در این تحقیق مقایسه ترکیبات پلاسمای سمینال با پلاسمای خون و نیز ارتباط فیزیولوژیک آنها با برخی از شاخصهای اسپرم شناختی شامل مدت زمان تحرک، اسپرماتوکریت و تراکم اسپرم در تاس ماهی ایرانی (acipenser persicus) مورد مطالعه قرار گرفت. در این خصوص تعداد 17 قطعه مولد نر (طول کل 47/5±38/134 سانتی متر و وزن کل 57/0±81/15 کیلوگرم) پس از انتقال به مرکز تکثیر و پرورش شهید رجایی ساری به منظور القای رسیدگی جنسی مورد تزریق هورمون سنتتیک lhrh-a2 (با دوز 5 میکروگرم) قرار گرفتند، پس از 12 ساعت به صورت همزمان نمونه اسپرم و خون از مولدین مذکور جمع آوری گردید. نتایج مطالعه پلاسمای سمینال نشان داد که به ترتیب سدیم ، کلر و پتاسیم یونهای غالب بوده و تنها یون پتاسیم همبستگی مثبت و معنی داری را با مدت زمان تحرک (563/0 =r و 5 0/0>p ) ، تراکم اسپرم (591/0 =r و 5 0/0>p ) و اسپرماتوکریت (496/0 =r و 5 0/0>p ) نشان داد و در سایر پارامترها همبستگی معنی داری دیده نشد. از بین ترکیبات پلاسمای خون نیز همبستگی مثبتی بین مدت زمان تحرک با هورمون پروژسترون (791/0 =r و 1 0/0>p ) و پروتئین تام (470/0 =r و 5 0/0>p ) و نیز اسپرماتوکریت با پروتئین تام (520/0 =r و 5 0/0>p ) مشاهده شد، در واقع مطالعه حاضر نشان داد که هورمون پروژسترون و پروتئین تام پلاسمای خون می توانند به عنوان شاخصهای کلیدی در تعیین رسیدگی جنسی مولدین نر باشند. از طرفی مقایسه ترکیبات یونی ، آلی و نیز اسمولالیته در پلاسمای سمینال و خون اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0>p ) که به غیر از یون پتاسیم مقدار سایر پارامترها در پلاسمای خون بیشتر از پلاسمای سمینال بود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که پارامترهای مورد سنجش در بین مولدین مختلف نیز دارای اختلاف معنی داری هستند (05/0>p ).

هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات رشد، فعالیت آنزیم های گوارشی (پپسین، تریپسین، کیموتریپسین، آلفا آمیلاز، لیپاز، فسفاتاز قلیایی و n-آمینوپپتیداز) و ترکیب اسیدهای چرب تاسماهی ایرانی از زمان تفریخ تا 40 روز بعد از آن می باشد. لارو تاسماهی ایرانی از تکثیر مصنوعی یک مولد ماده (33/26 کیلوگرم) و یک مولد نر (19 کیلوگرم) بدست آمد. تغذیه لاروها بعد از جذب کیسه زرده طبق شرایط کارگاه، تا روز سیزدهم با ناپلی آرتمیا و سپس تا انتهای دوره با دافنی انجام شد. دمای آب در دوره ی پرورش 18– 17 درجه سانتیگراد، اکسیژن mg/l 7- 5/5 و ph حدود 8 بود. نمونه برداری از لارو ها بصورت تصادفی در روزهای 1 (روز تفریخ)، 5، 9 (جذب کیسه زرده)، 14، 19، 24، 29، 34 و40 انجام گرفت. نتایج حاصل از رشد نشان داد، رابطه بین طول کل- وزن بدن و طول کل- عرض دهان صعودی می باشد، همچنین رشد وزنی تا روزهای 14-19 به طور آهسته انجام شده و بعد از آن روند افزایشی می باشد. فعالیت