دو تمدن کهن شهرسوخته و جیرفت دارای ویژگیهای منحصر به فرداز لحاظ پیشینه تاریخی ، زمانی ، مکانی و عوامل تأثیرگذار هستند .وجوه اشتراک و افتراق دو تمدن جیرفت و شهرسوخته کدامند؟احتمال می رود ؛ بعضی از وجوه اشتراک و افتراق دو تمدن جیرفت و شهرسوخته در مواد تولید آثارهنری ؛ از موادی چون سفال و سنگ نقش به سزایی داشته باشند .مطالعه تطبیقیآثارهنری در این تمدنها برای یافتن اطلاعات بیشتر از نکات اشتراک و افتراق آنها و عوامل مهمی ، مانند : شرایط جغرافیایی ، فرهنگی ، هنری ، همجواری با سایر تمدنهای کهن ، همزمانی ، تقدم و تأخر با تمدنهای مجاور ، تأثیرپذیری و تأثیر گذاری از تمدنهای مجاور ، بررسی چشم انداز و نگرش نوین به فرایند تولید اشیاءو ظروف با کاربری هدفمند و اجرای نقوش متنوع و مواداولیه تولیدو تزیینات وابسته ، و . . . می تواند ناگفته های بسیاری را آشکار می سازد . تفکر و اندیشه حاکم بر تمدنهای جیرفت و شهرسوخته چه بوده است ؟احتمال دارد ؛ تفکرو اندیشه های دنیوی و نگرش به دنیای پس از مرگ در تولید و طراحی آثارهنری جیرفت و شهرسوخته متبلور شده باشند .روش و نوع زندگی ساکنان این تمدنها به خصوص دستیابی به انواع اشیاء کشف شده مانند : پارچه های دست بافت ، انواع ظروف سفالی ، فلزی ، سنگی ، نقوش و فرم ساخته شده اشیاء، سیر تحول علوم و فنون مختلف ، علم ریاضیات ، کشف خطکشی از چوب آبنوس با دقت نیم میلیمتر، صنعت جواهر سازی ، کشف انواع بازیهای فکری، انجام نخستین عمل جراحی مغز ، چشم مصنوعی ، دامداری و جامی که بر روی آن نخستین انیمیشن دنیا حکاکی شده ، تاریخ تحول ادیان ، سیر تحول معماری ، سیر تحول هنرها و فنون سنتی ، تاریخ کتابت ، فلز کاری ، سفالگری ، جواهر سازی ، بافندگی ، خراطی ، منبت کاری ،را آشکار نمایند . شکل ، فرم ، طراحی ، مواد تولید ، . . . آثارهنری در تمدنهای جیرفت و شهر سوخته چگونه بوده است ؟ به نظر می رسد ؛ آثارهنری در جیرفت و شهرسوخته دارای شکل و فرمهای گوناگون ؛ طراحیهای متنوع و از مواد بومی تهیه و تولید شده باشند . این شهرها بنا به دلایلنا معلوم سالیان طولانی زیرخروارها خاک به صورت تپه های ناشناس مدفون بودند .کاوشهای تخصصی باستان شناسی و انجام مطالعات موردی درکار گروههای تخصصی تا حدودیمی تواند ، کمک بزرگی به یافتن جواب مناسب برای سئوالات پژوهشی بنمایند. کلید واژه گان : شهر سوخته ، جیرفت ، آثارهنری