چیستی و ماهیت مرگ موجب پیدایش افکاری متناقض در عرصه های مختلف فکری از جمله در شعر و ادب فارسی گردیده است و هر کدام از شاعران با تکیه بر پایگاههای فکری و معرفتی خود به این پدیده نگریسته اند .در این پژوهش سعی شده است تا مسئله مرگ اندیشی در شعر شاعران ادب معاصر در بوته نقد و تحلیل قرار گیرد، به همین منظور مقایسه ای بین مرگ اندیشی و تصویر آفرینی شاعران سنتگرا و نوگرای معاصر صورت گرفته است تا معین شود چه تفاوتی بین مرگ اندیشی آنان و تصاویرشان در این زمینه دیده می شود .این رساله دارای پنچ فصل است . در فصل اول به کلیاتی درباره موضوع ،چگونگی روش تحقیق و پیشینه تحقیق پرداخته شد. در فصل دوم سابقه موجز مرگ اندیشی در فرهنگ ها و تمدن های باستانی ودر شعر برخی از شاعران بزرگ ادب پارسی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و فصل سوم وچهارم به نقد و بررسی و مقایسه مضامین و تصاویر مرگ در شعر ده شاعر مورد نظر اختصاص یافت. نتایج حاصل از تحقیق در فصل پنجم مطرح شده است. عمده ترین دستاورد و نکات این پژوهش عبارتند از: 1-در شعر شاعران نوگرا جنبه های بدیع تری از مرگ اندیشی مشاهده شد،این مسئله ناشی از شرایط سیاسی و اجتماعی دهه سی و آشنایی شاعران با مکاتب خارجی است. 2- تصاویر در زمینه مرگ اندیشی در اشعار شاعران نوگرا با اندیشه هایشان در باب مرگ متناسب است در صورتی که در شعر شاعران سنتگرا تصاویر با مرگ اندیشی شاعر مطابقت ندارد. 3 - صور خیال در مجموعه های شعر نیمایی همراه با نوآوری و ابتکار و تعمق بیشتری است.

حکمت عملی یکی از علوم کاربردی است که بسیاری از نکات اخلاقی ، امور مربوط به خانواده و مسائل مهمی در زمینه مملکت داری را به همگان می آموزد و از جمله متون کهن نثر فارسی که از منابع مهم این علم به حساب می آیند،کلیله و دمنه و مرزبان نامه است. در این پژوهش ، موازین حکمت عملی در این دو کتاب در سه سطح سیاست ذات ، (اخلاق) سیاست تبع(تدبیر منزل) و سیاست مدن (اصول مملکت داری) بررسی و با ذکر نمونه هایی از این موازین در هر دو کتاب و تحلیل و ارزیابی هر مورد ، با یکدیگر مقایسه شده و ارتباط هرکدام از آن ها با حکمت عملی شناخته شده در بین اندیشمندان بیان شده است. در سطح سیاست ذات ،انواع فضایل و رذایل اخلاقی همچون دوستی ، قناعت ، تلاش ، رازداری ، صبر ، پرهیز از خشم ،دروغ ، سخن چینی و ... در سطح سیاست تبع ،تدبیر مال یا امور اقتصادی ، امور زنان ، فرزندان و خدمتکاران ، در سطح سیاست مدن ، ویژگی های پادشاهان مثل عدالت ،رعیت پروری، مشورت با اتباع، انتخاب کارگزاران شایسته و ... و هم چنین آداب حضور در نزد پادشاهان ، امور مربوط به زیردستان و خدمتکاران پادشاه ، امور مربوط به جنگ و چگونگی رویارویی با دشمن ، در صورت وجود نمونه هایی برای آن ها مورد ارزیابی قرار گرفته و چگونگی کاربرد زبان و بیان و آرایه های ادبی در انتقال این مفاهیم و تفاوت ها و شباهت های آنها در هر دو کتاب و هم چنین با آراء فیلسوفان اسلامی و غیر اسلامی بیان شده است.

ساری شیرازی شاعر و عارف قرن سیزدهم هجری قمری در دوره قاجار و در شیراز می زیسته است. اشعار عرفانی وی در مجموعه ای به نام کلیات ساری شیرازی جمع آوری گردیه است و تا کنون اثری از وی تصحیح و منتشر نگردیده است.وی به جز مثنوی های عرفانی غزلیات نیز سروده است.

جلوه های گوناگون قرآن در سراسر معارف بهاء ولد و آثار فرزندش مولانا دیده می شود. بهاء ولد بسیاری از آیات قرآن را در فصول گوناگون معارف مورد تفسیر و تأویل قرار داده است. همین مسئله در مثنوی و فیه ما فیه مولوی نیز دیده می شود. ضروری به نظر می رسید مقایسه ای بین تفسیر و تأویلات مولوی و تفسیر وتأویلات پدرش صورت بگیرد تا معین شود مولانا چه اندازه تحت تأثیرپدرش بوده و چه اندازه از تفسیر و تأویلات حاصل نوآوریهای خود اوست. رساله به پنج فصل تقسیم بندی شده است. در فصل اول به کلیاتی درباره موضوع، چگونگی روش تحقیق و پیشینه تحقیق پرداخته شد. در فصل دوم معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر و تأویل تحلیل و بررسی شده، همچنین سیر تاریخی تفسیر وتأویل و دلایل کاربرد فراوان تأویل در آثار عرفا و متصوفه مطرح می شود. نمونه های فراوانی از تفسیر وتأویل در معارف، مثنوی و فیه ما فیه در فصل سوم آورده شده همراه با تحلیل و بررسی و این نتیجه گرفته شد که مولانا استفاده گسترده و موفقی از تأویل کرده است؛ دلایل و چگونگی استفاده مولانا از تأویل در همان فصل توضیح داده شده است. فصل چهارم به مقایسه تفسیر وتأویلات مشترک در معارف، مثنوی و فیه ما فیه پرداخته می شود. در این فصل نتیجه گرفته می شود که اگر چه مولانا تحت تأثیر تأویلات و تا حدودی تفسیرات پدرش بوده اما با نگاه دقیق تر و عمیق تر توانسته تأویلات پدرش را بهبود ببخشد. نتایج حاصل از تحقیق در فصل پنجم مطرح شده است. در نتیجه گیری، بیان شده که مولانا همیشه به دنبال پی بردن به لایه ها باطنی قرآن بوده به همین دلیل تأویل آیات در مثنوی فراوان دیده می شود همچنین علی رغم تأثیرپذیری مولانا از تفسیر و تأویلات پدرش وی با خلاقیت و نبوغ هنری که داشته توانسته آنها را بسیار پخته تر و پرورده تر بیان کند. تأویلات مولانا چه آنهایی که با پدرش مشترک است چه آنهایی که حاصل نوآوری خود اوست برای مخاطب مقبول و دلپذیر است.