نام پژوهشگر: محمد جعفر زمانی

تنوع ژنتیکی انتقال مجدد کربوهیدرات های محلول ساقه در ژنوتیپ های جو در شرایط تنش خشکی انتهای فصل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  محمد جعفر زمانی   رضا فتوت

جو یکی از پنج غله زراعی مهم در جهان است که به طور گسترده برای تهیه غذای بشر و حیوانات استفاده می شود. با وجود این، عملکرد جو نیز مانند سایر محصولات زراعی تحت تأثیر تنش خشکی قرار می گیرد. بهبود ظرفیت پر شدن دانه ها با استفاده از ذخایر ساقه، یکی از مهمترین اهداف به نژادی غلات تحت تنش های محیطی (مانند گرما و خشکی) می باشد. به منظور بررسی ذخایر ساقه و اجزای عملکرد، آزمایشی در سال1391 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو مکان متفاوت (زنجان و پایگاه تحقیقات دیم واقع در شهرستان خدابنده) بر روی ژنوتیپ های شاهد ایرانی و توده های بومی اخذ شده از ایکاردا انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین حاکی از اختلافات بین ژنوتیپ ها از لحاظ انتقال مجدد و دیگر صفات بود. ژنوتیپ های 932، 935 و 1515 بیشترین انتقال مجدد را به خود اختصاص دادند. اگر چه واریانس ژنتیکی قابل توجهی در ژنوتیپ های مورد آزمایش مشاهده گردید، محاسبه وراثت پذیری عمومی نشان داد، صفات وراثت پذیری پایینی دارند. آنالیز های چند متغیره بر روی صفات مهم صورت گرفت و پس از تجزیه به عامل ها سه عامل شناسایی شد که 81/79 درصد از تغییرات کل را تبیین کردند. عامل اول 95/32 درصد از تغییرات را توجیه نمود. عامل دوم که تحت تأثیر مثبت انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد با عملکرد بود 08/27 درصد از تغییرات کل را توجیه نمود که به عنوان عامل انتقال اسیمیلات ها نام گذاری گردید. عامل سوم نیز 77/18 درصد از تغییرات را توجیه نمود. نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها را در سه گروه با دو گروه با عملکرد پایین و یک گروه با عملکرد بالا قرار داد. مقایسه عملکرد در دو مکان مختلف نشان داد که ژنوتیپ جو21 در هر دو شرایط یک ژنوتیپ پایدار می باشد. تجزیه و تحلیل مکانهای صفات کمی دخیل در انتقال مجدد بر روی جمعیت نقشه یابی دابل هاپلوئید owb ((oregon wolfe barley اخذ شده از دانشگاه اوریگان انجام و تعداد سه qtl برای صفات انتقال مجدد مکان یابی گردید.