آنزیمی بر اساس فعالیت اختصاصی (u/mg protein) محاسبه شد. نتایج حاصل از فعالیت آنزیم های گوارشی نشان داد که فعالیت پروتئاز های قلیایی (تریپسین و کیموتریپسین) قبل از شروع تغذیه فعال بالا بود اما با شروع تغذیه فعالیت پپسین افزایش یافت. فعالیت آمیلاز نیز با شروع تغذیه افزایش یافت و لیپاز نیز روند صعودی را تا انتهای آزمایش نشان داد. فعالیت فسفاتاز قلیایی تا روز 19 روند صعودی را نشان داد، درحالیکه فعالیت آمینوپپتیداز در انتهای دوره کاهش یافت. این نتایج نشاندهنده اهمیت پروتئازهای قلیایی در مراحل اولیه زندگی می باشد که با افزایش سن، گوارش مشابه با افراد بالغ می شود. نتایج پروفیل اسیدهای چرب نشان می دهد که اسید های چرب اشباع در طول دوره پرورش افزایش یافته در مقابل اسیدهای چرب تک غیر اشباع کاهش می یابد که این کاهش نشاندهنده مصرف آنها در تولید انرژی است. نسبت اسیدهای چرب سریn-3/n-6 نیز تا انتهای دوره کاهش یافت. نتایج نشان می دهد لارو تاسماهی ایرانی قابلیت سنتز اسیدهای چرب غیر اشباع با زنجیره بلند از اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک در زمان پرورش در آب شیرین را دارد.

ترکیب اسید چرب، اسید آمینه و فعالیت آنزیم های گوارشی لارو cyprinus carpio طی مراحل مختلف لاروی در روزهای 0، 3، 7، 11، 15، 19، 26 و 33 پس از تفریخ مورد مطالعه قرار گرفت. این مطالعه در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان گرمابی شهید رجایی ساری انجام شد. لارو cyprinus carpio از مولدین وحشی صید شده از محیط های لب شور بدست آمدند. تغذیه لاروها با روتیفر در فاصله زمانی روز 3 تا 7 پس از تفریخ صورت گرفت و از روز 8 تا پایان دوره، تغذیه با غذای خشک انجام شد. نتایج حاصل از رشد نشان داد رشد وزنی تا روزهای 1 تا 3 به طور آهسته انجام شده و بعد از آن روند افزایشی می باشد. پروفایل اسیدهای چرب در دوره رشد و تکامل لاروی تغییراتی را نشان داد. کاهش چربی کل در دوره l-3 تا l-33 نشان دهنده مصرف این ماده مغذی به عنوان سوبسترای انرژی است. کاهش در میزان اسیدهای چرب غیر اشباع تک زنجیره در مرحله l-1 تا l-11 نشان دهنده استفاده از این اسیدهای چرب به عنوان منبع انرژی بوده و افزایش در اسید دوکوزا هگزاانوئیک و اسید آیکوزاپنتاانوئیک به ترتیب از l-1 تا l-11 و l-1 تا l-7 نشان دهنده ذخیره اسید چرب های مذکور برای فرآیندهای فیزیولوژیکی و عدم مصرف آنها به عنوان سوبسترای انرژی است. کاهش اسید دوکوزا هگزاانوئیک و اسید آیکوزاپنتاانوئیک به ترتیب از روز 15 و 11 تا پایان دوره نشان دهنده مصرف آنها برای فرآیندهای فیزیولوژیکی و احتمالاًُ تأمین انرژی است. به نظر می رسد لارو کپور دریایی می تواند لینولنیک اسید را به اسید دوکوزا هگزاانوئیک و اسید آیکوزاپنتاانوئیک و لینولئیک اسید جیره را به آراشیدونیک اسید تبدیل کند. پروفایل اسیدهای