نام پژوهشگر: مریم مهرجو
مریم مهرجو محمدرضا شهابی کاسب
با وجود آنکه خواب نقش مهمی در فرآیند شکل گیری حافظه رویه ای و یادگیری برخی از مهارت های حرکتی دارد، اثر آن در ارتباط با زمان اجرای تمرین، بر مولفه های مختلف مهارت های حرکتی به خوبی مشخص نشده است. تحقیق حاضر با در نظر گرفتن فواصل زمانی متفاوت بین اولین جلسه تمرین تا اولین شب خواب، به بررسی اثر زمان اجرای تمرین و یک شب خواب بر بهبود مولفه های آشکار (دقت) و حرکتی (زمانبندی) تکلیف حرکتی متوالی زمانبندی شده (tmst) پرداخته است. بدین منظور، 48 دانشجوی راست دست (25-19 سال) که کیفیت خواب مطلوبی داشتند، براساس آزمون های مهارت حرکتی ظریف دست و انگشتان پردو و زمان سنج واکنش به سه گروه همگن تقسیم شدند. آزمودنی ها تحت سه شرایط تمرینی مختلف (زمان اجرای اولین جلسه تمرینی تا خواب شبانه متفاوت بود) در روز اول به تمرین tmst پرداختند و در روز دوم در آزمون بازآزمایی شرکت کردند. برای ارزیابی بهبودمولفه های دقت و زمانبندی، 10 کوشش آخر روز اول و 10 کوشش اول روز دوم مقایسه شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون هایt وابسته، اندازه اثر (مجذور اتا) و تحلیل واریانس یک راهه برای گروه های مستقل همراه با آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری 05/0 = ?استفاده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد اولین شب خواب بعد از یک جلسه تمرین باعث بهبود زمانبندی عناصر کوتاه و بلند در tmst شده است، ولی بهبودی در دقت این عناصر ایجاد نکرده است. همچنین، شیوه تمرینی که در آن خواب شبانه بلافاصله بعد از اولین جلسه تمرین انجام شد، بیشترین اثر (38%) را بر بهبود زمانبندی عناصر کوتاه و بلند (شروع) در tmstبه دنبال داشت. بنابراین، خواب شبانه بر مولفه زمانبندی مهارت حرکتی ظریف (در مقابل مولفه دقت) اثرگذار است، و برای اثربخشی بیشتر خواب شبانه بر مولفه زمانبندی بایستی به زمان اجرای اولین جلسه تمرینی تا خواب شبانه توجه خاصی داشت.