چکیده تحلیل کارایی تکنیکی سیب زمینی کاران استان همدان با تأکید بر اثرات زیست محیطی به کوشش: مسعود رضایی در شرایط کنونی جهان کشوری می تواند به برنامه های اقتصادی و توسعه ای خود نایل آید که کمتر از لحاظ مواد غذایی و محصولات ضروری مورد نیاز خود به خارج وابسته باشد. مقدار تولید یک کشور افزایش نخواهد یافت مگر اینکه در کنار عوامل فیزیکی، برخی پارامترها و توانایی های فردی و فنی تولیدکنندگان نیز افزایش یابد که کارایی کشاورزان از اهمیت خاصی برخوردار است. از آنجا که استان همدان تولید کننده عمده محصول سیب زمینی در کشور و همچنین صادر کننده این محصول به کشورهای همسایه می باشد، لذا انجام مطالعاتی در زمینه کارایی تولید و بهره وری به منظور افزایش درآمد و سود تولیدکنندگان مفید می باشد. با افزایش نگرانی ها در رابطه با محیط زیست، توجه به آثار منفی و آلاینده های ناشی از فعالیت های تولیدی در ارزیابی کارایی واحدها ضروری می باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف محاسبه کارایی تکنیکی مزارع سیب زمینی در استان همدان با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی صورت گرفته است. برای این منظور داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه جمع آوری شد و مزارع مورد بررسی با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند سپس به محاسبه کارایی فنی با و بدون لحاظ شرایط زیست محیطی و تعیین رشد بهره وری عوامل تولید سیب زمینی در استان همدان پرداخته شد. نتایج نشان داد میانگین کارایی فنی بدون ملاحظات زیست محیطی، برابر با 88 صدم است. کارایی فنی با ملاحظات زیست محیطی 93 صدم می باشد. مقایسه میانگین کارایی ها نشان داد که اختلاف معناداری بین کارایی فنی با و بدون ملاحظات زیست محیطی وجود دارد. در این مطالعه به محاسبه رشد بهره وری عوامل تولید مزارع سیب زمینی استان همدان در دوره 90-1379 نیز پرداخته شد. به طور متوسط رشد بهره وری مزارع سیب زمینی استان همدان در طی این دوره حدود 5/2 درصد می باشد که متوسط سالیانه آن بالغ بر 22/0 درصد خواهد بود. از طریق الگو گیری از واحدهای کارا با کم کردن شکاف تولید بین واحدهای تولیدی می توان تولید را همراه با کاهش اثرات زیست محیطی افزایش داد. کلید واژه: کارایی، بهره وری، مالم کوئیست، dea، سیب زمینی