هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی علّی خودکارآمدی تحصیلی و مشوق های انگیزشی منفی با عملکرد تحصیلی با میانجی گری ادراک کنترل (درونی، بیرونی)، ارزش تکلیف، امید و ناامیدی در دانش آموزان بود. در این مطالعه ، جامعه آماری را تمام دانش آموزان دختر پایه دوم دبیرستان های دولتی شهرستان دزفول تشکیل داد، که به روش تصادفی چند مرحله ای، تعداد 250 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. عملکرد تحصیلی دانش آموزان با معدّل نیم سال تحصیلی آن ها سنجیده شد. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش، سیاهه راهبرد کنترل ارادی تحصیلی (avsi)، پرسشنامه ادراک کنترل دانش آموزان (spocq)، پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (mslq)، مقیاس امید میلر (mhs) و مقیاس ناامیدی کودکان (hsc) بودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیر مستقیم از آزمون بوت استراپ، در دستور کامپیوتری ماکرو استفاده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی تحلیل مسیر روابط بین متغیرهای مذکور، از برازش قابل قبولی برخوردار بود. برازش بهتر با داده ها از طریق حذف مسیرهای غیر معنی دار ارزش تکلیف به امید و ناامیدی و نیز همبسته کردن خطاهای چهار مسیر به دست آمد. در نهایت، شاخص های برازندگی از انطباق خوب مدل اصلاح شده با داده ها حکایت داشت. به طور کلی، در مدل پیشنهادی پژوهش، نتایج فرضیه های غیر مستقیم نشان داد خودکارآمدی تحصیلی و مشوق های انگیزشی منفی به صورت غیر مستقیم از طریق ادراک کنترل درونی و بیرونی و ارزش تکلیف با امید و ناامیدی رابطه معنی داری دارند. از طرف دیگر، خودکارآمدی تحصیلی و مشوق های انگیزشی منفی از طریق امید و ناامیدی با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری داشتند. در نهایت، ادراک کنترل درونی و بیرونی از یک سو و ارزش تکلیف از سوی دیگر از طریق امید و ناامیدی با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری داشتند. بالاخره، تمامی فرضیه های پژوهش به استثنای مسیرهای مستقیم ارزش تکلیف به امید و ارزش تکلیف به ناامیدی مورد تأیید قرار گرفتند. در مجموع، 79% از واریانس عملکرد تحصیلی از طریق متغیرهای مدل پیشنهادی تبیین شد.