نام پژوهشگر: لیلا فراورده
شیوا حمیدزاده مقدم لیلا فراورده
گندم یکی از محصولات زراعی مهم در سطح جهانی بوده که همواره با تنش های زیستی و غیرزیستی مواجه می-باشد. سیستم های مقاومتی گیاهان از جمله گندم در مقابل تنش ها توسط روش های متعددی از جمله مواد شیمیایی مانند اسید سالیسیلیک تحریک می گردد. مرگ برنامه ریزی شده سلولی یکی از راه های واکنش گیاه به تنش های زیستی و غیر زیستی می باشد که از جمله راه های تحریک مرگ سلولی استفاده از مواد شیمیایی مانند اسید سالیسیلیک می باشد. به منظور بررسی نحوه تاثیر اسید سالیسیلیک در مرگ برنامه ریزی شده سلولی، اثرات تیمار خارجی اسید سالیسیلیک بر روی گیاهچه های دو رقم گندم فلات و چمران اعمال گردید تا سیستم های دخیل در انتقال پیام دفاعی این گیاه طی مرگ برنامه ریزی شده از جنبه بیوشیمیایی و مولکولی مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. به این منظور دو رقم چمران و فلات با اسید سالیسیلیک در غلظت های 0، 5/2، 5، 10 میلی مولار تیمار شدند و نمونه برداری 8 و 12 ساعت بعد از تیمار انجام گرفت. بررسی ها نشان دادند که تحت تیمار اسید سالیسیلیک از غلظت اسیدهای آمینه لیزین و متیونین کاسته و غلظت اسیدهای آمینه پرولین و کربوهیدرات که در مکانیسم های دفاعی گیاه نقش اساسی دارند افزایش یافت. میزان فعالیت کاتالاز و پلی فنل اکسیداز با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک کاهش و برعکس میزان فعالیت پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز افزایش یافت. نتایج حاصل مطالعات پروتومیکسی با استفاده از الکتروفورز 2 بعدی نشان داد که به طور کلی پروتئین هایی که در مقابله با اسید سالیسیلیک تغییر بیان دارند، در ارتباط مستقیم با سیستم دفاعی در مقابل تنش مانند لکه های 1، 2، 3، 24، 25، 26 می باشند که این پروتئین ها در تنظیم مرگ برنامه ریزی شده سلولی دخالت دارند. همچنین اسید سالیسیلیک با میزان بیان پروتئین-های دخیل در متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین، تولید انرژی و انتقال علامت در ارتباط می باشد.