در این مطالعه که بر روی گیاه ارتمیزیا سیبری جهت بررسی اثرات درمانی این گیاه بر روی بیماری کوکسیدیوز ماکیان صورت گرفت مشخص گردید که این گیاه در کنترل بیماری کوکسیدیوزطیورمیتواندموثرواقع شود. در این ازمایش تعداد 300 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس 308 به 3 گروه مساوی 100 قطعه ایتقسیم شده و در قسمتهای مجزا بر روی بستری از تراشه ی چوب نگهداری میشوند . برای تغذیه ی جوجه ها از 3 جیره ی پیشدان ، برای دو هفته اول و میان دان برای 2 تا 5 هفتگی و پس دان از 5 هفتگی به بعد استفاده کردیم . بعد از تقسیم جوجه ها به سه گروه 100 تایی، جوجه های یک گروه از روز اول تا پایان دوره آزمایش 49 روزگی به عنوان شاهد در نظر گرفته شده و با جیره های غذایی فاقد هرگونه کوکسیدیو استات تغذیه شدند . در گروه دیگر از پودر خشک شده ی سر شاخه و برگ گیاه آریتمیزیا تهیه شده در فصل بهار به میزان ?1 استفاده گردیدپ و در گروه سوم نیز از جیره ی غذایی حاوی داروی شیمیایی آمپرولیوم -اتوپابات به میزان نیم کِیلو در تن به عنوان ضد کوکسیدیوز استفاده گردید با قرار دادن یک قطعه مقوای سفید بر روی بسته محل نگهداری از محصولات نمونه برداری ونسبت به تعیین اووسیست در هر گرم از فضولات اقدام گردید. همچنین و ارزیابی لازم درارتباط با شاخصهایی مانند وزن بدن ، مقدار دان مصرفی ، ضریب تبدیل غذایی و میزان تلفات به عمل آمد . با توجه به بررسی های انجام شده در خصوص داده ها می توان نتیجه گرفت که نسبت به دفع اووسیست در هر گرم، گروه ارتمیزیا عملکرد بهتری نسبت به گروه شاهد داشته ولی در مقایسه با گروه دارو عملکرد ضعیف تری را نشان داده است.این تفاوت در بررسی های اماری در هر 4 زمان کاملا معنی دار بوده است(ازمون مورد استفاده :anova و شفه).در خصوص میزان تلفات گرچه گروه ارتمیزیا بهترین عملکرد را نسبت به دو گروه دیگر داشته ولی طبق بررسی های اماری این برتری معنا دار نبوده است (ازمون مورد استفاده : خی دو).همچنین در خصوص ضریب تبدیل گروه دارو با میانگین96/1 بهترین عملکرد راداشته بعد از ان گروه ارتمیزیا با میانگین 98/1 بوده و در اخر گروه شاهد با02/2 بدترین عملکرد را نشان داده است.ولی با توجه به برسی های اماری این تفاوت ها معنا دار نبوده است (ازمون مورد استفاده :anova).در کل می توان چنین نتیجه گرفت که با توجه به بررسی های انجام شده ،گیاه ارتمیزیا سیبری دارای اثرات ضد کوکسیدیایی بوده که لازم است مطالعه و تحقیقات بیشتری از این گونه برای بررسی اثرات ضد تک یاخته ای و کرمی در اینده انجام گیرد کلمات کلیدی:کوکسیدیوز-اووسیست-ارتمیزیا سیبریدرگله های تجاری مشاهده شده است که پس از ورود جوجه ها به آشیانه، عموما ً پرندگان به طور طبیعی در معرض آلودگی قرار دارند و با گذشت زمان شروع به دفع اووسیست می نمایند . روند دفع اووسیست نیز به تدریج افزایش میابد به طوری که درماه دوم ورود جوجه به بالاترین میزان میرسد . البته در برخی از بررسی ها بالاترین میزان دفع اووسیست مشاهده شده د رنقاط مختلف آشیانه یکسان عرض یابی و تعداد آن در هر گرم از مدفوع با بستر برای تخمین وضعیت سلامتی یا بیماری مبنای تشخیص قرار می گیرد و بر این اساس تعداد شش هزار اووسیست در هر گرم ازبستر به عنوان محدوده بروز عفونت و بحران قلمداد گردیده است . از این رو با توجه به ایجاد آلودگی در گله های پرورشی بطور طبیعی و نقش بیماری د رکاهش بازدهی تولید امروزه تقریبا ً درتمام نقاط جهان در صورت عدم استفاده از واکسن به کارگیری ترکیبات شیمیایی به منظور ایجاد وقفه در روند افزایش تعداد اوسیست اجتناب ناپذیری باشد و درچنین شرایطی هزینه ی سنگین و تبعات زیان آور بهداشتی و زیست محیطی ناشی از مصرف این ترکیبات نیز ناخواسته پذیرفته میشود . از این رو محققیین را بر آن وا داشت تا برای مقابله با این بیماری روبه ترکیبات گیاهی بیاورند از زمانهای قدیم گیاه درمنه در طب سنتی دردرمان بعضی از عوارض از جمله تب و مالاریا استفاده می شده است . درایران اطبای قدیم برای آن اثرات ضدکرمی قائل بوده اند این گیاه به دلیل داشتن مواد موثر مختلف مانند ،آرتمیزنین ،کافور ،سانتونین ،سینتول ،و چندین نوع فلاوونوئید دارای اثرات مختلف فارماکولوژیکی و درمانی میباشد . و از ?نجا که این گیاه د رنقاط مختلف ایران به صورت خودرو و فراوان و جود دارد . چندین سال است که تحقیقات روی انواع این گیاه ازجمله آرتمیزیا سیبری معطوف شده است . در ایران تا کنون 30 گونه از درمنه شناسایی شده که گونه ی آرتمیز یاسیبری فراوان ترین آنها است . مناطقی چون یزد ، استان مرکزی ،کرمان ،و .... مملو از این گیاه است . بررسی های مختلف نشان داده است که بعضی از انواع درمنه بر روی کوکسیدیوز جوجه ها اثر کرده و سبب کاهش دفع اووسیست ها و بهبود زخمهای روده شده است . ازجمله دربررسیهای مقدماتی انجام شده درخصوص اثرات ضد کوکسیدیایی روی ?رتمیزیا سیبری دردانشکده ی دامپزشکی دانشگاه تهران ( 1380) حاکی ازآن است که پودر این گیاه در درمان کوکسیدیوز ناشی از آیمریاتنلا نتایج مثبتی را نشان میدهد و کاهش دفع اووسیست در جوجه ها را دنبال دارد . که ما نیز در این تحقیق به این نتیجه دست یافتیم. عرب و همکاران نیز در سال 2006 با استفاده از آرتمیزیا با دوز 1 تا 5/2 mg ?kg در روز به صورت خوراکی به این نتیجه رسیدن که این گیاه کاهش معنی داری در تعداد اووسیست در مدفوع جوجه هایی که با گونه های مختلف آیمریا در گیر هستند ایجاد میکند. (15)که با بررسی های ما نیز هم خوانی داشته است. آقای heejeongو jae-wuk در مطالعه سال 2004 با استفاده از عصاره ی آرتمیزیا نشان دادن که در صد میزان زخمهای ایجاد شده توسط آیمریا به صورت معنا داری کاهش پیدا کرده(28) همچنین در تجربه ی دیگری که توسط آقای بهروز جمعدار ( 1381 ) انجام شد اثرات ضد کوکسیدیایی گیاه درمنه به صورت مکمل غذایی 1 ? و 2 ? در جوجه های آلوده به آیمریا ماکسیما ،آیمریاتنلا و آیمریا آسروولینا مورد بررسی قرار گرفت ،کاهش دفع اووسیست ،بهبود زخم های روده و افزایش ضریب تبدیل مشاهده شد که نشان از تأثیرات گیاه درمنه بوده است .(3) در تحقیقات ما نیز گیاه درمنه به طور معنی داری دفع اووسیت را کاهش داده (سطح معنی داری کوچک تر از 01/0 ) ولی در مورد ضریب تبدیل افزایش یافتن ان نسبت به گروه شاهد معنا دار نبوده(سطح معنی داری 974/0) بررسی های انجام شد ه توسط آقای راد که در آن داروی دیکلازوریل با گیاه ضد کوکسیدیایی درمنه ی سیبری مقایسه شده است نشان میدهد که دیکلازوریل دارای تأثیرات ضد کوکسیدیایی بهتر و قوی تری بوده و در کاهش دفع اووسیست ها بهتر عمل میکند . (4)که با بررسی های ما نیز هم خوانی دارد وهمان طور که در نتایج مشخص است گیاه ارتمیزیا گرچه دارای اثرات ضد کوکسیدیوزی بوده ولی در مقایسه با داروی شیمیایی امپرولیوم اتو پابات در کل ضعیف تر عمل کرده است طبق تحقیقات انجام شده توسط آقای عارف پژوهی در سال 1381 از نظر اووسییست های دفعی، جیره ها ی حاوی درمنه 1 ? و 2 ? در مقایسه با گروه شاهد به طور چشمگیری کاهش را نشان میدهند . اما هیچ گونه اختلاف معنا داری بین جیره های حاوی درمنه ی 1 ?و 2 ? مشاهده نگردیده به عبارت دیگر طبق این تحقیق میزان تأثیر درمنه بر روی اجرام کوکسیدیایی ماکیان تابع میزان ماده ی موثر آن نیست .(12) تجربیات کیم و همکاران در سال 1995 نشان داده است که استفاده از گیاه درمنه بدون توجه به میزان ماده ی موثر نقش مثبتی د رکاهش ضایعات روده ای و کاهش اووسیست های دفعی نسبت به گروه شاهد دانست . همچنین این محققین از عصاره ی این گیاه در آب آشامیدنی طیور نیز استفاده نموده اند .(32) به منظورتعیین سطح مورد نیاز ماده ی موثره (آرتمیز نین ) او ـ جی و همکاران دریافتند که استفاده از برگ های خشک شده ی گیاه درمنه به میزان p.p.m 50 نقش قابل توجهی در کاهش ضایعات روده ای ، اسهال و همچنین اووسیست های دفعی دارد .(34) بررسی ها و نتایج حاصل از تحقیقات بر روی گیاه آرتمیزیا درطی سال های اخیر نشان میدهد که میزان ارتمیزین موجود در گیاه آرتمیز یا در فصل بهار به طور معنی داری بیشتر از میزا ن آن در فصل تابستان است . از ?ن جمله تحقیقات میتوان به تحقیقات آقای kohler و همکاران (1997) اشاره کرد که از روش استخراج مایع فوق بحرانی و روش کروماتوگرافی فوق بحرانی آرتمیزنین را از گیاه آرتمیزیا آنورا استخراج و تعیین مقدار نمود . در تحقیقات دیگری در این زمینه ،محمد و همکاران (1999) آرتمیزنین را از پلاسما با بهره گیری از استخراج فاز جامد جداسازی کردند و به نتایج فوق الذکر دست یافتند. همچنین مطالعات مقدماتی بر روی ارتمیزیا نشان داده است که میزان آرتمیزنین در برگها ، گلها و دانه ها بیشتر از سایر قسمتهای گیاه است . ازآن جمله تحقیقات میتوان به تحقیقات آقای فری . را. جی و همکاران اشاره کرد . (26) نتیجه گیری: با توجه به بررسی های انجام شده در خصوص داده ها می توان نتیجه گرفت که نسبت به دفع اووسیست در هر گرم، گروه ارتمیزیا عملکرد بهتری نسبت به گروه شاهد داشته ولی در مقایسه با گروه دارو عملکرد ضعیف تری را نشان داده است.این تفاوت در بررسی های اماری در هر 4 زمان کاملا معنی دار بوده است(سطح معنی داری=01/0 و ازمون مورد استفاده :anova و شفه ). در خصوص میزان تلفات گرچه گروه ارتمیزیا بهترین عملکرد را نسبت به دو گروه دیگر داشته ولی طبق بررسی های اماری این برتری معنا دار نبوده است (سطح معنی داری=779/0 وازمون مورد استفاده : خی دو). همچنین در خصوص ضریب تبدیل گروه دارو با میانگین96/1 بهترین عملکرد راداشته بعد از ان گروه ارتمیزیا با میانگین 98/1 بوده و در اخر گروه شاهد با02/2 بدترین عملکد را نشان داده است.ولی با توجه به برسی های اماری این تفاوت ها معنا دار نبوده است (سطح معنی داری=974/0 و ازمون مورد استفاده :anova). در کل از این تحقیق چنین بر می اید که گیاه درمنه موثر بر روی کوکسیدیوز است ولی در مقایسه با ترکیبات دارویی معمول موثر بر روی کوکسیدیوز همان طور که در مقایسه با داروی امپرولیوم مشاهده شد ضعیف تر عمل می کند.پس این گیاه در مناطق پر خطر که دارای رطوبت بالایی هستند از کارایی کمتری بر خوردار است.ولی به علت ارزانی و سهلل دست رس بودن و عدم تداخل دارویی ان با دیگر داروهای مصرفی در فارم می تواند انتخاب مناسبی برای مناطق گرم و خشک کشور باشد.این گیاه همچنین دارای اثرات ضد عفونی کننده، رفع سرفه، ضدنفخ ضد میکروب وانگل وقارچ و . . . است و در علم پزشکی کاربرد های فراوانی دارد که لازم است مطالعه و تحقیقات بیشتری از این گونه برای بررسی اثرات مختلف ان در شاخه ی دام پزشکی در اینده انجام گیرد