آمینه ضروری (iaa) لاشه لارو ماهی، به عنوان یک شاخص مناسب برای تخمین و تعیین احتیاجات آمینو اسیدی غذای لارو ماهی به کار می رود. ترکیب اسید آمینه ای لارو کپور دریایی cyprinus carpio تغییرات قابل توجهی را در این دوره نشان نمی دهد. پروفایل آمینو اسیدی لارو کپور دریایی و روتیفر ضریب همبستگی بسیار پایینی را نشان می دهد (22/0= r2 ). ضریب همبستگی بین پروفایل آمینو اسیدی لارو کپور دریایی و غذای خشک تقریباً بالا بود (37/0 ? r2). آرژنین و متیونین اسیدهای آمینه محدود کننده بودند. به نظر می رسد غذای مصرفی لارو از نظر برخی اسیدهای آمینه دارای کمبودهایی بوده و بهترین راه برای جبران این کمبود، اضافه کردن اسیدهای آمینه مورد نظر به غذای مصرفی لارو است. برای سنجش فعالیت آنزیم های پانکراسی و روده ای، کل بدن لارو هموژن شد. فعالیت اختصاصی تریپسین و کیموتریپسین، به عنوان مهمترین آنزیم های دخیل در هضم پروتئین، در لاروهای تازه تفریخ شده بالا بود. از روز 1 پس از تفریخ تا روز 3 پس از تفریخ روند کاهشی در فعالیت هر دو آنزیم مشاهده شد (05/0p<)، اما با شروع تغذیه فعال از روز 3 تا پایان دوره، فعالیت اختصاصی هر دو آنزیم افزایش یافت (05/0p<). فعالیت آنزیم لیپاز از روز 1 تا 15 افزایش یافت (05/0p<)، سپس روند کاهشی در فعالیت آن مشاهده شد (05/0p<). فعالیت آنزیم آمیلاز از روز 1 تا 7 افزایش یافت (05/0p<) و پس از آن تا روز 11 کاهش یافت (05/0p<). بیشترین فعالیت آمیلاز در روز 15 مشاهده شد. فعالیت آنزیم های براش بوردری در لارو کپور دریایی از زمان تفریخ مشاهده شد. افزایش ناگهانی در فعالیت آنزیم های براش بوردری از روز 19 تا 26 پس از تفریخ مشاهده شد (05/0p<) که این امر نشان دهنده رشد و بلوغ سلول های روده ای یا انتروسیت هاست.

رنگدانه های کاروتنوئیدی تاثیر مثبت و اثبات شده ای بر موفقیت تولید مثلی ماهی دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی رنگ و ذخیره کاروتنوئیدی تخمک ماهی سفید ماده و مهاجر به رودخانه های شیرود و تجن (استان مازندران) به انجام رسید. به این 45 سانتیمتر از رودخانه شیرود و 71 قطعه ماهی سفید /92 ± 0/ منظور تعداد 111 قطعه ماهی سفید با میانگین طول چنگالی 06 44 سانتیمتر از رودخانه تجن در فصل تولید مثلی ( اسفند الی اردیبهشت ماه) و در سال /51±0/ با میانگین طول چنگالی 05 89 صید شدند. تخمک حاصل از ماهی ها از نظر ذخیره کاروتنوئیدی مورد سنجش قرار گرفت. میانگین کاروتنوئید تخمک -88 7 میکروگرم بر گرم بود. بر اساس نتایج حاصل از این /91 ±0/ 6 و در منطقه تجن 27 /63±0/ ماهی سفید در منطقه شیرود 28 تحقیق، ذخیره کاروتنوئیدی در تخمک های با رنگ نارنجی بیشتر از رنگ سبز است. همچنین مشخص شد که با بزرگتر شدن اندازه ماهی، ذخیره کاروتنوئیدی تخمک بیشترمی شود. میزان کاروتنوئید تخمک بر درصد لقاح و تفریخ تاثیر ندارد.

