نام پژوهشگر: معصومه بحری
معصومه بحری محمدتقی دستورانی
علاوه بر تغییر اقلیم، تغییر کاربری اراضی به عنوان یک عامل جانبی اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر سیلاب دارد. لذا پیش بینی اثر تغییر اقلیم و کاربری اراضی بر وضعیت سیلاب دهه های آتی، راهگشای مقابله با این پدیده خواهد بود. جهت بررسی تغییرات اقلیمی دهه 2020 و 2050 حوزه آبخیز اسکندری، برونداد مدل hadcm3 تحت سناریوهای a2 و b1 توسط مدل آماری lars-wg ریزمقیاس گردید. نتایج نشان دهنده افزایش 2/7 تا 9/10 درصدی بارش متوسط سالانه دهه 2020 و تغییرات 11/4- تا 66/4+ درصدی آن در دهه 2050 می باشد. افزایش توأمان دمای حداقل و حداکثر منطقه مطالعاتی در تمامی ماه ها موجب افزایش 82/0 تا 02/1 درجه سانتی گرادی دمای متوسط سالانه در دهه 2020 و افزایش 1/2 تا 5/2 درجه سانتی گرادی دهه 2050 خواهد شد. پس از بررسی تغییرات کاربری اراضی در گذشته، دو سناریو جهت پیش بینی اثر تغییرات کاربری اراضی در دهه های آتی بر سیلاب منطقه طراحی شد: در سناریوی اول فرض بر ثابت ماندن وضعیت فعلی و سناریوی دوم بر فرض ادامه روند گذشته می باشد. نتایج نشان دهنده کاهش 47/6 و 64/19 درصدی مراتع و افزایش 93/2 و 9 درصدی زمین های کشاورزی در سال های 2020 و 2050 می باشد. جهت شبیه سازی سیستم هیدرولوژیکی دهه های آتی، مدل hec-hms که برای دوره گذشته کالیبره و اعتبارسنجی شده، با تغییر در شماره منحنی و درصد نفوذناپذیری زیرحوضه ها (برای بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی) و تغییر در هایتوگراف بارش (جهت بررسی اثر تغییر اقلیم) اجرا شده و هیدروگراف های پیش بینی شده دهه های آتی و گذشته مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده افزایش دبی اوج و حجم سیلاب در ماه های مارس، اکتبر و فوریه و کاهش آن در ماه آوریل بوده است. به طوری که در صورت تغییر کاربری اراضی همراه با تغییر اقلیم این افزایش شدیدتر خواهد بود.
مریم نامدار عطااله کاویان
جهت شبیه سازی سیستم هیدرولوژیکی دهه های آتی، مدل swat که برای دوره گذشته کالیبره و اعتبارسنجی شد. سپس با تغییر ضرایب ایجاد کننده حساسیت بر رواناب و اعمال پارامترهای بارش و دمای پیش بینی شده دهه های آتی مدل هیدرولوژیکی مجدد اجرا شده و هیدروگراف های پیش بینی شده دهه های آتی و گذشته مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان-دهنده افت دبی اوج، رخدادن زودتر و انتقال از آن از ماه می به آوریل تحت تمام سناریوهای به کار رفته بوده است. به طوری-که تحت تمام سناریوها در دهه 2020 با کاهش 79/1- تا 91/6- درصدی و در دهه 2055 کاهشی معادل 69/2- تا 65/6- درصدی دبی نسبت به دوره مشاهداتی پیش بینی شده است. در نتیجه پدیده تغییر اقلیم اثرات جدی و جبران ناپذیری بر منابع آبی حوزه آبخیز هراز خواهد گذاشت.