با توجه به این که کتاب تاریخ بلعمی یکی از قدیمی ترین کتابها به زبان فارسی دری است که امروزه به دست ما رسیده است و پژوهش و تعمق در آن می تواند راهگشای خوبی در فهم زبان فاخر فارسی دری باشد، و با عنایت به این که تا به امروز پژوهش های گسترده ای در مورد این کتاب انجام نپذیرفته است و با این که با تعمق در آن می توان بسیاری از تغییرات زبان فارسی را در مرحله گذار از فارسی میانه به دری رصد کرد، به نظر می رسد این کتاب عظیم به خاطر نامأنوس بودن زبانش از این جهات مغفول مانده است. در این تحقیق سعی شده است دگرگونی های زبان فارسی در طول تاریخ بررسی و واژگان فارسی متروک شده از زبان بلعمی تا به امروز ریشه شناسی شود. آنچه از این تحقیق دریافته می شود این است که اسامی و پس از آن فعل ها بیشترین واژگان متروک در این کتاب هستند و بسیاری از آنها با واژه های عربی جانشین و اصل آنها فراموش شده اند. بعضی از این واژگان به این علت متروک شده اند که امروزه مدلولی برای آنها وجود ندارد. بسیاری از فعل های ساده با فعل های مرکب جانشین شده اند. هم چنین به کار گیری واژه ارتباط مستقیمی با نحوه زندگی و تلقی مردم از واژه مورد استفاده دارد. نگارنده نهایت تلاش خود را کرده است که در ارائه واژگان متروک و معانی آنها و هم چنین طبقه دستوری و ریشه شناسی تاریخی شان از شرح و توضیح اضافی خودداری کند و جامع ترین کار ممکن را ارائه دهد.