دراین پژوهش،به بررسی شخصیت های دو اثرنظامی،خسرو وشیرین (غنایی)واسکندرنامه(حماسی)به صورت جداگانه پرداخته شده است.واین شخصیت ها ازدیدگاه های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند.فصل اول شامل کلیاتی درباره شخصیت پردازی وشناخت انواع شخصیت هاوهمچنین آشنایی با تعاریف داستان و انواع آن مانند غنایی و حماسی است.فصل دوم دربرگیرنده شخصیت پردازی درخسرو و شیرین وتوصیف شخصیت های این داستان غنایی است.سپس درپایان این فصل به بررسی نوع شخصیت پردازی نظامی در این اثر پرداخته شده است.فصل سوم این پژوهش به شخصیت پردازی در اسکندرنامه اشاره دارد.ودرنهایت نتیجه گیری ونموداری مقایسه ای از توصیف شخصیت هادردو اثر ارائه شده است.درپایان،به ذکرمنابع و ماخذ به کاررفته در این پژوهش،پرداخته شده است.

نظامی شاعر قرن ششم در گنجه، زادگاه خویش زیسته و پنج گنج خود را در همان جا به شعر درآورده است. خسرو و شیرین یکی از مثنویهای پنجگانه ی اوست که شامل 6500 بیت است و در بحر هزج مسدس مقصور یا محذوف سروده شده است. در ادب فارسی باید منظومه ی خسرو و شیرین نظامی را در اوج قله ادب غنایی قرار داد که پس از اینکه نظامی آن را سرود مورد تقلید و نظیره گویی های بسیاری قرار گرفت از آن جمله منظومه ی شیرین و خسرو است، که عبدالله هاتفی جامی از شعرای قرن نهم و اوایل قرن دهم، آن را به تقلید و تتبّع از خسرو و شیرین نظامی در 1815 بیت سروده است. این پژوهش، مشتمل بر بررسی مقایسه ای تصویر و ساختار خسرو و شیرین نظامی با شیرین و خسرو هاتفی به روش توصیفی ـ تحلیلی است. در این پژوهش وجوه تشابه و تمایز این دو منظومه، از نظر کاربرد صورخیال(تشبیه، استعاره وکنایه) و عناصر داستان بررسی شده است، نتیجه پژوهش نشان می دهد که هاتفی در تشبیه مانند نظامی بر روی شخصیت های اصلی تاکید کرده است ولی در استعاره و کنایه نظامی نسبت به هاتفی توفیق بیشتری داشته است. از نظر به کاربردن عناصر داستان، کاربرد عناصری مانند، موضوع، درونمایه، زاویه دید، حقیقت مانندی، فضا و تاحدودی شخصیت پردازی در آثار دو شاعر مشابه است، اما استفاده از سایر عناصر ازجمله طرح، صحنه پردازی و گفت وگو متفاوت است. همچنین نظامی در کاربرد پیرنگ و عنصر فضاسازی و شخصیت پردازی موفق تر عمل کرده است.

چکیده ندارد.