اساساً انسان ها بیشتر با عواطف خود به زنـدگی جـان و زیـبایی می بخـشند و با خردورزی، عاطـفه ی شـدید یا احساساتشان را تعدیل می کنند. این پژوهش در پی آن است تا با ارائه ی تعریف عواطف و احساسات، جلوه های آن را در پـنج زمینه ی عشـق، شادی، غـم، اعجاب و نفرت در غزلیّات جامی نشان داده، ضمن دسـته بـندی آنها به تجـزیه و تـحلیل عـواطف و احساسـات شـاعـر بـپردازد. نگارنده پی برده است که از نگاه جامی عشق، مهم ترین عامل حرکت انسان در جهان هستی به سوی کمال است. او از مشاهده ی قدرت وصـف ناشدنی عشق و جریان آن در تاروپود کائنات در شگفتی است. او معتقد است که عاشق در مسیر کـمال خـود در نـهایـت به وحـدت وجـود با مـعشـوق مـی رسـد. مهم ترین شادی شاعر، وصال دوست است که او را به آرامش می رساند و همچنین از مشاهده ی زیـبایی های پیدا و پنهان جهان و جـلوه های دلفـریب طبیعت، شاد و خرّم است. شـاعر در نهایت معتقد است که غـم و شادی، پـایدار نیست؛ آنـچه مهـم است، نگاه عـاشـقانـه ی انسـان بـه جـهـان هستـی اسـت کـه آرامـش روحـی او را در پـی دارد. مهم ترین غم شاعر، غم فراق است که او را به بلای هـجران گرفـتار می کند؛ ولی او در رسیدن به وصـال، امـید خـود را از دسـت نـمی دهـد و تـسلیـم هـجـران نـمی شـود. اعـجاب شـاعر از مـشاهـده ی تـفاوت بـین دو جایـگاه و مـقام انسان هاست که از یک طرف به مقامی والاتر از فـرشـتگـان مـی رسـد و از طـرف دیـگـر در پـرتـگـاه انـسانـیّـت از حـیوانـات پـست تـر مـی شـود. نـفرت شـاعر، سمـت وسوی اخلاقی و انسانی او را نشان می دهد و این که او از دروغ و ریـا گریـزان است و از هـر کـسی کـه ظـاهـر و بـاطـنی دوگـانـه دارد و از درسـتـکـاری و صـداقـت فـاصـلـه گـرفـته اسـت، نفرت دارد.

چکیده قصّه و داستان، قدمت بسیاری در بین انواع ادبی دارد. اگرچه اقتضای ماهیّت این گونه ی هنری، اطناب و دراز نویسی است؛ امّا ایجاز و کوتاه نگاری نیز کم و بیش در طول تاریخ- خصوصاً در مشرق زمین- با آن همراه بوده است. بعد از رشد و تعالی داستان کوتاهِ کلاسیک جهان، اواخر دهه ی شصت میلادی (قرن بیستم)، سبک و شیوه-ی مینی مالیسم از هنر وارد ادبیّات شد و در داستان کوتاه تأثیر گذاشت. در ایران نیز با نگاهی به گزیده نویسی ادبیّات کلاسیک، داستانک نویسی به سبک غربی از اواخر دهه ی سی شمسی آغازشد؛ هرچند بعد از گذشت چند دهه، تفاوت هایی در مضمون و تا حدودی ساختار و اجزا، بین داستانک ها و مینی مال – اعم از غربی و ایرانی- پدیدار شد؛ امّا با این وجود داستانک و مینی مال در این پژوهش یکی دانسته شده است. در فصول اوّلیّه ی پژوهش، تعاریفی از جایگاه، نام ها، عناصر و اجزای داستانک و مینی مال عرضه شد، و در ادامه ضمن معرّفی مینی مال نویسان معروف جهان، با نگاهی اجمالی به تک داستان ها و مجموعه داستان های نویسندگان ایرانی از دهه ی بیست تا نود شمسی، ساختار و محتوای آن ها مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. براین اساس در این پژوهش به این نکته رسیدیم که به گونه ی رسمی این شیوه ی داستانی درایران، با کتاب «درخانه اگر کس است» شروع می شود و در ادامه، در دهه های چهل و پنجاه شمسی، داستان هایی خلق شده اند که ناخواسته به برخی از ویژگی های این سبک نزدیک شده اند؛ با نظر به این که هرچند ایران هنوز تسلیم محض دنیای ماشینی نشده است و تسلّط تکنولوژی بر ادبیّات داستانی ایران به طور مطلق دیده نمی شود؛ امّا روند رو به رشد تک داستان ها و مجموعه های داستانی مینی مال، در دهه ی هفتاد و به ویژه هشتاد شمسی، به اوج خود می رسد و جسته و گریخته شاهد خلق مجموعه های داستانی مینی مال هستیم که بیش ترین نزدیکی و سنخیّت را با اصول داستان های مینی مال غربی دارند.