هدف از این مطالعه بررسی رشد، فعالیت آنزیم های گوارشی،ترکیب اسیدها ی چرب و اسیدهای آمینه ماهی سفید دریای خزر rutilus frisii kutum از زمان تخم تا روز 50 بعد از تفریخ است. مولدین آماده برای تکثیر از میان مولدین وحشی موجود در چهار رودخانه شیرود، تنکابن، تجن و گوهرباران انتخاب شدند. مولیدن صید شده تخم کشی شدند. لاروها بعد از جذب کیسه زرده (روز 3) تا روز 7 بعد از تفریخ با روتیفر تغذیه شدند و سپس تا پایان آزمایش با غذای خشک تجاری (sfk) تغذیه شدند. رشد بر حسب طول و وزن یک روند افزایشی را نشان داد. پس از 50 روز پرورش طول و وزن لارو از 0.02±47/8 میلی متر و 0.01±02/4 میلی گرم در روز 1 (تفریخ) به 0.41 ±34/35 میلی متر و1.11 ± 33/483 میلی گرم در روز 50 بعد از تفریخ رسید. پروفایل اسیدهای چرب در دوره رشد و تکامل لاروی تغییراتی را نشان داد. مجموع اسید های چرب غیر اشباع تک زنجیره در طول تکامل لاروی افزایش یافتند در حالیکه اسیدهای چرب غیر اشباع چند زنجیره و بلند زنجیره روند کاهشی از خود نشان دادند. همچنین مجموع اسیدهای چرب اشباع ابتدا افزایش و سپس در مراحل پایان آزمایش کاهش یافتند. پروفایل اسیدهای آمینه ضروری (iaa) لاشه لارو ماهی، به عنوان یک شاخص مناسب برای تخمین و تعیین احتیاجات آمینو اسیدی غذای لارو ماهی به کار می رود. ترکیب اسید آمینه ی لارو ماهی سفید تغییرات قابل توجهی را در این دوره نشان نداد. مقایسه ترکیب آمینو اسیدی لارو ماهی سفید با روتیفر و غذای خشک ضریب همبستگی بالایی را نشان داد ولی ضریب همبستگی غذای خشک ( 98/0-95/0=r2) در مقایسه با روتیفر( 89/0=r2) بیشتر بود. ارزیابی آنزیم های گوارشی نشان داد در لاروهای تازه تفریخ شده فعالیت پروتئازهای قلیایی (تریپسین و کیموتریپسین) بالا بود که از روز 1 پس از تفریخ تا روز 3 پس از تفریخ روند کاهشی در فعالیت هر دو آنزیم مشاهده شد ، اما با شروع تغذیه فعال از روز 3 تا پایان دوره، فعالیت اختصاصی هر دو آنزیم افزایش یافت. فعالیت آنزیم لیپاز از روز 1 تا 10 افزایش یافت ، سپس روند کاهشی در فعالیت آن مشاهده شد. فعالیت آنزیم آمیلاز از روز 1 تا 10 افزایش و پس از آن تا روز 25 کاهش یافت و سپس تا پایان آزمایش افزایش یافت. فعالیت آنزیم-های براش بوردری (آلکالین فسفاتاز و آمینوپپتیداز) در لارو ماهی سفید از زمان تفریخ مشاهده شد. فعالیت آنزیم های براش بوردری از تفریخ تا پایان آزمایش افزایش یافت که این امر نشان دهنده رشد و بلوغ سلول های روده ای یا انتروسیت ها در انتهای دوره است

