نام پژوهشگر: سمانه حسینی ویدوجی

ارتباط اراده حق تعالی و اراده انسان : مقایسه دیدگاه عرفانی ابن عربی و امام خمینی(س)
thesis سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1392
  سمانه حسینی ویدوجی   سید محمود یوسف ثانی

در طول تاریخ اندیشه اسلامی مسئله «اراده الهی و نسبت آن با اراده انسان» همواره مورد بحث و گفتگو بوده است. از آنجا که مهم ترین شخصیت عرفان نظری ابن عربی است و امام خمینی(س) نیز با نگاهی دقیق به مسئله اراده پرداخته و از طرفی هر دو بزرگوار از نظر عرفانی این مسئله را تحلیل کرده اند، لذا این پایان نامه با هدف تبیین شباهت ها و تفاوت های آرای امام خمینی(س) و ابن عربی در باب نحوه ارتباط اراده الهی و اراده انسان تدوین گردیده است. در پاسخ به این سوال که نحوه ارتباط اراده الهی و اراده انسان چگونه است، آرای گروه های مختلف کلامی و فلسفی و عرفانی مطرح شده و در نهایت به تبیین و مقایسه دیدگاه های ابن عربی و امام خمینی پرداخته شده است، که نتایج به دست آمده نشان می دهد امام خمینی(س) و ابن عربی در رد و ابطال عقاید اشاعره و معتزله هم عقیده هستند. دیدگاه هر دو بزرگوار امر بین الامرین است که در تبیین آن در بعضی موارد شباهت هایی وجود دارد و برخی وجوه افتراق نیز در آرای آن ها به چشم می خورد. در نهایت اینکه ابن عربی معتقد است پذیرش این حقیقت که حق و خلق هر دو در تحقق یک فعل سهیم هستند، انسان را دچار نوعی حیرت می کند و حتی از حیرت خویش نیز دچار حیرت می شود. در حالی که امام خمینی(س) معتقد است درک حقیقت امر بین الامرین برای اولیاء کامل الهی میسر است و واصلان درگاه احدیت و کسانی که به مقام ولایت مطلقه رسیده اند، قادر به درک و شناخت درست از این حقیقت هستند.