وقتی صحبت از انگل خارجی (کک ، کنه، شپش و ...) در بدن گربه می شود باید یک نکتهء بسیار مهم را به خاطر داشت. و آن اینکه این انگل ها به خودی خود در بدن گربه بوجود نمی آیند . و حتما باید از بدن یک میزبان دیگر وارد بدن گربه شوند . برخی اینگونه می پندارند که با به خاطر عدم رسیدگی به گربه ، اینگونه انگل ها در سطح پوشش گربه به صورت خود به خود ایجاد میشوند. دقت کنید. این یک باور غلط است. انگل های خارجی خود به خود بوجود نمی آیند و حتما باید به صورت زنده یا تخم از بدن یک میزبان دیگر (سگ ، گربه ، انسان ، یا هر حیوان دیگر) وارد بدن گربه شوند . بارها پیش آمده که دوستان از بنده در مورد احتمال وجود شپش یا کنه در بدن گربه خود می پرسند. در پاسخ اولین سوالی که از آنها می پرسم این است؟ آیا گربه شما در محیطی قرار گرفته که سگ ها و گربه های نا آشنا در آنجا قرار داشتند؟ آیا گربهء شما به تازگی با گربه و سگ های غریبه ملاقات کرده؟ یک پت شاپ آلوده که گربهء شما چند روز در آنجا پانسیون بوده ، حیاط منزلی که محل رفت و آمد گربه های خیابانی است و گربهء شما نیز گاهی اوقات به آنجا سر میزند ، سگ دوست شما که چند روز پیش برای چند ساعت به منزل شما آورده شده بود . اینها همه می توانند عامل انتقال انگل خارجی به بدن گربهء شما باشند . علائم وجود انگل خارجی در گربه متفاوت اند اما عموما با خارش بیش از حد بدن ، التهاب و در پاره ای اوقات زخم همراه اند. اگر به گربهء خود در مورد داشتن انگل خارجی مشکوک شدید سریع تر گربه را نزد دامپزشک ببرید. درمان انگل های خارجی عموما امری دشوار نیست و با یک دورهء درمانی همراه با شستشوی با شامپو و محلول های توصیه شده توسط دامپزشک ، شما به سرعت از شر انگل ها خلاص می شوید .

