نام پژوهشگر: محسن ثقوری
محسن ثقوری یعقوب منصوری
با توجه به افزایش مصرف سوخت های فسیلی در جهان، همچنین قیمت و اثرات زیست محیطی آن ها، امروزه نیاز و علاقه به جایگزینی آن ها با منابع جدید و تجدیدپذیر انرژی زیاد شده است. بیوگاز به عنوان یکی از گزینه های اصلی برای تامین انرژی های تجدیدپذیر در دنیا مطرح است که نسبت به سایر آن ها از مزایای بسیاری برخوردار است. یکی از منابع قابل توجه تولید ضایعات آلی کارخانجات فرآوری مواد غذایی می باشد. شهرستان مشهد یکی از قطب های عظیم کشاورزی و تولید فرآورده های غذایی در ایران می باشد که سالانه حجم بسیار عظیمی از ضایعات و پسماند در آن تولید می شود. هدف اصلی در این تحقیق ارزیابی پتانسیل تولید بیوگاز از ضایعات کارخانه های صنایع غذایی شهرستان مشهد بوده است. برای این منظور ابتدا صنایع غذایی منطقه با کارشناسان متخصص به 10 گروه تقسیم و با مطالعات میدانی میزان تولید سالیانه گروه های مختلف صنایع غذایی از آمارنامه های مربوطه محاسبه گردید. سپس میزان ضایعات به عنوان نسبتی از تولید با مراجعه به کارشناسان هر گروه تعیین و میزان ضایعات سالانه برآورد گردید. با اندازه گیری خصوصیات ضایعات گروه های مختلف و با توجه به حجم آن ها، سه گروه از مناسب ترین ضایعات شامل ضایعات گوجه فرنگی، عرق گیری و کشتارگاهی تحت آزمایش هضم بی هوازی قرار گرفت، که به ترتیب 14/0 و 21/0 مترمکعب بیوگاز به ازای هرکیلوگرم مواد جامد فرار از ضایعات گوجه فرنگی و عرق گیری شامل 26/60% و 50% متان، به دست آمد. پتانسیل بیوگاز سایر گروه ها براساس عملکرد تولید بیوگاز واحد وزن هر یک از آن ها تخمین زده شد. درنهایت میزان تولید حجم بیوگاز سالانه از محل این ضایعات 7/46416810 مترمکعب برآورد گردید که با توجه به ارزش انرژی هر مترمکعب بیوگاز میزان انرژی سالانه حاصل از بیوگاز ضایعات صنایع غذایی در منطقه مورد نظر 37/1044 تراژول و میزان انرژی الکتریکی سالانه حاصل از آن 1/290 گیگاوات ساعت ارزیابی شد.