسل یا (نامه نگاری) ، نوعی از انواع نثر ادبی است که انسان از دیرباز جهت ارتباط با همنوعانش از آن بهره جسته است. بررسی و شناخت ویژگی های ترسل در قبل از اسلام و صدر اسلام این امکان را فراهم می سازد که خصوصیات فنی نامه های علی (ع) به عنوان نماد و نمونه ی بارز و عالی، که تا حدودی بیانگر کیفیت ترسل در صدر اسلام است، نیز شناخته شود. از جمله نامه های طولانی امام در نهج البلاغه ، نامه ی سی و یکم به امام حسن (ع) است که از جنبه های ادبی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و ... مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در کنار جنبه های مذکور، جنبه ی زیبایی و بلاغی نامه، ویژگی مهمی است که علاوه بر قراردادن نامه در جایگاه منحصر به فرد، بیانگر بلاغت و فصاحت علی (ع) است. بررسی و تحلیل ویژگی مذکور که شامل زیبایی صور خیال می شود . مبین ابتکار و نوآوری علی (ع) در بسیاری از تصاویر نامه و استفاده ی به غایت مطلوب و به جا از شگردهایی مانند "بیان پارادوکسی " ، "تناقص" و ... در نامه می باشد و نیز نشان دهنده ی دقت و ظرافت خاصی است که بر تمام تصاویر نامه حاکم است و از طرفی دیگر مبین پویایی و حیات در تصاویر است، به طوری که به خوبی ملموس و مشهود است و نیز نشانگر وجود تراکم تصاویری است که نه تنها هیچ گونه تکلفی در آن ها احساس نمی شود، بلکه تجربه ی ادبی و علمی امام علی (ع) را به زیبایی هر چه تمامتر به خواننده منتقل می سازد و از جهت دیگر روشن کننده ی شگردهای ایشان در ارایه ی مضامین عقلی و ارزشی ناب در قالب تصویرپردازی زیبا و ارایه ی این مضامین در قالبی حسی و القای آن به مخاطبان جهت نفوذ و تأثیر بیش از پیش در آنها و نیل به اهداف والای نامه از قبیل : پندها، حکمت ها ، نویدها، هشدارها و ... می باشد.