بررسی الودگی انگلی کریپتوسپوریدیوم در گوساله های اسهال منطقه اراک انجام گرفته که 150 نمونه از مدفوع گوساله ها جمع اوری شده و این نمونه ها را با استفاده از رنگ امیزی به روش ذیل نیلسون رنگ امیزی کرده که در 17 نمونه الودگی یافت شد که برای مقایسه این نمونه ها از سه فاکتور جنس ،فصل و سن استفاده شد.در روش اماری مربع کای بین این سه فاکتور و انگل کریپتوسپوریدیومرابطه معنی دار وجود دارد

تعدادی از فیلرهای موجود در سگ، نوزادان خود را درخون محیطی رها می نمایند از بین این فیلرها دیروفیلاریاایمیتیس یا کرم قلب سگ حائز اهمیت فراوانی می باشد چرا که ضمن آلودگی همراه با ایجاد علائم کلینیکی در حیوان مبتلا باعث انتقال آلودگی به انسان و مخاطره انداختن بهداشت جوامع انسانی نیز می گردد لذا در این بررسی سعی می گردد تا با بررسی فیلرهای خونی موجود در سگ و تشخیص تفریقی آنها، میزان آلودگی به دیروفیلار یا ایمیتیس تخمین زده شود. همچنین وقوع فیلرهای خونی در سگ های خانگی شهر تبریز چگونه بوده و ارتباط میان آلودگی به آن و سن و جنسیت و نژاد سگهای مورد بررسی به چه صورتی می باشد. روش تحقیق: روش اصلاح شده نات می باشد و در این تحقیق از 110 قلاده سگ در استان تبریز که از این تعداد هیچ مورد آلوده به کرم قلب تشخیص داده نشده اند. نمونه های خون از 110 قلاده سگ خانگی در شهر تبریز تهیه و به روش نات اصلاح شده مورد بررسی قرار می گیرند. بدین ترتیب که 1 سی سی خون محیطی با 9 سی سی فرمالین 2% مخلوط شده و پس از سانتریفیوژ به مدت 3 دقیقه با دور 1500 دور در دقیقه و خارج نمودن مایع رویی، سپس رسوب حاصله پس از افزودن 1 قطره رنگ آبی هماتوکسیلین یا گیمسا مورد بررسی با میکروسکوپ نوری قرار می گیرد. قابل ذکر می باشد که از روش مطالعه میدانی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است و همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات روش توصیفی استفاده شده است.

