نام پژوهشگر: فریده باقری وناشی
فریده باقری وناشی اکبر شیرزاد
گیاهان خانواده کدوئیان دارای اهمیت خوراکی و همچنین داروئی در سراسر جهان می باشند. ویروس زردی شته زاد کدوئیان (cucurbit aphid-born yellow polerovirus: cabyv) یکی از شایع ترین ویروس های آلوده کننده کدوئیان در جهان است. ویروس cabyv کاهش محصول قابل توجهی را در خانواده گیاهی کدوئیان به خصوص خربزه و خیار از طریق کاهش تعداد میوه ایجاد می کند. تنها راه کاهش خسارت این ویروس استفاده از ارقام مقاوم و مبارزه با ناقلین آن است که روش دوم بدلیل هزینه بالا و مسائل زیست محیطی مورد تاکید نمی باشد. تحقیقات کمی در خصوص ایجاد مقاومت به این ویروس در کدوئیان صورت گرفته است. یکی از روشهای موثر برای ایجاد مقاومت به ویروس ها در گیاهان استفاده از مقاومت پاتوژن زاد (pathogen-derived resistance) است که بر اساس استفاده از ژن ها یا توالی های ویروسی و انتقال آنها به گیاه میزبان استوار است. پدیده خاموشی ژن پس از رونویسی (post-transcriptional gene silencing: ptgs) یا rna silencing یکی از این روش ها می باشد. در تحقیق حاضر برای بررسی امکان ایجاد مقاومت به ویروس cabyv با استفاده از سیستم ایجاد مقاومت ناشی از پاتوژن (مقاومت با واسطه rna) از ژن p0 ویروس استفاده گردید. در این تحقیق سازه ای طراحی شد که در آن قطعه ای از ویروس در جهت سنس و آنتی سنس در دو طرف اینترون و در مقابل پروموتور 35s در پلاسمید pfgc5941 قرار داده شد که پس از رونویسی حالت سنجاق سری به خود می گیرد. برای این کار با آغازگر های اختصاصی قطعه ??? بازی از orf0 که کد کننده پروتئین ممانعت کننده از rna silencing می باشد با pcr تکثیر گردید. با روش برش آنزیمی و لیگاسیون این قطعه ابتدا در جهت سنس مقابل پروموتور در پلاسمید قرار گرفت و سپس در جهت آنتی سنس و پس از اینترون وارد شد. این پلاسمید نوترکیب می تواند برای تراریزش و ایجاد مقاومت در گیاهان مختلف میزبان این ویروس بکار برده شود..