نام پژوهشگر: زبیده محمدی

بررسی اثر جداگانه و توأم داروی ضدسرطان داکسوروبیسین و پلی-ال-آرژینین بر رشد دودمان سلولی سرطان پروستات du145
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم پایه 1392
  زبیده محمدی   راضیه جلال

سرطان پروستات دومین عامل مرگ به علت سرطان و مهم ترین بدخیمی شناخته شده در مردان سراسر جهان است. از داروی شیمی درمانی داکسوروبیسین برای درمان این سرطان استفاده می شود اما به دلیل سمیت برای بافت های سالم و مقاومت سلول-های سرطانی نسبت به آن، درمان با این روش با شکست مواجه می شود. به منظور کاهش عوارض جانبی داکسوروبیسین از سیستم های تحویل دارو استفاده می گردد. در این تحقیق، اثر پلی-ال-آرژینین به عنوان یک سیستم تحویل دارو بر روی سمیت سلولی داکسوروبیسین بر دودمان سلولی سرطان پروستات انسان، du145، میزان بیان ژن های سیکلین b، سیکلین d1 و p21 به عنوان نشانگرهای چرخه سلولی تعیین گردید. اثر پلی-ال-آرژینین بر روی فازهای مختلف چرخه سلولی سلول های du145 تیمار شده با داکسوروبیسین نیز بررسی شد. بدین منظور درصد حیات سلولی سلول های du145تیمار شده با غلظت های مختلف از پلی-ال-آرژینین و داروی داکسوروبیسین به طور جداگانه در زمان های مختلف با استفاده از آزمایش mtt تعیین گردید. سپس درصد حیات سلولی در غلظت های mg/ml 001/0 و 01/0 از پلی-ال-آرژینین توأم با mµ5/0 داکسوروبیسین در زمان های صفر، 24 و 48 ساعت پس از تیمار 24 ساعته مورد بررسی قرار گرفت. درصد سلول ها در هر یک از فازهای چرخه سلولی و میزان بیان ژن های سیکلین b، سیکلین d1و p21 در زمان 24 ساعت پس از تیمار 24 ساعته با mg/ml 001/0 پلی-ال-آرژینین و mµ5/0 داکسوروبیسین به صورت جداگانه و توأم آن ها، به ترتیب با استفاده از روش های فلوسیتومتری و rt-pcr تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان حیات سلول های du145 تیمار شده با داکسوروبیسین وابسته به دز و زمان است. پلی-ال-آرژینین به تنهایی در غلظت کم (mg/ml 0001/0) باعث افزایش حیات سلولی و در غلظت زیاد (mg/ml 1/0) موجب مرگ سلول های du145 می شود. درصد حیات سلولی، 24 ساعت پس از تیمار 24 ساعته سلول ها با ترکیب mg/ml 001/0 پلی-ال-آرژینین و mµ5/0 داکسوروبیسین (8/33 درصد) به طور قابل توجهی نسبت به حالت منفرد داکسوروبیسین (51 درصد) و پلی-ال-آرژینین (9/86 درصد) کاهش نشان داد. در بررسی چرخه سلولی سلول های du145 کنترل (تیمارنشده) و تیمار شده با پلی-ال-آرژینین مشاهده شد که درصد بالایی از سلول ها در فاز g0/g1 قرار دارند، تاکنون گزارشی مبنی بر اثر پلی-ال-آرژینین بر فازهای چرخه سلولی ارائه نشده است. تیمار منفرد با mµ5/0 داکسوروبیسین و توأم mµ5/0 داکسوروبیسین با mg/ml 001/0 پلی-ال-آرژینین باعث توقف سلول ها در فاز g2/m می گردد. میزان بیان ژن سیکلین b پس از تیمار با داکسوروبیسین کاهش نشان داد ولی تیمار توأم پلی-ال-آرژینین و داکسوروبیسین باعث افزایش سطح بیان سیکلین b در مقایسه با نمونه کنترل می گردد. سطح بیان ژن سیکلین d1پس از تیمار با داکسوروبیسین به صورت منفرد افزایش یافت و در حالت توأم در مقایسه با کنترل کاهش نشان داد. میزان بیان ژن p21 پس از تیمار با داکسوروبیسین افزایش یافت و در حالت توأم نیز نسبت به داکسوروبیسین منفرد افزایش بیشتری نشان داده است. نتایج این تحقیق نشان داد که پلی-ال-آرژینین با غلظت های mg/ml 001/0 و mg/ml 01/0 باعث افزایش سمیت سلولی mµ 5/0 داکسوروبیسین بر سلول های du145 می گردد و میزان حیات سلولی مشاهده شده در حالت توأم آن ها همانند غلظت های mµ 100 و 500 داکسوروبیسین به تنهایی است. به عبارتی دیگر، پلی-ال-آرژینین توانسته است اثر سمیت سلولی داکسوروبیسین را تقریباً 1000-200 برابر تقویت نماید و این ترکیب را می توان به عنوان یک ترکیب موثر جهت افزایش سمیت سلولی داکسوروبیسین پیشنهاد نمود.