یکی از انگل های خارجی مهم در مزارع طیور ایران، جرب درمانسیوس گالینه می باشد. طی سالیان گذشته در مبارزه با این انگل از سموم مختلفی استفاده شده است که به مرور زمان مقاومت هایی نسبت به این سموم مشاهده و گزارش گردیده است. لذا استفاده از ترکیبات گیاهی می تواند در این خصوص مثمرثمر باشد. در بررسی حاضر روز قبل اسپری عصاره با انجام نمونه برداری توسط کارت مقوایی (تاکرده) 20*30 cm اقدام به تعیین میزان آلودگی سالن مرغداری مورد نظر کرده و در روز بعد عصاره دارچین با غلظت 27.5 mg/ cm3 در حضور مرغ به طور کامل برروی مرغ و قفس ها اسپری شد و سپس با کارت هایی دیگر و با مشخصات ذکر شده در روز بعد از اسپری اقدام به نمونه برداری و شمارش جرب های به دام افتاده کرده و تعدادآنها در روزهای قبل از اسپری و بعد از اسپری مورد شمارش قرار گرفت. همچنین اثر هر عصاره (efficacy) از فرمول زیر محاسبه گردید. a= مایت های شمارش شده قبل از انجام اسپری b= مایت های شمارش شده بعد از انجام اسپری در تحقیق فوق عصاره آبی دارچین به عنوان یک ماده کنه کش انتخاب گردید تا علاوه بر قابلیت اسپری کردن آن در حضور مرغ تاثیرات ضد کنه ای آن مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده تاثیر یکبار اسپری عصاره دارچین با دز ld50 آن 62/92? می باشد که با گذشت زمان ( بعد از 7 روز) این تاثیر کاهش یافته و به 15/26? می رسد. این نشان دهنده این است که در ابتدا عصاره دارچین اثرات قوی تری دارد و با گذشت زمان از میزان ماندگاری آن در محیط کاسته شده و تاثیر آن کاهش می یابد. کلمات کلیدی درمانیسوس گالینه، عصاره گیاهی، دارچین

تک یاخته های خونی در گوسفند از جمله تیلریا ، بابزیا ، آناپلاسما ، سالانه منجر به تلفات اقتصادی شامل ضعف دام – کاهش روند رشد ، تضعیف سیستم ایمنی و در برخی موارد تلفات مستقیم ناشی از این تک یاخته ها بوفور مشاهده می شود. لذا شناسایی شیوع انواع این تک یاخته ها در گوسفندان از اهمیت خاصی جهت سنجش تمهیدات لازم برای کنترل و پیشگیری از شیوع این گونه بیماری ها برخوردار است لذا در این مطالعه سعی شده است. حضور انواع و شیوع این تک یاخته ها در گوسفندان ارجاع شده به کشتارگاه در شهرستان تربت حیدریه مورد بررسی قرار گرفت در طی فصل بهار و اوایل تابستان از 200 راس گوسفند و 160 راس بز ارجاعی به کشتارگاه قبل از کشتار خون گیری به عمل آمد و پس از تهیه گسترش شعله شمعی و رنگ آمیزی با گیمسا حضور این انواع تک یاخته ها توسط مشاهده میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده میزان آلودگی از میان 200 گوسفند مورد بررسی قرار گرفته در شهرستان تربت حیدریه 1% گوسفندان مورد مطالعه آلوده به تیلریا sp و 2% به بابزیا اویس و 2% به آناپلاسما مارژیناله بودند و این در حالی است که از میان 160 بز مورد بررسی قرار گرفته در شهرستان تربت حیدریه 625/0% آلوده به تیلریا sp و 125/3% آلوده به آناپلاسما مارژیناله و آلودگی به بابزیا اویس مشاهده نشد. بررسی های آماری توسط آزمون مربع کای نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گونه حیوان و جنسیت از نظر میزان آلودگی مشاهده نشد (05/0<p ) نتایج حاصله از تحقیق فوق حاکی ازآندمیک بودن این بیماری در نقاط مختلف کشور است ، جهت کاربردی شدن نتایج حاصله و مطالعات مشابه بایستی کنترل انگل های خارجی ناقل این تک یاخته ها (توسط سم پاشی و غیره )و همچنین درمان به موقع دام ناقل یا بیمار به عنوان راهکاری جهت کنترل و کاهش شیوع بیماری و در پی آن کاهش مضرات اقتصادی ناشی از آن مد نظر دامپزشکان قرار گیرد.

افزایش جمعیت جهان و لزوم تأمین پروتئین مورد نیاز انسان، استفاده از منابع غذایی بیشتر و تکنولوژی برتر را طلب می کند. همین مسأله سبب شده است که در دنیای امروز اهلی کردن حیوانات مفید مختلف و استفاده از آنها به عنوان منابع غذایی مورد نظر واقع شود، در این ار تباط صنعتی کردن پرورش این قبیل حیوانات به لحاظ تأمین مقادیر زیادی از نیازهای پروتئین اهمیت زیادی در دامپروری پیدا کرده است. پرورش شتر مرغ که در ارتباط با گوشت و پوست و پر آن از بعد اقتصادی اهمیت زیادی دارد در شکل صنعتی در بسیاری از کشورهای جهان معمول گردیده و فرآوری پوست و پر آن برای استفاده در صنایع مختلف از قبیل تهیه ی لباس، کیف، کفش، چکمه و کلاه منافع زیادی را به دنبال داشته است و از گوشت این حیوان بهترین سوسیس ها تهیه شده و گوشت آن مصرف زیادی پیدا کرده است، لذا بررسی آلودگی های انگلی شترمرغ بسیار حائز اهمیت می باشد. در تحقیق حاضر کلیه ی انگل های خارجی، انگل های داخلی کرمی و تک یاخته ای در جمعیت شترمرغ های اطراف ساوه مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه از آنجا که بی دقتی های گذشته در پرورش این پرنده تبدیل به تجربه ای گرانبها در این صنعت گردیده، آلودگی خفیفی مشاهده شد. در این بررسی 100 نمونه از شترمرغ های اطراف ساوه از لحاظ وجود انگل های داخلی و خارجی مورد آزمایش قرار گرفتند، در بررسی انگل های مدفوع (با رنگ آمیزی زیل نلسون) تک یاخته ی کریپتوسپوریدیوم یافت نشد و در هیچ یک از نمونه ها تخم انگل مشاهده نشد « epg=0» (تعداد تخم در یگ گرم مدفوع). تنها در 23 درصد از این نمونه ها آلودگی ئوئوسیست آیمریا با استفاده از روش کلیتون-لین مشاهده شد که در ادامه جزیئات و «opg» مربوطه معرفی می گردد. در بررسی آلودگی های خونی به روش رنگ آمیزی گیمسا نتیجه آزمایش در مورد تک یاخته های خونی منفی بود و در مشاهدات سطوح بدن همان طور که پیش تر اشاره شد به علت مدیریت مناسب و قیمت بالای این پرنده حتی یک مورد هم از انگل های سطحی به چشم نخورد.

