نام پژوهشگر: علیرضا حیدر نیا
زرین تاج کوهستانی علیرضا حیدر نیا
دیابت یکی از بیماری های شایع و مشکل بهداشتی عمومی عمده در جهان و پنجمین علت مرگ و میر، اولین علت نارسایی مزمن کلیه، قطع پای غیر تروماتیک و کوری در بسیاری از جوامع است .این مطالعه نیمه تجربی، به روش آزمون- کنترل در جامعه بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، تحت پوشش واحد دیابت بیمارستان باهنر کرمان انجام گرفت. روش نمونه گیری تصادفی و تعداد نمونه 76 نفر بود. بیماران گروه آزمون به مدت هشت جلسه یک ساعته به روش بحث گروهی و پرسش و پاسخ و سخنرانی و پیاده روی و ارائه پکیج آموزشی آموزش دیدند و نمونه ها قبل و سه ماه بعد با پرسشنامه و آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله a1c آزمون شدند و داده ها در نرم افزار آماریspss ویرایش 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از اختلاف معنی داری بین تفاضل میانگین نمره سازه های مدل اعتقاد بهداشتی پیشرفته در مرحله قبل و پس از مداخله در بیماران دو گروه کنترل و آزمون است (0001/0p<) ولی تفاضل میانگین نمره سازه منافع درک شده در دو گروه تفاوت معنی داری نشان نداد(473/0p=). همچنین اختلاف میانگین قبل و پس از مداخله در مورد دو متغیر hba1c و اندازه دور شکم در دو گروه تفاوت معنی دار داشت(0001/0> p). : آموزش خود مراقبتی براساس الگوی اعتقاد بهداشتی پیشرفته، در کنترل قند خون بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز دیابت بیمارستان شهید باهنر شهرستان کرمان در سازه های حساسیت، شدت، موانع درک شده، خودکارآمدی و رفتارهای خودمراقبتی، سطح هموگلوبین گلیکوزیله و اندازه دور شکم موثر بوده ولی در متغیر منافع درک شده به دلیل بالا بودن میانگین نمره قبل از مداخله تغییر چندانی در مرحله بعد مشاهده نشد.
افسانه آئین مینور لمیعیان
چکیده: مقدمه: سرطان پستان، شایعترین سرطان در زنان، شایعترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان محسوب می شود. با توجه به سرعت فزاینده تولید دانش و توسعه فن آوری های ارتباطی نظیر تلفن همراه که داده های مرتبط با هر موضوع را بدون محدودیت زمانی و مکانی در اختیار فراگیران قرار می دهد استفاده از پیامک تلفنی ساده ترین و ارزان ترین روش در برنامه های آموزش سلامت در ارتقاء آگاهی در زمینه پیشگیری از بروز بیماری ها و مشکلات مرتبط سلامتی و رواج رفتارهای سلامت محور در سطح جامعه میباشد و طبق تحقیقات بهترین اثرگذاری آموزشی پیامک تلفنی در قشرنوجوان و جوان جامعه می باشد. با توجه به اینکه پژوهشگر شاهد بر این مسئله است که خودآزمایی پستان هنوز در جامعه (به ویژه دختران جوان) جایگاه و ارزش خود را نیافته و زنان نیاز به آموزش از طریق روش های موثر و مناسب در جهت کنترل سرطان پستان و ارتقاء سلامت خود دارند. این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر آموزش خودآزمایی پستان ((bse: breast self-examination با دو روش آموزشی سخنرانی و پیامک تلفنی (sms) در دانشجویان دختررشته های غیر علوم پزشکی در سال 1392انجام گرفت. روش کار: این پژوهش یک کار آزمایی بالینی است. 108 نفر از دانشجویان دختر22-30 سال رشته های غیرعلوم پزشکی خوابگاه های دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. واحدهای مورد مطالعه در 2 گروه، گروهa از طریق روش آموزشی سخنرانی(خوابگاههای خارج از دانشگاه) و گروهb از طریق روش آموزشی پیامک تلفنی (خوابگاههای داخل دانشگاه) در مورد اهمیت سرطان پستان، روش های کنترل و عملکرد bse آموزش دیدند ابزارگردآوری اطلاعات، پرسشنامه شامل2 قسمت میباشد. قسمت اول حاوی 16سوال جهت مشخصات دموگرافیکی وقسمت دوم حاوی و 10 سوال آگاهی، 10 سوال نگرش، 10 سوال عملکرد و 10 