چکیده : نوشتارحاضر به تشریح اهمیت، آثار و برکات، عوامل و وسایل تفکر و ادله آن از قرآن و سنت می پردازد. و آیاتی از قرآن کریم مبنی بر دعوت انسان ها به تفکر و تعقل در امور را تجزیه و تحلیل می کند. نویسنده در سه فصل به این موضوع پرداخته است. فصل اول معنای لغوی و اصطلاحی تفکر و اصطلاحات و معانی واژه های مترادف آن همچون: تعقل، بصیرت، تدبر، تذکر، اعتبار (عبرت)، نظر و تفقه را شرح می دهد. نگارند در فصل دوم از نوشتار خویش ضمن واکاوی وسایل، مراحل و نتایج تفکر، اموری مانند حواس پنج گانه، قلب، عقل را از وسایل تفکر برشمرده و اتحاد حواس با عقل، رابطه بین قلب با عقل، ضرورت تأمل عقلی در آیات آفاقی و ضرورت این ارتباطات و اتحاد را بیان می کند. وی در ادامه این فصل، از مراحل تفکر سخن گفته و مرحله استعداد، مرحله تمیز دادن به وسیله حواس، مرحله تحصیل علوم کسبی، مرحله علم به بدیهیات را از مراحل تفکر برمی شمارد. آثار تفکر، مانند رسیدن به علم و معرفت، کسب یقین، تقوا، صبر و ایمان، و آثار عدم تفکر همچون: کفر، غفلت و پیروی از هوای نفس در دنباله این فصل ذکر شده است. فصل سوم به ادله تفکر در کتاب و سنت اختصاص دارد و آیات قرآنی دلالت کننده بر دعوت به تفکر و تعقل، بیدار شدن فطرت انسان ها، اولوالباب، مذمت عدم تعقل برخی افراد و تفکر آنان در آفاق و اَنفس، آیات مترادف با تفکر و تعقل مانند لب، حُلم، نهی، حجر و قلب، آیات دعوت کننده به لزوم نظر، بصیرت، تدبر و اعتبار (عبرت گرفتن از امور گذشتگان)، تفقه (درک عمیق از دین و تذکر و یادآوری خداوند و نعمت های او) به صورت اجمالی شرح می شود. نویسنده همچنین روایاتی از معصومین علیهم السلام را که در آن ها مردم و اصحاب خویش را به تفکر و تعقل در امور فرا می خواندند. نقل کرده و ائمه( و پیامبر اسلام را نیز همانند قرآن کریم، از مشوقان تفکر و تعقل معرفی می کند.