مدیریت سیستم دو ملکه ای یکی از روشهای موثر در تولید عسل و مبارزه با بیماری های زنبور عسل است که مطالعات انجام شده در این تحقیق افزایش تولید محصولات کندو و کاهش بیماری ها را نشان می دهد در این تحقیق 4 بیماری مهم زنبور عسل که هر ساله خسارت فراوانی به زنبور داران می رساند در کندوهای تک ملکه ای و دو ملکه ای مورد ارزیابی قرار گرفت که دو بیماری ناشی از تک یاخته نوزما و جرب واروا از دسته بیماری های انگلی و دو بیماری لوک آمریکایی و لوک اروپایی از دسته بیماری باکتریایی هستند ،بیماری نوزما مربوط به مناطق گرم و مرطوب است اما جرب واروآ در اکثر مناطق مشاهده می شود. در این دو بیماری می توان گفت که تمام کندوها درگیر هستند و ریشه کنی آنها کار بسیار سختی است. این بیماری ها منجر به حذف کندو نمی شوند ولی اگر درمان نشوند ، باعث کاهش تولیدات کندو خواهند شد. دو بیماری لوک آمریکایی و اروپایی ، از بیماری های شایع زنبور عسل است که خسارت شدیدی به زنبورداران می زند و در بسیاری از موارد باعث کاهش تولیدات کندو و هم چنین حذف کندوها می شود. در نتیجه ی بررسی تولید عسل در کندوهای دو ملکه ای در مقایسه با کندوهای تک ملکه ای مشاهده شد که عسل تولید شده از کندوهای دو ملکه ای بیشتر از عسل تولید شده از دو کندوی تک ملکه ای است ، که می توان دلیل آن را افزایش جمعیت زنبور کارگر دانست(3.4برابر). در کندوهای دو ملکه ای برای ذخیره ی تولیدات کندو (عسل ، گرده و ...) و هم چنین تخم-ریزی احتیاج به شان های بیشتری است ، که افزایش تولید موم نسبت به تک ملکه ای را شاهد بودیم(2.4برابر). در طول زمان بررسی کندوها هیچ علائم و درگیری از لوک آمریکایی و اروپایی مشاهده نشد. می توان این عدم درگیری را به دلیل رعایت بهداشت و اصول زنبورداری و همچنین افزایش زنبوران کارگر نظافت گر در داخل کندو دانست. میزان شیوع بیماری نوزما در کندوهای تک ملکه ای بیشتر از دو ملکه ای بوده که علت نتیجه بدست آمده را می توان افزایش قدرت کندو ذکر کرد. نتایج به دست آمده از جرب واروآزیس نشان می دهد که درگیری در بین کندوهای تک ملکه ای و دو ملکه ای در حد خفیف است ولی میزان درگیری در تک ملکه ای بیشتر است. می توان چنین نتیجه گیری کرد که افزایش جمعیت و تعداد زنبوران نر باعث کاهش تعداد کنه ها شده است. واژه های کلیدی: کندوهای دوملکه ای، نوزما، لوک آمریکایی، لوک اروپایی، جرب واروازیس،عسل،موم

چکیده بیماری دیروفیلاریوز در سگ و سایر سگ سانان توسط آلودگی به کرم قلب یا دیروفیلاریا ایمیتیس رخ می دهد و کرم بالغ آن عمدتا در عروق ریوی و بطن راست مشاهده می گردد و می تواند منجر به وقوع علائم در دامهای مبتلا گردد. در بررسی حاضر نمونه های خونی از تعداد 150 قلاده سگ در شهر گرگان اخذ و جهت آلودگی به انگل فوق توسط روش نات اصلاح شده مورد بررسی قرار گرفتند. در ضمن اطلاعاتی شامل سن، جنسیت، نوع نگهداری سگ مورد بررسی نیز ثبت گردید. لازم به ذکر است که70 درصد سگهای مورد بررسی نر و 30 درصد آنها ماده بوده و سعی گردید تا نمونه برداری از گروه های سنی مختلف انجام پذیرد. درضمن 6/66 درصد سگ های مورد بررسی در شرایط خارج از خانه و 3/33 درصد آنها در داخل خانه نگهداری می شدند. نتایج حاصله نشان داد که از سگ های مورد بررسی تنها سه قلاده از آنها 2 درصد دارای آلودگی به دیروفیلاریوز بودند که هر سه ی آن ها نر بوده و همچنین رده سنی آن ها نیز (4-3) و (7-6) و (9-8) گزارش گردید و هر سه ی آن ها نیز در شرایط خارج از خانه نگهداری می شدند. بنابراین با توجه به این که پشه ها به عنوان میزبان واسط کرم مذکور تلقی می گردند، احتمالا شرایط زیست و تکثیر این میزبانان در شهر گرگان مهیا نبوده و در نتیجه میزان آلودگی گزارش شده به سایر شهرهای ساحلی شمال کشور کمتر می باشد. کلمات کلیدی: دیروفیلاریا ایمیتیس، دیروفیلاریوز، گرگان.

