چکیده از جمله تحقیقاتی که در قلمرو اقلیم شناسی همدید قرار می گیرند شناسایی تیپ های هوای موثر بر یک محل است. تیپ بندی هوا یکی از ابزارهای مفیدی است که به کمک آن می توان از معضلات و بلایایی که ناشی از گردش های جوی است آگاهی پیدا کرد. در تحقیق حاضر به منظور دست یابی به اهدف از دو پایگاه داده استفاده شده است: 1- داده های محیطی که شامل 14 پارامتر هواشناسی ایستگاه سینوپتیک شهر سقز در طول دوره آماری (1387-1343) می باشد.2- داده های جوی که شامل متغیرهای فشار تراز دریا (هکتوپاسکال) و ارتفاع ژئوپتانسیل (متر) برای محدوده 10 درجه طول غربی تا 120 درجه طول غربی و از استوا تا 80 درجه عرض شمالی است. در مرحله بعد ویژگی های عمومی داده های محیطی 14 پارامتر مورد استفاده بررسی گردید. در گام بعدی به شناسایی تیپ های هوای شهر سقز پرداخته شد که در این مرحله یک تحلیل خوشه ای با روش ادغام وارد بر روی ماتریسی با آرایه 14 × 13316 با آرایشp بعد از استاندارد سازی داده ها انجام گرفت و 8 تیپ هوای متمایز برای شهر سقز بدست آمد:1- تیپ مرطوب، پر بارش و معتدل 2- تیپ مرطوب، کم بارش و سرد 3- تیپ مرطوب، کم بارش و خنک 4- تیپ مرطوب، یخبندان و کم بارش 5- تیپ بسیار گرم ،خشک و بدون بارش 6- تیپ گرم، بسیار خشک و بدون بارش7- تیپ نیمه خشک، معتدل و بدون بارش 8- تیپ خشک، معتدل و بدون بارش شناسایی شد. برای هر کدام از آن ها یک روز نماینده تعیین شد. این روز با بقیه روزهای گروه بیش ترین همبستگی را نشان می دهد. در مرحله بعد به تحلیل همدید تیپ های هوا پرداخته شد. در این راستا توزیع مکانی ارتفاع تراز 500 هکتو پاسکال و فشار تراز دریا در روز نماینده آن بررسی گردید و نشان داد که هر کدام از این تیپ ها متأثر از آرایش تراز 500 هکتو پاسکال می باشند. در نهایت نوسان این تیپ ها مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که همه تیپ های شناسایی شده غیر از تیپ مرطوب، کم بارش و خنک در طول دوره آماری مورد بررسی دارای نوسان بوده اند. کلید واژه: اقلیم شناسی همدید، تیپ های هوا، تحلیل خوشه ای، نوسان، سقز