به منظور تعیین ارتباط بین هورمونهای استروییدی جنسی با مراحل تکامل تخمک تاسمانی ایرانی ‏‎(acipenser persicus) تعداد 86 قطعه ماهی 12 تا 24 ساله در فصول مختلف سال 1377 و 1378 زیست سنجی و از تخمک برای تعیین مرحله رسیدگی جنسی، سرم خون برای اندازه گیری هورمون های جنسی و از اولین شعاع باله سینه ایی برای تعیین سن نمونه برداری به عمل آمد. نتایج حاصله نشان داد که مقادیر هورمون های استروییدی تستوسترون ‏‎(t)‎‏، 17-بتا-استرادیول ‏‎(e2)‎‏ و پروژسترون ‏‎(p)‎‏ در مرحله دوم تکاملی تخمک نسبتا اندک و به ترتیب برابر 25%، 55% و 32% نانوگرم در میلی متر می باشد. این مقادیر در مرحله سوم تکاملی و همزمان با زرده سازی به 55/8، 53/4 و 52/0 ناوگرم در میلی لیتر کاهش یافت. به علاوه میزان شاخص گنادوسوماتیک ‏‎(gsi)‎‏ ارتباط مستقیمی با مراحل تکامل تخمک داشته به طوریکه در مراحل ‏‎iv,iii,ii‎‏ مقدار آن به ترتیب 44/2، 11/13 و 18/21 درصد بود ‏‎(p<0/05)‎‏.همچنین نتایج بررس رابطه بین هورمونهای مذکور و ترکیب بیوشیمیایی تخمک با کیفیت تکثیر، بر روی 50 قطعه مولد رسیده 15 تا 23 ساله که دارای شاخص قطبیت مناسب هسته ‏‎(gv)‎‏ بوده ‏‎‎‏(5 تا 8 درصد)، نشان داد که تخمک ماهیان مولدی که از درصد لقاح بالاتری برخوردار بودند، مقادیر بالاتری از هورمونهای ‏‎e2‎‏ و ‏‎t‎‏ را در سرم خون داشتند ‏‎(p<0/01)‎‏. علاوه بر آن ماهیان در مقادیر بیشتر ‏‎e2‎‏ و ‏‎t‎‏ پدیده ناپدید شدن هسته تخمک ‏‎(gvbd)‎‏ به صورت کامل اتفاق افتاد، در حالی که در سایر ماهیان مولد، به صورت ناقص انجام گرفت ‏‎(p<0/001)‎‏ در ماهیان مولد با درصد لقاح بالاتر، درصد بازماندگی در مرحله انکوباسیون تخم ها و هم چنین در مرحله دوره پرورش اولیه لارو بیشتر از سایر ماهیان بود (به ترتیب ‏‎p<0/001‎‏ و ‏‎p<0/05‎‏). به علاوه مقدار اسید چرب اولئیک، نسبت فسفولیپدها به کل لیپیدها و مجموع سطوح فسفاتایدیل کولین و لیزوفسفاتایدیل اتانولامین در ماهیان با درصد لقاح بالاتر به ترتیب 48/41، 8/8 و 2/53 درصد و در ماهیان با لقاح کمتر به ترتیب 9/44، 6/17 و 5/55 درصد بود ‏‎(p<0/05)‎‏. ولی از لحاظ مقادیر سایر اسیدهای چرب، متوسط درصد چربی و سطوح سایر فسفولیپدها اختلاف معنی داری بین دو گروه از ماهیان مشاهده نشد ‏‎(p>0/05)‎‏. بنابراین مناسب بودن شاخص قطبیت هسته ‏‎(gv)‎‏ به تنهایی بیانگر آمادگی مولد برای تکثیر مصنوعی نبوده و به خصوصیات ذکر شده بالا یعنی شرایط فیزیولوژیکی ماهیان مولد و توانایی لایه های فولیکولی در سنتز استروییدهای جنسی، نیز مورد توجه گیرد. مطابق آزمایشات انجام شده در ماهیان مولد تاسمانی با کیفیت مناسب مقدار میانگین هورمونهای تستوسترون و استرادیول به ترتیب 26/4 و 44/1 نانوگرم در میلی لیتر و اسید چرب اولئیک 48/41 دردص و نسبت فسفولیپیدها به کل لیپیدها 8/8 درصد بوده است.