نام پژوهشگر: طیبه احمدی ابراهیم آبادی
طیبه احمدی ابراهیم آبادی محمدرضا وزیری
نظر به اهمیت کنودونتها در تقسیمات چینهنگاری پالئوزوئیک و گسترش قابل توجه نهشتههای دونین پسین و کربونیفر پیشین در منطقه کرمان سه برش چینهشناسی (حور، هوتک و شمس آباد) در شمال استان کرمان انتخاب و بویژه بر اساس کنودونتها و بقایای ماهیان مورد مطالعه قرار گرفتند. مجموعه کنودونتهای بدست آمده از برش حور شامل 20 گونه متعلق به دو جنس polygnathus و icriodus بوده و سنی معادل فرازنین پسین را نشان میدهند. 3 زیست زون کنودونتی در این برش به شرح ذیل شناسایی گردید. زیست زون 1( ?older than lower rhenana zone) زیست زون 2 (lower rhenana zone) زیست زون 3 ( upper rhenana to linguiformis zones) در برش هوتک کنودونتها شامل 28 گونه متعلق به جنسهای polygnathus، icriodus، pelekysgnathus، bispathodus، cladygnathus، siphonodella، gnathodus، protognathodus و mehlina هستند که سنی معادل فامنین پیشین تا تورنازین پسین را برای بخش اندازهگیری شده معرفی مینمایند. 5 زیست زون کنودونتی در این برش تعیین گردید که عبارتند از: زیست زون 1 middle triangularis – lower crepida zones)) زیست زون 2middle crepida – lower rhomboidea zones) ) زیست زون 3 (barren interval, ?upper rhomboidea - upper praesulcata zones). زیست زون 4 zones) sulcata – lower crenulata) زیست زون 5 (upper crenulata – ancholaris-latus zones) در برش شمس آباد 6 جنس و گونه کنودونت و 14 جنس و گونه براکیوپود از افقهای فرازنین و فامنین بدست آمد. علاوه بر کنودونتها مجموعه متنوعی از دندان و فلس ماهیان کندریکتین شامل 14 جنس و گونه از برش هوتک و تعداد 5 جنس و گونه از برش حور بدست آمد. بررسی گستره سنی و گزارشهای متعدد از حضور این قطعات در نقاط مختلف ایران و جهان حاکی از این است که حضور آنها با زیست زونهای کنودونتی تعیین شده مطابقت دارد. همچنین تعدادی براکیوپود نیز از برش های هوتک و شمسآباد بدست آمد که اغلب آنها به نهشتههای فامنین تعلق دارند. بررسی رخسارههای زیستی کنودونتها و قطعات ماهیان در برشهای مورد مطالعه نشان میدهد که سکانس دونین پسین در مناطق مذکور در شرایط محیطی کمعمق نهشته شده و بیانگر بیوفاسیس icriodid-polygnathid می باشد. حضور فراوان مجموعه غنی از انواع خانوادههای بیمهرهگان نیز صحت این مطلب را تایید مینماید. در لایههای ابتدای تورنازین برش هوتک نیز جنسهای polygnathus و clydagnathus غالب میباشند که شاخص محیط کم عمق میباشند ولی در تورنازین پسین (upper crenulata–ancholaris–latus zones) با توجه به حضور گونههایی نظیر siphonodella و gnathodus که از نظر اکولوژیکی محدود به زیستگاههای عمیق (basin or deeper subtaidal) میباشند، به نظر میرسد که محیط رسوبی کمی عمیقتر شده باشد.