چکیده بیماری آتشک، مهمترین بیماری درختان میوه دانه دار بالاخص گلابی (l.communispyrus) محسوب می شود که عامل آن باکتریerwiniaamylovora(burrill) winslow et al.می باشد. این بیماری به دلیل شیوع وسیع، شدت خسارت زایی بالا و عدم وجود درمان قطعی اهمیت اقتصادی بالایی داشته و معرفی یک ترکیب موثر جهت کنترل این بیماری ضرورت دارد. این بررسی با هدف یافتن روشی سودمند جهت کنترلبیماری مزبور در شرایط طبیعیو آزمایشگاهی و در عین حال بهبود سایر شاخص های کیفی میوه گلابی صورت گرفت. بدین منظور طی سال های 1391 و 1392، یک آزمایش بلوک کامل تصادفی با شش تکرار و هر تکرار شامل دو درخت کامل 10 ساله متعلق به رقم لوییزبون که روی پایه بذری پیوند شده و تحت شرایط آلودگی طبیعی (20 درصد آلودگی) قرار داشتند، اجرا گردید. تیمارها شامل سولفات منیزیم در سه سطح صفر، 5/0 و 7/0 گرم در هزار و سالیسیلیک اسید در سه سطح صفر، 1/0 و 5/0 گرم در هزار و نیز تیمارهای ترکیبی در دو نوبت در ماه خرداد به فاصله چهار روز بر روی درختان منتخب اعمال گردید. برآورد پیشرفت بیماری در شرایط طبیعی از طریق شاخص بلتسویل (سیستم گروه بندی استاندارد usda) و ارزیابی کیفیت ظاهری میوه با استفاده از شاخص های وزن مخصوص میوهو نسبت طول به قطرانجام شد. سایر پارامترهای رشد اعم از وزن خشک، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل ( a، b، کل)، کاروتنوئید، آلفا- توکوفرول، رشد سال جاری، سطح ویژه برگ و وزن مخصوص برگ نیز اندازه گیری و نتایج ثبت شد. به منظور تشخیص صحیح نوع اثرگذاری تیمارهای انتخابی بر سیستم آنتی اکسیدانی گیاه یا باکتری عامل، آزمایش مجدداً در شرایط آزمایشگاهی روی بافت گیاهی و نیز در پتری های محتوی استرین جداسازی و خالص سازی شده e.amylovora اعمال گشت و تعداد کلونی های رشد کرده در هر تیمار و غلظت آن محاسبه و نتایج با همدیگر و با آزمایش های قبلی مقایسه گردید. نتایج حاکی از کنترل آتشک در تیمار توام سالیسیلیک اسید با غلظت 5/0و سولفات منیزیم کلاته با غلظت 7/0گرم در هزار بود که در سطح یک درصد معنی دار گردید. تیمار مذکور همچنین بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی (آلفا- توکوفرول) را به خود اختصاص داد که از نقش مثبت مواد مذکور در غلظت مزبور در افزایش دفاع آنتی اکسیدانی و کنترل همزمان هر دو تنش زیستی و اکسیداتیو حکایت می کند. این تیمار بالاترین وزن مخصوص میوه (شاخص کیفیت) را نیز به خود اختصاص داد.