شبکه های حسگر بی سیم به دلیل کاربردهای فراوانی که در زمینه های مختلف نظامی و غیرنظامی دارند، در دهه ی گذشته توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده اند؛ در این شبکه ها داده ها ی دریافت شده توسط حسگرها از محیط باید به یک یا چند چاهک موجود در شبکه ارسال شوند. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور دوربین ها و میکروفون های کوچک، امکان ساخت حسگرهای چندرسانه ای بی سیم فراهم شده است؛ این حسگرها قادرند اطلاعات چندرسانه ای شامل ویدئو، صدا، عکس و داده های عددی را از محیط پیرامون دریافت کنند. شبکه های حسگر چندرسانه ای بی سیم از همکاری تعداد زیادی از حسگرهای چندرسانه ای به وجود می آیند. این شبکه ها ممکن است دارای یک و یا چند چاهک باشند. پروتکل های مسیریابی در شبکه های حسگر بی سیم باید علاوه بر مصرف انرژی، تضمین پارامترهای کیفیت سرویس مانند تأخیر، لرزش و قابلیت اطمینان را بسته به نوع محتوا مد نظر قرار دهند. پروتکل های مسیریابی بسیاری با هدف تضمین کیفیت سرویس در شبکه های حسگر بی سیم و به ویژه شبکه های حسگر چندرسانه ای بی سیم ارائه شده اند. بیشتر این پروتکل ها بر پارامترهای کیفیت سرویس تأخیر و قابلیت اطمینان تمرکز کرده اند و پارامترهای دیگری مانند لرزش را مد نظر قرار نداده اند؛ علاوه بر این بیشتر این پروتکل ها برای استفاده در شبکه های تک چاهکی مناسب بوده و از شبکه های چندچاهکی پشتیبانی نمی کنند. پروتکل های مسیریابی در شبکه های حسگر چندرسانه ای بی سیم چند چاهکی باید به گونه ای طراحی شوند که کیفیت سرویس را در ارسال همزمان داده ها به چند چاهک تضمین کنند. در این پایان نامه دو پروتکل مسیریابی جدید آگاه از مصرف انرژی و تضمین کننده ی کیفیت سرویس با نام های djar و djarm ارائه می شوند. این پروتکل ها تأخیر، لرزش و قابلیت اطمینان را در شبکه های حسگر چندرسانه ای بی سیم تضمین می کنند. پروتکل djar یک پروتکل مسیریابی جغرافیایی است؛ به عبارت دیگر در این پروتکل هر گره‏ حسگر از مکان جغرافیایی گره‏های همسایه و چاهک باخبر است و از این اطلاعات در مسیریابی استفاده می کند. این پروتکل با تلاش برای کاهش تعداد گام هایی که بسته تا مقصد طی می کند، سعی در کاهش تأخیر انتها به انتهای بسته ها دارد. قابلیت اطمینان در این پروتکل با ارسال همزمان دو نسخه از بسته به سمت چاهک تضمین می شود. لرزش، پارامتر مهمی برای جریان های چندرسانه ای بلادرنگ است؛ این پارامتر باید به منظور جلوگیری از نامرتبی و خطا در اطلاعات دریافت شده در مقصد، توسط پروتکل مسیریابی مد نظر قرار گیرد. پروتکل djar با استفاده از یک بافر بازپخش در هرکدام از چاهک ها، لرزش را از بین برده و زمان بندی اولیه ی بین بسته ها را بازسازی می کند. پروتکل djarm از روش های مشابهی با djar برای تضمین تأخیر، لرزش و قابلیت اطمینان در شبکه های حسگر چندرسانه ای چندچاهکی استفاده می کند. نتایج شبیه سازی، کارآمد بودن این دو پروتکل را در تضمین تأخیر، لرزش و قابلیت اطمینان، به صورت کارآمد از نظر مصرف انرژی، در شبکه های حسگر چندرسانه ای بی سیم، ثابت می کنند.