ارزش ادبی و اهمیت حماسی، تاریخی و فرهنگی شاهنامه بر هیچ ادب آشنای ایرانی و غیر ایرانی پوشیده نیست. این اثر سترگ، ارتباطی عمیق با روح ایرانیان دارد و درباره ی آن مطالب زیادی نگاشته اند، اما هنوز زوایای زیادی از آن مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی یکی دیگر از ابعاد شاهنامه است که تاکنون به طور مستقل و شایسته درباره ی آن پژوهش نشده است و آن عبارت از تحلیل سخنان یکایک پادشاهان در طول مدت فرمانروایی آنهاست. سخنان پادشاهان به علت مقام و موقعیت حساسی که دارند بسیار اهمیت دارد. سخنان یک پادشاه در ابتدای پادشاهی در برگیرنده ی روش کشورداری و نشان دهنده ی فرهنگ و باورها و انتظارات مردمی است که در پیش روی او هستند. بر اساس تفکر مردم در ایران باستان، پادشاه در کانون نظام قرار داشت و از سوی "اهورامزدا" برای حکمرانی بر زمین گماشته می شد و خداوند او را حمایت می کرد. مردم نیز تا زمانی که پادشاه از مرزباورها، اعتقادات و فرهنگ آنها پا فراتر نمی گذاشت به او احترام می گذاشتند و یاریش می کردند. پادشاهان نیز در سخنان خویش این امور را در نظر می گرفتند. بر پایه ی این پژوهش، مضامین مورد اهتمام پادشاهان که از بسامد بالایی برخوردار بوده اند. به شرح زیر می باشند : 1- ستایش و یاد خدا 2-خرد 3-دادگری 4- نیکی 5- دهش و بخشش 6- دین 7- دانش 8- راستی 9- بی اعتباری دنیا 10- کمک به زیردستان 11- نکوهش آز 12- بی آزاری 13- اطاعت از فرمان شاه 14- نکوهش بدخواهی 15- مرگ 16- ستایش خود 17- نکوهش دروغ 18- نکوهش خشم.

نامه ها در طول تاریخ بشریت، همیشه در اثرگذاری بهتر از هر نقل و قول و نوشته ای عمل کرده اند. اولا به خاطر فضای صمیمی و دوستانه ی حاکم بر این گونه نامه ها، و ثانیا جنبه ی شخصی داشته، و خصوصی بودن آن کمتر مخاطبش را به عکس العمل های نامعقول وادار می کند. اما باید اذعان کرد که نامه هایی تحت عنوان "مکتوبات عرفانی" بیش از هر نوشته ای، از چاشنی عاطفه و اثربخشی برخوردارند. آنچه در این رساله ، بنده در پی آن بودم، استخراج مدخل های بحث تعیین شده، از نامه های عارفانه ی عین القضات همدانی است. در پژوهش نامه ی حاضر، خدا را با تمامی بزرگی اش، از آیینه ی صاف ضمیر قاضی به نظاره خواهیم نشست. و در اهمیت علم و ایمان و تاثیر آن ، در جایگاه انسان، برای اوج عزت یا حضیض ذلت از او نکته هایی با ارزش خواهیم آموخت. آداب مرادی و مرید پروری را در سایه ی خدمت کفش خاضعانه ، از او می آموزیم. و در مبحث بعدی از عادت و عادت ورزی، طبق دستورات قاضی اجتناب ورزیده، و در ادامه در کلاس درس و تفسیر قرآنی او،توفیق تلمذی یافته و با پیام های قرآنی او خاطرمان را نورانی می نماییم. سپس بر فراز قله های معانی او، یعنی در آسمان عرفان، پروازی عارفانه و عاشقانه را تجربه می نماییم و با شور و وجدی مضاعف در مدرسه عشق او، حدیث معاشقه را از هزار هوش نوای او به گوش جان نیوشیم. و از شطحیات کلامش در دفاع از "معلم فریشتگان" یعنی ابلیس، درس غیرت و جوانمردی می آموزیم. و در پایان وصایای دلسوزانه او را که خودش آن را تذکره نامه ای می داند پیشکش دوستداران ادب و عرفان می نماییم. لب کلام اینکه ، نامه های قاضی گنجینه ای با ارزش است ، که حکایت "رنج و گنج آدمی " است. آنجا که او سیر از عالم خاک تا دیار افلاک را با کلامی عارفانه و عاشقانه، برای آیندگان به یادگار گذاشته است.

