نام پژوهشگر: انسیه عزیزیان

بررسی بازنمایی معلولین در رسانه ( تصویر معلولین در فیلمهای سینمایی ایران)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق (قیامدشت) - دانشکده علوم انسانی 1392
  انسیه عزیزیان   سروناز تربتی

هدف از انجام این تحقیق، مطالعه چگونگی تصویر ارائه شده از معلولین با استفاده از تکنیک بازنمایی است. مورد مطالعه این تحقیق، بازنمایی تصویر ارائه شده از معلولین در سینمای ایران و بررسی چند فیلم ساخته شده توسط کارگردانان مطرح سینمای ایران می باشد ، 6 فیلم سینمایی با موضوع معلولیت و مسائل مرتبط با آن که در سالهای اخیر تهیه شده است، انتخاب شده اند که عبارتند از آواز گنجشگ های مجید مجیدی درباره معلولین ناشنوا، رنگ خدا مجید مجیدی درباره معلولین نابینا، بچه های ابدی پوران درخشنده درباره معلولین ذهنی، هم نفس مهدی فخیم زاده درباره معلولین اعصاب و روان، میم مثل مادر رسول ملا قلی پور درباره معلولین جسمی - حرکتی، حوض نقاشی مازیار میری درباره معلولین ذهنی ، که از طریق مطالعه و بررسی این فیلم ها می توان تا حدودی به نحوه نگرش جامعه به معلولین و همچنین میزان تاثیر پذیری آن ها از رسانه های جمعی در شکل گیری نوع نگرش به معلولیت و معلولین پی برد. لذا تحقیق حاضر کوشیده است تا با مطالعه توصیفی و موردی فیلم های سینمایی انتخاب شده، به لایه های نگرشی جامعه به معلولیت پی ببرد و با استفاده از «نظریه بازنمایی»، نقش رسانه های جمعی در شکل دهی به این نگرش را بسنجد. منظور از بازنمایی این است که یک رسانه هیچ گاه ابزاری خنثی و یک میانجی بی طرف در ارائه تصویر به حساب نمی آید؛ زیرا رسانه، متکی به زبان و معناست و زبان و معنا نیز در چارچوب گفتمان همواره متکی به قدرت است. لذا بازنمایی حوادث توسط رسانه ها - سوای بحث اخلاقی و غیراخلاقی بودن آن- دارای سو گیری ایدئولوژیک است و در راستای تضعیف یا تثبیت قدرت و گفتمان ویژه ای گام برمی دارد. یافته های حاصل از این تحقیق نشان می دهد که رسانه بر نگرش و افکار عمومی جامعه تاثیر گذار است و همچنین تصویری که رسانه از واقعیت های اجتماع به نمایش می گذارد بر نگرش مخاطب تاثیرگذارتر است. فیلم های مورد بررسی در ظاهر به دنبال بازنمایی درستی از واقعیت های زندگی معلولین بوده اند اما در کل با آن چه که از معلولین و معلولیت به نمایش گذشته اند به تقویت بیشتر باورهای پنهان جامعه در حیطه معلولین که آنان افرادی ناتوان، دارای توانمندی و استعداد معلوم و مشخصی هستند و افراد سالم بر آنان برتری دارند می پردازد. کلید واژگان: بازنمایی ، معلولین ، معلولیت ، رسانه ، فیلم های سینمایی ایران،