بررسی کرمهای دستگاه گوارش گربه ها با توجه به اینکه تخم و نوزاد انها با مدفوع دفع گردیده حائز اهمیت است . اهمیت این الودگی به دو جنبه تقسیم شده 1- ایجاد الودگی در گربه های سالم به عنوان مخزن بیماری 2- با توجه به رفت و آمد گربه ها در جوامع و اماکن انسانی و تماس نزدیک آنها با بچه ها و احتمال انتقال آلودگی از گربه ها به انسان افزایش می یابد به خصوص اینکه در بررسی های انجام شده بیشترین میزان الودگی های گربه های مورد بررسی مربوط به کرم آسکاریس (toxocara cati) می باشدکه قادر است سبب ایجاد بیماری مشترک و لارو مهاجم احشایی در انسان و بخصوص بچه ها گردد بنابراین کنترل و مبارزه با با الودگی های انگلی حائز اهمیت است و بخصوص استفاده از گیاهان دارویی می تواند دریچه های تازه ای به سمت پیشگیری و درمان این نوع آلودگی ها بگشاید. 15 قلاده گربه ولگرد بطور زنده صید شده و پس از انجام آزمایش مدفوع به روش کلیتون لین میزان آلودگی آنها به انگل های کرمی تعیین و میزان شمارش تخم های موجود در هر گرم مدفوع آنها (epg) در روز صفر تعیین می گردد. سپس این تعداد به سه گروه پنج عددی تقسیم می گردد و بررسی حاضر به صورت زیر انجام خواهد پذیرفت: 1- در گروه پنج قلاده ای اول از پودر سیاه دانه به میزان 1.5 gr/kg در روز به مدت یک هفته استفاده می گردد. 2- در گروه دوم از گربه ها از قرص سیر که به میزان 1250mg در خود سیر دارد یک عدد با دوز 20 میلی گرم بر کیلو گرم در روز به مدت یک هفته استفاده می شود. 3- در گروه سوم نیز بعنوان شاهد از هیچگونه داروی شیمیایی یا عصاره گیاهی استفاده نمی گردد. پس از یک هفته مجددا از گربه های فوق آزمایش مدفوع به عمل آمده و میزان تخم شمارش شده تعیین می گردد. سپس گربه های فوق نکروپسی شده و کرمه ای بالغ موجود در دستگاه گوارش آنها جداسازی و شمارش گردیده و میزان زایش کرم ها ((fecundity rate آنها تعیین می گردد و با میان زایش کرم ها در گروه شاهد مقایسه خواهد گردید (با استفاده از رو ش های آماری). همچنین جهت بررسی احتمال حضور اثرات ثانویه ناشی از استعمال عصاره های گیاهی فوق از روده گربه های مورد آزمایش نمونه بافتی تهیه شده و پس از تیه مقطع مورد بررسی توصیفی آسیب شناسی قرار خواهد گرفت.نتایج با استفاده با روش اماری t test بررسی شده که حاکی از کاهش معنا دار تعداد تخم در مدفوع گربه می باشد و نتایج پاتولوژی نیز بر سالم بودن دستگاه گوارش گربه و در نتیجه امن بودن سیر و سیاه دانه برای گربه می باشد.

15 قلاده گربه ولگرد بطور زنده صید شده و پس از انجام آزمایش مدفوع به روش کلیتون لین میزان آلودگی آنها به انگل های کرمی تعیین و میزان شمارش تخم های موجود در هر گرم مدفوع آنها (epg) در روز صفر تعیین می گردد. سپس این تعداد به سه گروه پنج عددی تقسیم می گردد و بررسی حاضر به صورت زیر انجام خواهد پذیرفت: 1- در گروه پنج قلاده ای اول از پودر گل میخک به میزان 5-2 گرم بر کیلوگرم در روز به مدت یک هفته استفاده می گردد. 2- در گروه دوم از گربه ها از پودر تخم کدو تنبل به میزان 2 گرم بر کیلوگرم در روز به مدت یک هفته استفاده می شود. 3- در گروه سوم نیز بعنوان شاهد از هیچگونه داروی شیمیایی یا عصاره گیاهی استفاده نمی گردد. پس از یک هفته مجددا از گربه های فوق آزمایش مدفوع به عمل آمده و میزان تخم شمارش شده تعیین می گردد. سپس گربه های فوق نکروپسی شده و کرمه ای بالغ موجود در دستگاه گوارش آنها جداسازی و شمارش گردیده و میزان زایش کرم ها ((fecundity rate آنها تعیین می گردد و با میان زایش کرم ها در گروه شاهد مقایسه خواهد گردید (با استفاده از رو ش های آماری). همچنین جهت بررسی احتمال حضور اثرات ثانویه ناشی از استعمال عصاره های گیاهی فوق از روده گربه های مورد آزمایش نمونه بافتی تهیه شده و پس از تیه مقطع مورد بررسی توصیفی آسیب شناسی قرار خواهد گرفت.

عفونتهای انگلی درنشخوارکنندگان باعث ایجاد خسارتهای زیادی می شوند.همچنین بسیاری ازآنها درگروه بیماریهای مشترک انسان ودام قراردارند وسلامت جامعه انسانی را درمعرض خطر قرارمی دهند.ازشایع ترین عفونتهای انگلی درکبد نشخوارکنندگان می توان به عفونتهای ناشی ازترماتودهای خانواده فاسیولیده 1 ودیکروسیلیده 2ومراحل نوزادی خانواده تنی ایده3 (کیست هیداتیک کبدی وسیستی سرکوس تنیوکولیس)نام برد که این آلودگیها باعث ضبط ویا اصلاح کبد می شوند. همچنین عفونت های انگلی در عضلات نشخوارکنندگان که عمدتاً در عضلات و زبان و قلب و عضلات جوشی و عضلات بین دنده ای وجود دارند می توان به سارکوسیست و سیستی سرکوس اشاره کرد. این آلودگیها هم باعث حذف قسمتی و یا در صورت کثرت کیست باعث حذف کل لاشه می گردند که علاوه بر خسارات اقتصادی ، از نظر بهداشت فرد و جامعه نیز حائز اهمیت است. در این بررسی میزان آلودگی انگلی در کبد و عضلات نشخوارکنندگان کشتار شده در شهرستان کاشمر در طی چهار فصل سال 90 انجام گرفته است که تعداد 61523 راس گوسفند و بز و 5429 راس گاو کشتار گردیده است که بیشترین میزان آلودگی ابتلاء کبد به کیست هیداتیک در گوسفند و بز با 08/8 درصد و در گاو با 94/17 درصد می باشد. آلودگی در گوسفند و بز به فاسیولا (11/1 درصد) و کیست هیداتیک کبد ( 08/8 درصد) و دیکروسلیوم ( 65/0 درصد) ، سیستی سرکوس اویس در عضله قلب ( 09/0 درصد ) و سارکوسیست (01/0 درصد) و در گاو آلودگی به فاسیولا (16/4 درصد ) ، کیست هیداتیک کبد ( 94/17 درصد ) ، دیکروسلیوم (16/1 درصد ) و سیستی سرکوس بویس ( 01/0 درصد ) می باشد. در طی این 12 ماه حدود 5548 کیلوگرم کبد و 537 کیلوگرم گوشت ضبط و معدوم گردید که مجموعاً به مبلغ روز حدود 621460000 ریال ضرر و خسارت بر اقتصاد دامپروری این شهرستان وارد آمده است. بنابراین با توجه به خسارات اقتصادی وارد شده به صنعت دامپروری باید روشهای پیشگیری و کنترل دقیق تری در این زمینه در شهرستان کاشمر اعمال شود. چکیده واژه ها : انگل های کبد و عضلات ، نشخوارکنندگان ، کشتارگاه کاشمر