این نوشتار پژوهشی است بر پایه ی تطبیق دو آثار ارزشمند سیرالعباد الی المعاد حکیم سنایی غزنوی و منطق الطیر شیخ عطار نیشابوری که سیر روح ملکوتی و موانع آن را در سفر روحانی وعرفانی مورد بررسی قرار داده و به بازشناسی بن مایه های فکری آنها می پردازد. این دو منظومه که آثاری جذاب با درون مایه های رمزی و تمثیلی هستند، افق های تازه از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقمندان می گشایند. موضوع این دو منظومه که شرح تمثیلی و رمزی سفر روح ملکوتی از اسفل السافلین یا عالم خاک تا به اعلی علیین یا عالم پاک است، به زبان رمزی شرح داده شده است. عشق، عایت و مدار خلقت وجود آدمی است، زیرا که روح انسانی بازگشت و اتصال به مبدأ و منشأ اصلی خویش را می جوید . این عشق با انقطاع از ماسوی شروع می شود و به اتحاد و اتصال معشوق منتهی می گردد. حکیم سنایی به راهنمایی پیر، سفری را آغاز می کند و تلاش می نماید تا راه پالایش را به آدمی نشان دهد و او را از عالم مادی عبور داده و به کمال برساند. سیرالعباد داستان سفر عروج روح، رستاخیز و تولدی در خلاقیت و معنویت است. منطق الطیر شیخ عطار، حماسه ی نمادینی است برای عروج روح که به شیوه ی سمبلیک به موضوع های گوناگون سلوک و مقامات می پردازد و راه سالکان را برای رسیدن به هدف والا و مرتبتی برتر به تصویر در می آورد. در این منظومه پرندگان (سالکان طریقت) که نماد جان ما هستند، پس از گذشتن از هفت وادی (طلب، عشق، معرفت ، استغنا، توحید، فقر و فنا) که سیر جاده ی متعالی است و انسان را از منزلگاه نفس تا معراج روح بال می برد، از فراسوی زمان و مکان ها می گذرند تا با در نظر داشتن مقصدی عالی به سوی نور پرواز کنند و تمام فاصله هایی را که بین وجود محدود متناهی و هستی لایتناهی وجود دارد، طی کنند . دیگر پرندگان، غمگین و ماتم زده باز می مانند و این همان سالکان طریقی هستند که نمی توانند از مهالک وعقبه های سخت بگذرند و درمانده می شوند و از رسیدن به مرتبت اعلی باز می مانند، بدین گونه سیرالی الله، عبور از منازل بسیار را بر سالک ناگزیر می کند. در این زمینه انسان ها باید به نفس مطمئنه برسند ودر ضمیر آئینه مانندشان همه چیز و همه کس را به وضوح ملاحظه کنند، زیرا جهان هستی تجلی و جلوه ی دوست است. در هر دو منظومه برای تفهیم و اثبات یکی از مهم ترین مبانی عرفان و تصوف که وحدت وجود می باشد، مفاهیمی بلند و شایان توجه عرضه شده است.

یکی از نکات بسیار مهم و اساسی که هویّت فرهنگی و اصالت شیعه را تشکیل می¬دهد، داشتن رهبرانی والا مقام و بزرگوار چون چهارده معصوم(ع) است. بحث و گفتگو درباره ی شخصیّت الهی و زندگی آن¬ها شیرین¬ترین بحث¬ها و آموزنده-ترین گفتگوها است. اعتقاد ما بر این است که سیره ی عملی رسول¬الله و اهل بیت(ع) در تمام زمینه¬ها بهترین تابلو و الگو برای ساختن مدینه ی فاضله و جامعه ی پاکیزه است. یکی از اندیشههای اساسی و محوری شعر شاعران در گذشته، اندیشههای دینی و مذهبی، توجّه آنها به اولیای دین و سیما و سیره¬ی معصومین(ع) میباشد. در این پایاننامه، نگارنده یافتههای پژوهشی خود را جهت تبیین سیمای معصومین(ع) در سرودههای هفت تن از شعرای برجسته ی قرن هشتم (حسن دهلوی، اوحدی مراغه ای، ابن¬یمین فریومدی، خواجوی کرمانی، سلمان ساوجی، ناصر بخارایی و حسن کاشی) ارائه نموده است. از میان معصومین، پیامبر(ص)، امام علی(ع)، امام حسین(ع)، امام رضا(ع) و فاطمه(س) به دلیل بارز بودن برخی حوادث زندگی¬شان بیشتر مورد توجّه شاعران مذکور قرار گرفتهاند. حوادثی چون بعثت، معراج و رفتن به سدره المنتهی در زندگی پیامبر(ص)، امامت، ولایت، وصایت، شجاعت و جنگاوری علی(ع)، دخت نبی، همسر علی(ع) و مادر یازده معصوم بودن فاطمه(س)، مظلومیّت و حضور شجاعانهی حسین(ع) در حماسه¬ی بزرگ عاشورا، شفاعت و ثواب زیارت رضا(ع)، ظهور و انتظار امام زمان(ع) برجستگی بیشتری داشتند. در میان شاعران مورد بحث، دهلوی، اوحدی، خواجوی کرمانی، ساوجی و بخارایی در مدح پیامبر(ص) و ابن-یمین و کاشی در منقبت امام علی(ع) بیشترین شعر را داشتهاند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.