نام پژوهشگر: اکبر ساعتی زارعی

فعالیت الکترومایوگرافی عضلات کمربند شانه ای درهنگام اجرای آهسته و سریع مهارت فورهند تنیس روی میز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  اکبر ساعتی زارعی   نادر فرهپور

چکیده: مقدمه: تنیس روی میز یکی از سریعترین ورزش هاست و مهارت فورهند یکی از موثرترین ضربه های حمله ای در این ورزش می باشد. عضلات کمربند شانه ای نقش بسیار مهمی در افزایش سرعت مهارت فورهند دارند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی فعالیت الکترومایوگرافی عضلات کمربند شانه ای طی اجرای مهارت فورهند تنیس روی میز با دو سرعت متفاوت می باشد. روش تحقیق: نمونه آماری پژوهش حاضر شامل 12 بازیکن حرفه ای مرد (حداقل 5 سال سابقه بازی) تنیس روی میز می باشد که فاقد هر نوع سابقه آسیب دیده گی اندام فوقانی، جراحی و بیماری های عصبی عضلانی بودند. هر آزمودنی بعد از 10 دقیقه نرمش با لباس ورزشی مناسب جهت اجرای وظیفه حرکتی پشت میز قرار گرفته و به اجرای مهارت فورهند تنیس روی میز به صورت آهسته و سریع پرداخت( سرعت اجرای مهارت فورهند با مترونوم کنترل می شد). در ادامه هر اجرا 6 مرتبه تکرار شد و میانگین4 تکرار به عنوان رکورد هر متغیر در نظر گرفته شد. جهت ثبت مقادیر متغییرهای کینماتیکی از دوربین های سه بعدی استفاده شد. مدل دوربین های مورد استفاده از نوع vicon و ساخت کشور انگلیس بود. فرکانس نمونه برداری در دوربین برابر 200 هرتز قرار داده شد. نحوه ی مارکرگذاری به صورت right upper limb model بود که در نرم افزار دستگاه تعریف شده بود. فعالیت الکترومایوگرافی عضلات« دو سر بازویی، سه سربازویی، دلتوئید قدامی و خلفی، ذوزنقه فوقانی، تحت خاری و فوق خاری» طی اجرای آهسته وسریع مهارت فورهند با استفاده از دستگاه 16 کاناله emg مدل 16-300 ma ، ساخت کشورآمریکا (با فرکانس نمونه برداری 1000 هرتز و پهنای باند 500 هرتز) انجام گرفت. سپس 3 تکرار 5 ثانیه ای mvic (ماکزیمم انقباض ارادی ایزومتریک) برای هر عضله اجرا شد. قبل از قرار دادن الکترودها بر روی عضلات جهت کاهش مقاومت الکتریکی پوست، مو های زائد نقاط مورد نظر تراشیده شده و با الکل و پنبه تمیز شد. سپس، الکترودهای دوقطبی طبق پروتکل اروپایی seniam بر روی شکم عضلات چسبانده و الکترود زمین نیز بروی زائده آخرومی استخوان کتف قرار داده شد. اطلاعات الکترومایوگرافی خام با استفاده از نرم افزارgraphing emg و با شیوه میانگین ریشه مربعی (rms) تحلیل شد. برای تجزیه تحلیل های آماری از آنالیز واریانس با اندازه های تکراری ((anova repeated measure استفاده گردید. این تجزیه و تحلیل ها با نرم افزار spss نسخه 19 انجام شد. سطح معنی داری در این پژوهش ( 05/0 p?) در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در اجرای مهارت فورهند اثر عامل سرعت بر دامنه حرکتی مفصل آرنج به لحاظ آماری معنی دار نبود در حالیکه تغییرات دامنه حرکتی مفصل شانه در اجرای مهارت فورهند با سرعت بالا نسبت به اجرا با سرعت پایین حول محور y (آبداکشن/آداکشن) معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد در مرحله ی آمادگی مهارت فورهند شدت فعالیت عضله سه سربازویی به طور معنی داری کمتر از شدت فعالیت عضلات تحت خاری ، فوق خاری ، دوسربازویی ، ذوزنقه فوقانی و دلتوئید قدامی بود و در مرحله ی ضربه ی مهارت فورهند شدت فعالیت عضله ی سه سربازویی به طور معنی داری کمتر از شدت فعالیت عضلات تحت خاری، فوق خاری ، دوسربازویی ، ذوزنقه فوقانی بود.نتایج این پژوهش نشان داد که اثر عامل سرعت بر روی شدت فعالیت عضلات منتخب طی مرحله ی آمادگی مهارت فورهند تنیس روی میز معنی دار می باشد یعنی در این مرحله شدت فعالیت همه عضلات منتخب در اجرای مهارت فورهند با سرعت بالاتر بطور معنی داری بیشتر است. در مرحله-ی ضربه، با افزایش سرعت اجرای مهارت فورهند، شدت فعالیت تمام عضلات منتخب به جز عضله دلتوئید خلفی به طور معنی داری افزایش پیدا کرد. در هردو مرحله ی آمادگی و ضربه، شدت فعالیت عضله ی سه سربازویی کمتر از عضلات منتخب دیگر و شدت فعالیت عضله ی دلتوئید قدامی بیشتر از عضلات منتخب دیگر بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که افزایش سرعت اجرای مهارت فورهند موجب تغییر الگوی حرکتی (دامنه حرکتی) مفصل شانه در جهت محور y (افزایش آبداکشن بازو ) و همچنین افزایش فعالیت الکترومایوگرافی اکثر عضلات منتخب کمربند شانه ای می شود.نتایج این پژوهش می تواند راهنمای خوبی جهت تجویز برنامه های تمرین مقاومتی و الگوی حرکتی مناسب برای مربیان و ورزشکاران باشد.