انگل های خارجی یکی از مشکلات مهم در صنعت طیور کشور در گله های طیور تخم گذار می باشد. یکی از انگل های خارجی مهم در مزارع طیور ایران جرب درمانیسوس گالینه می باشد. طی سالیان گذشته در مبارزه با این انگل از سموم مختلفی استفاده شده است که به مرور زمان مقاومت های نسبت به این سموم مشاهده و گزارش گردیده است. همچنین استفاده از بسیاری از سموم در حضور مرغ ممنوع می باشد و علاوه بر بحث امکان باقی مانده آن در تولیدات می تواند برای سلامت گله و محیط زیست هم خطر آفرین باشد. با توجه به بحث مقاومت دارویی و همچنین سلامت محیط زیست و باقی مانده های دارویی در تولیدات دام و طیور امروزه روش های متفاوتی برای مبارزه با این انگل طراحی وپیشنهاد شده است، یکی از این روش ها استفاده از داروهای گیاهی می باشد. در این تحقیق پس از نمونه برداری از جرب و انتقال ان به محیط ازمایشگاه از غلظتهای 0.0 2 و 0.04 و0.07 و 0.3 )میلی گرم بر سانتی متر مکعب( از عصاره کاپاریس،زیره و زردچوبه در مواجهه باجرب درمانیسوس گالینه استفاده شد و تعداد جرب های کشته شده پس از 2، 4، 8 ، 12و 24 ساعت پس از مواجهه و سپس یک هفته پس از مواجهه جرب با عصارها شمارش گردید و در نهایت میزان ld50 وld99در ارتباط با زمانهای مختلف محاسبه شده و بررسی اماری ان با تست اماریanova انجام گردید با توجه به نتایج بدست امده استفاده از عصاره هر سه گیاه در از بین بردن جرب موثر بوده است به طوری که پس از گذشت 1 هفته از مواجهه عصاره با انگل عصاره زیره(80%) زردچوبه (72%)و کاپاریس (56%) در از بین رفتن جرب ها موثر بوده اند. . همچنین ld50 در مورد عصاره های کاپاریس، زیره و زردچوبه به ترتیب0.07 , 0.02, 0.3(میلی گرم بر سانتی متر مکعب) و ld99 درغلظت های مورد استفاده و در زمان مورد بررسی برای عصارهای کاپاریس ، زیره و زردچوبه حاصل نشد. همچنین با شمارش تعداد جرب های کشته شده باتوجه به تحلیل آماری anova و سطح معنی داری p?0.05 بین سه گروه زیره و زردچوبه و کاپاریس مشخص گردید که بین سه گروه زیره ، زردچوبه و کاپاریس اختلاف معنی داری وجود دارد.بطوری که زیره بیشترین و کاپاریس کمترین مقدار را دارا می باشد.

بروسلوز(تب مالت) بیماری مشترک بین انسان و دام بوده که در اثر تماس با مواد بیولوژی آلوده حیوانات مانند خون، ادرار، ترشحات جنینی و بافت ها از راه خوراکی و یا استنشاق انتقال پیدا می کند. با توجه به نحوه انتقال بیماری مشخص می شود که آموزش در مراقبت، پیشگیری، کنترل و درمان آن از سوی دامداران نقش موثری دارد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر دوره های خدمات آموزشی ترویجی در مدیریت بروسلوز(تب مالت) در استان تهران، پرداخته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی می باشد که از روش پیمایشی(زمینه یابی) بهره گرفته است. جامعه آماری، کلیه دامداران استان تهران، دارای پروانه بهره برداری دام در سال 1390، به تعداد 78? نفر که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 308 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور نمونه گیری، از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، استفاده شده است. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید کارشناسان و متخصصان سازمان دامپزشکی استان تهران و همچنین اساتید راهنما و مشاور قرار گرفت، همچنین با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی آن برابر 94/0، محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی(آزمون باینومیال) استفاده شده است. یافته ها نشان داد، دوره های خدمات آموزشی ترویجی در مدیریت بروسلوز تاثیر دارد. همچنین آموزش های ترویجی اصول بهداشت دام، شناخت روش های پیشگیری از بیماری، رعایت اصول بهداشتی و فنی دامداری، آشنایی با شیوه های کنترل بیماری و استفاده از رسانه های آموزشی ترویجی در مدیریت بروسلوز تاثیر دارد.