سوال چک لیست مشاهده مستقیم می باشد. برنامه آموزشی بر اساس اطلاعات بدست آمده از آزمون اولیه (pre–test) و تعیین نیازهای آموزشی جامعه مورد پژوهش تهیه و تدوین شد. سپس آموزشهای لازم به دوگروه بطور همزمان داده شد و post test (3ماه بعد از آموزش) بعمل آمد داده ها با نرم افزار20 spssو آزمون آماری پارامتریک(تی زوجی) وناپارامتریک(کی دو) در سطح معنی داری(005/0p<) تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج آزمون t-test نشان داد در هر دو گروه مورد مطالعه بعد از آموزش نسبت به قبل از آموزش تفاوت قابل ملاحظه ای در میانگین نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد در موردbse مشاهده گردید (001/0p?). آموزش با هر دو روش سخنرانی و پیامک تلفنی، باعث ارتقاء سطح آگاهی، نگرش و عملکرد درمورد bse می شود (001/0p?). آگاهی، نگرش و عملکرد از بیماری سرطان پستان و نحوه انجام bse درگروه پیامک تلفنی نسبت به گروه سخنرانی بالاتر می باشد (001/0p?). دررابطه با مناسب ترین روش درمورد bse نمونه های پژوهش در دوگروه مورد مطالعه، پیامک تلفنی با 46% بعنوان اولویت اول روش آموزشی از نظرنمونه های پژوهش انتخاب گردید. نتایج: آگاهی، نگرش و عملکرد از بیماری سرطان پستان و نحوه انجام bse در گروه پیامک تلفنی نسبت به گروه سخنرانی بالاتر می باشد پیشنهاد می شود این روش آموزش در برنامه های آموزش سلامت، بخصوص در کنترل سرطان پستان به منظور حفظ سلامتی و بهداشت جامعه زنان مورد استفاده قرارگیرد.
هادی مرشدی علیرضا حیدر نیا
چکیده زمینه و هدف: پرسنل مراقبت های بهداشتی درمانی در مقایسه با کارگران صنایع ساختمان، معدن و تولیدی در معرض خطر ابتلا به msds بیشتری هستند. هدف مطالعه حاضر شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رعایت پوسچر در کارکنان اتاق عمل بیمارستان های آموزشی شهر قزوین با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بود. با استفاده از نمونه گیری آسان، 130 نفر از پرسنل اتاق عمل 6 بیمارستان آموزشی شهر قزوین وارد مطالعه شدند. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه خودگزارشی بود که از دو بخش سوالات دموگرافیک و30 سوال برای اندازه گیری سازه های tpb به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با گزینه های پاسخ لیکرتی 5 نقطه ای تشکیل شده بود. داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss ویرایش 20 وlisrel نسخه 80/8 و آزمون های آماری کای دو، آنالیز واریانس، ضریب همبستگی و آنالیز مسیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی پرسنل 38/6 ± 2/31 سال بود. همبستگی مثبت و متوسط و معنی دار بین سازه های مختلف tpb با یکدیگر وجود داشت (05/0< p، 01/0 < p). قوی ترین همبستگی بین قصد (49/0 = r، 05/0< p) و سپس کنترل رفتاری متصور (38/0 = r، 05/0< p) و عقاید کنترلی (35/0= r، 01/0< p) با رفتار دیده شد. سازه های نگرش (44/0 = i? ، 05/0p <)، هنجارهای انتزاعی (31/0 = i? ، 05/0p <)، و کنترل رفتاری متصور (23/0 = i? ، 05/0p <)، قادرند 58 درصد واریانس قصد را پیش بینی کنند. علاوه بر این دو سازه قصد (41/0 = i? ، 05/0p <)، و کنترل رفتاری (52/0 = i? ، 05/0p <) متصور نیز قادر به پیش بینی واریانس 39 درصدی رفتار رعایت پوسچر هستند. بحث و نتیجه گیری: تئوری رفتار برنامه ریزی شده الگوی مناسبی برای تبیین عوامل تاثیرگذار بر رفتار رعایت پوسچر در کارکنان اتاق عمل بیمارستان می باشد و استفاده از نظریه مذکور به منظور تعیین عوامل موثر بر بروز اختلالات اسکلتی عضلانی در سایر گروه های شغلی در بخش بهداشت و درمان نیز توصیه می شود. واژگان کلیدی: اختلالات اسکلتی عضلانی، تغییر رفتار، پوسچر، ارگونومی، تئوری رفتار برنامه ریزی شده.