ترکیبات دارای متیلن فعال از واکنشگرهای مهم و حائز اهمیتی هستند که نقش کلیدی در سنتز ترکیبات آلی و هتروسیکل دارند. تا به امروز گزارشات گوناگونی از کاربرد آنها در سنتز ترکیبات آلی، ترکیبات فعال بیولوژیکی و ترکیبات دارویی به ثبت رسیده است. در رساله حاضر، با طراحی های جدید سنتزی و با استفاده از ترکیبات دارای متیلن فعال، مشتقات متعـدد و جدیـدی از ترکیبات هتروسیـکل نظیـر مشتقات 10-آریل-9،10-دی هیدرو پیرانو h]-3,2[کرومن-2،8-دی اون، 4،4-(آریل متیلن)بیس(3-متیل-1-فنیل-h1-پیرازول-5-اُل)، 4-هیدروکسی-3-((5-هیدروکسی-3-متیل-1-فنیل-h1-پیرازول-4-ایل)(آریل)متیل)-h2-کرومن-2-اون، 4،4-(آسیل متیلن) بیس(3-متیل-1-فنیل-h1-پیرازول-5-اُل)، 6-آمینو-4-آریل-5-سیانو-3-متیل-1-فنیل-1،4-دی هیدرو پیرانوc]-3,2[پیرازول، و 6-هیدروکسی-5-((4-هیـدروکسی-2-اکسـو-h2-کرومن-3-ایل)(آریـل)متیل)-1،3-دی متیل پیریمیدیـن-2،4 (h3h,1)-دی اون ها در حضور کاتالیزورهای اسیدی، بازی و نانوکاتالیزورهای اسیدی سنتز و شناسایی شدند. همچنین در این کار تحقیقاتی، سیلیکاسدیم کربنات (ssc) برای اولین بار طی چند مرحله از سیلیکاژل تهیه شد و به عنوان یک کاتالیزور بازی نقش موثری در سنتز ترکیبات هتروسیکل ذکر شده ایفا نمود.