ابتلا به انواع تک یاخته های خونی و انگلهای داخلی در بین طیف وسیعی از پرندگان اعم از وحشی و صنعتی و بومی اتفاق می افتد که کبوتران نیز در میان از این قاعده مستثنا نیستند. موضوع مورد بررسی دراین پایان نامه بررسی میزان شیوع آلودگی انگلی کبوتر در شهر مشهد میباشد.در این مطالعه تعداد 30 کبوتردرسنین مختلف با تفکیک جنسیتی برابر(15 عدد ماده و 15 عدد نر) با گونه و نژاد همسان وبطور کاملا تصادفی از نواحی مختلف شهر مشهد ( شمال, جنوب, شرق, غرب ومرکز) به تعداد برابر(از هر منطقه جغرافیایی 3 عدد ماده و 3 عدد نر) در بهار 92 جمع آوری شد. نتایج به دست امده نشان میدهد از کل 30 نمونه تعداد یک نمونه(% 3.3) درگیر انگل جلدی آرگاس در منطقه جغرافیایی جنوب مربوط به جنس نر است. با تهیه گسترش خونی از سیاهرگ براشیال و روش رنگ آمیزی گیمسا مشخص شد تعداد 15 نمونه(% 50) (8 نر و7 ماده) درگیر یاخته خونی هموپروتئوس کلمبه که پراکندگی ان مربوط به جنوب ,شرق و غرب میباشد و یک نمونه (%3.3) درگیر یاخته خونی لکوسیتوزون در منطقه جغرافیایی جنوب و مربوط به جنس ماده میباشد. در بررسی مری که با سواپ با روش گسترش مرطوب روی لام تهیه شد و به روش تری کروم رنگ امیزی صورت گرفت تعداد 4 نمونه (%13.3) (3 نر و 1ماده) آلوده به انگل تریکوموناس در مناطق جغرافیایی جنوب و شرق یافت شد. در بررسی نای با گرفتن سواپ از نای و سیرنکس با رنگ آمیزی به روش ذیل نلسون تعداد 11 نمونه (%36.6)(6نر و5ماده) آلوده به کریپتوسپوریدیوم مربوط به مناطق جغرافیایی شمال ,جنوب وشرق یافت شد. در بررسی مدفوع به روش رنگ امیزی ذیل نلسون تعداد 4 نمونه (% 13.3)(2نرو2ماده) آلوده به کریپتوسپوریدیوم در منطقه جغرافیایی جنوب یافت شد. در این بررسی بین دو جنس نر وماده در مقایسه انگلهای هر ارگان و به تفکیک درهر منطقه جغرافیایی اختلاف معناداری یافت نشد(p>0.05). در این بررسی مقایسه انگلهای هر ارگان در جنس نر با جنس نر و جنس ماده با جنس ماده درمقایسه منطقه جنوب که بیشترین یافته های انگلی در انجا میباشد با سایر مناطق جغرافیایی دیگر داری اختلاف معنادار میباشد(p<0.05). با توجه به نگهداری وسیع و گسترده از کبوترها در مناطق و استانهای مختلف کشور و استفاده ازاین پرنده ی زیبا به مقاصد مختلف می توان نتیجه گرفت که توجه به وضعیت بهداشتی آن امری جدی و اجتناب نا پذیر است.با توجه به وجود میزبان های واسط از جمله پشه های کولیکوئیدس و سایمولیوم و مگس های هیپوبوسیده در انتقال آلودگی انگلی وافزایش اگاهی افراد ونظارت بهداشتی دقیق تر درکنترل چرخه میزبان واسط میتواند نقش بسزایی در عدم گسترش آلودگی انگلی در مناطق پرورشی داشته باشد. بطور کل در این بررسی به این مهم میتوان دست یافت که در مناطقی که رعایت اصول بهداشتی کمتر مورد توجه قرار می گیرد میزان شیوع آلودگیهای انگلی بیشتر میباشد. به نظر می رسد که عواملی از قبیل تفاوت های اقلیمی، فصلی و نژادی در وجود اختلاف نتایج بررسی حاضر با تحقیقات دیگر نقش داشته باشند. واژهای کلیدی:آلودگی انگلی ,میزبان واسط , کبوتر,مشهد .

در این مطالعه که بر روی گیاهان نعناع ، سیر و زردچوبه جهت بررسی اثرات درمانی این گیاهان بر روی بیماری کوکسیدیوز طیور صورت گرفت، مشخص گردید که این گیاهان در کنترل این بیماری می توانند موثر واقع شوند . در این آزمایش تعداد 150 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس 308 بر روی بستری از تراشه ی چوب نگهداری شدند. بعد از تقسیم جوجه ها به 5 گروه 30 قطعه ای در سن 20 روزگی ، یک گروه به عنوان شاهد در نظر گرفته شده و با جیره غذایی فاقد کوکسیدیواستات تغذیه شدند. در گروه دوم از برگ گیاه نعناع تهیه شده در فصل بهار به میزان 1% جیره غذایی استفاده شد. در گروه سوم از سیر در جیره غذایی به میزان gr/bird3 استفاده گردید. در گروه چهارم از پودر زردچوبه به میزان 2% جیره غذایی استفاده شد و در گروه پنجم از داروهای مادورامایسین به میزان 5/0 کیلوگرم در تن از سن 20 تا 34روزگی و آمپرولیوم+ اتوپابات به میزان 5/0 کیلوگرم در تن از سن 35 روزگی تا پایان دوره به عنوان ضدکوکسیدوز استفاده گردید.با قرار دادن چندین قطعه مقوای سفید بر روی بستر محل نگهداری از فضولات نمونه برداری و نسبت به تعیین اووسیست در هر گرم از فضولات اقدام گردید . همچنین ارزیابی لازم در ارتباط با شاخص هایی مانند وزن بدن ، مقدار دان مصرفی و ضریب تبدیل غذایی به عمل آمد . با بررسی های انجام شده در خصوص داده ها می توان نتیجه گرفت که با توجه به میزان دفع اووسیست در هر گرم ازمدفوع ، گروه های زردچوبه ،سیر و نعناع عملکرد بهتری را نسبت به گروه شاهد دارا می باشند اما در مقایسه با گروه دارو عملکرد ضعیف تری را نشان داده اند ،این تفاوت ها در بررسی های آماری معنی دار (p<0.05) می باشد . در کل می توان چنین نتیجه گرفت که با توجه به بررسی های انجام شده ، گیاهان زرد چوبه ، سیر و نعناع دارای اثرات ضد کوکسیدیایی بوده که لازم است مطالعات و تحقیقات بیشتری در مورد این گونه های گیاهی برای نشان دادن اثرات ضد تک یاخته ای و کرمی موجود در آنها انجام گردد .

غدد فوق کلیوی از غدد مهم درون ریز در بدن پستانداران هستند که از دو بخش مشخص قشری و مرکزی تشکیل شده اند که این دو بخش از لحاظ جنین شناسی، فیزیولوژی و حتی پاتولوژی با هم اختلاف دارند، ازاینرو گاهی آنها را بصورت دو ارگان جدا از هم و بصورت انفرادی مورد مطالعه قرار می دهند. ناحیه قشری غده فوق کلیوی مسئول ترشح هورمونهای استروئیدی می باشد که در متابولیسم پروتئین ها و کربوهیدراتها دخالت داشته، در ضمن با خصوصیات ثانویه جنسی هم در ارتباط می باشند و توسط هورمونهایی که از هیپوفیزقدامی و کلیه ترشح می گردند، کنترل می شوند. ناحیه مرکزی غده فوق کلیوی، کاتکول آمین ها را ترشح می کنند که بر روی قلب و عضلات صاف موثر بوده و تحت کنترل اعصاب است . هورمونهای مترشحه از غده فوق کلیوی در پستانداران دارای اعمال حساسی می باشند که با توجه به این اعمال مهم، مطالعات گسترده ای در مورد این غده صورت گرفته است .