ترقی و شکوفایی جامعه وابسته به وجود امام و رهبر است و از این جهت، مسئله امامت، از دیدگاه شیعه از ارکان دین و اصول اعتقادی می باشد که معرفت و شناخت در آن بر هر فرد واجب است و تقلید در آن ارزش و اعتباری ندارد. البته امامت از دیدگاه اهل سنت از فروع دین می باشد. این پایان نامه، از پنج فصل تشکیل شده است: فصل اول، درباره کلیات پژوهش است. فصل دوم، به بررسی شرایط امام از دیدگاه اهل سنت و شیعه می پردازد که از منظر شیعه عبارت است از: انتصابی بودن، عصمت، اعلمیت، و افضلیت. و از منظر اهل سنت، دیدگاههای متفاوتی ذکر می شود. فصل سوم، اوصاف امام را از منظر قرآن بررسی می نماید که عبارت است از: عدم سوء استفاده از مقام، سعه صدر داشتن، اهل تکلّف نبودن، اهل مدارا، اهل یقین، صابر، صادق، عدم توقع مادی، بی نیاز بودن از هدایت دیگران، عالم و حکیم، اهل سخاوت و انفاق، و مصداق نور الهی. همچنین اوصاف امام را در احادیث مورد بحث قرار می دهد که عبارت است از: حاکم بر هوسهای خود، شجاع، علاقه نداشتن او به دنیا، تردید نکردن، پیشگام بودم، اعلمیت، آگاه به فلسفه تاریخ، قوی تر و لایق تر از همه، تحت تأثیر قرار نگرفتن او، سابقه فضیلت، و رسیدگی به شکایات مردم. فصل چهارم، به بررسی پیرامون ولایت امام می پردازد و از اقسام ولایت (تکوینی و تشریعی)، و ولایت و امامت خاصه در قرآن بحث می کند. و فصل پنجم، وظایف امام را مورد بررسی قرار می دهد که از دیدگاه قرآن عبارت است از: هدایت انسانها، سرپرستی امور جامعه اسلامی، تفسیر قرآن و تبیین احکام، و استقرار عدالت اجتماعی.

موضوع این تحقیق «نقش احیاء در مالکیت اراضی موات از دیدگاه فقه اسلامی» است که یکی از مباحث مهم فقهی می باشد. نوشتار حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی می باشد که مالکیت اراضی موات از طریق احیاء از منظر فقه اسلامی چه حکمی دارد؟ تلاش بر این بوده است که فرضیه تحقیق «ملکیت زمین های موات بوسیــله ی احیاء از دیدگاه فقهای اسلامی با احراز شرایط مقتضی جایز می باشد.» اثبات گردد. برای اثبات فرضیه مزبور، پژوهش حاضر، در یک مقدمه و سه فصل تنظیم گردیده است. در مقدمه، طرح تحقیق که از طرح بیان مسئله آغاز و با ساختار تحقیق پایان می پذیرد. در فصل اول، به بررسی کلیات و مفاهیم، که مشتمل چهار گفتار است، در گفتار اول درباره ی واژه ی ارض از زاویه لغت و اصطلاح و قرآن کریم، سنّت و فقه اسلامی و سپس اهمیت آن به عنوان یکی از عوامل تولید بحث شده است و همچنین به مفاهیم احیاء از حیث لغت و اصطلاح فقهاء، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در گفتار دوم، به تعریف موات از منظر لغت و اصطلاح فقهاء (عامّه و خاصه) و قوانین حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. در گفتار سوم، به نقش احیاء در مالکیت اراضی موات از منظر دیدگاه فقهاء، درباره ی آثار حقوقی احیاء زمین موات و دلایل آنها پرداخته شده است. در گفتار چهارم، به مشروعیت احیاء اراضی موات در کتاب و سنّت و نظر فقها، نه تنها جایز، بلکه جنبه ی استحبابی نیز دارد، اثبات می کند. در فصل دوم، تقسیمات زمین از دیدگاه فقهای اسلامی که در بر گیرنده دو گفتار است، در گفتار اول حکم اراضی بلاد اسلام و در گفتار دوّم حکم اراضی بلاد کفر، بررسی هایی صورت گرفته است. در فصل سوّم به شرایط احیاء، تحت عنوان شرایط محی در گفتار اول و شرایط زمین محیاه در گفتار دوّم پرداخته شده است. در پایان به جمع بندی مطالب و پیشنهادات ابراز نظر شده است. در نتیجه هر کسی که زمینی را طبق شرایط و ضوابط مدوّنه احیاء نماید، حق اولویت یا ملکیت نسبت به آن پیدا می کند.