مردم شناسی به شناخت فرهنگ انسانی در همه ی جوامع یاری می رساند و فرهنگ از شاخص های هویت فرهنگی هر سرزمینی است. مزارها دربرگیرنده ی بخشی از فرهنگ عامه اند بدین ترتیب که سنگ نوشته و نقوش متناسب با آن شکل می گیرند و باورهای مردم در آنها تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مردم شناختی مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در سلیمان داراب رشت و شناخت بخشی از فرهنگ بومی منطقه انجام شده است. آرامگاه میرزا کوچک، قدیمی ترین آرامگاه رشت محسوب می شود که مزارهای اقوام مختلفی چون گیلک، ترک، کُرد، تالش و مزارهای تعداد زیادی از مشاهیر و بزرگان گیلان در آن قرار دارند. در گذر زمان، مزارها تحت تأثیر عوامل طبیعی فرسایش یافته و همگام با پیشرفت های جوامع بشری، تحول می یابند که در این تحولات، بخشی از فرهنگ مردم دگرگونی یافته و حتی گاهی منسوخ می شود. از این رو، پژوهش حاضر ضرورت می یابد. داده ها به روش مردم شناسی ژرفانگر و از طریق مشاهده مشارکتی مستقیم در میدان تحقیق گردآوری شده؛ به این صورت که از کُل مزارهای این آرامگاه که حدود 4000 فقره است، به عنوان نمونه از 2064 فقره فیش و عکس تهیه شده است. این پژوهش در چارچوب مکتب کارکردگرایی مالینوسکی و مکتب ساختارگرایی انجام شده و داده ها به روش توصیفی - تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. حاصل کار اینکه مزارهای این آرامگاه در دوره های مختلف زمانی تحت تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، دینیِ اقوام و امثال آن تغییر یافته و بیشترین تغییرات در مزارهای دوره ی انقلاب اسلامی صورت گرفته است. همچنین، در مزارها ترکیبی از فرهنگ ایرانی، اسلامی و بومی رشت مشاهده می شود.