به منظور بررسی اثرات استفاده از کانی های گلاکونیت و آلومینوسیلیکات های طبیعی (زئولیت، پرلیت و بنتونیت) در تغذیه گوسفند، دو آزمایش مستقل انجام شد. در آزمایش اول ناپدید شدن ماده خشک این کانی ها، در دوسطح اندازه ذرات (1-85/0 میلی متر و 5/0> میلی متر) به روش کیسه های نایلونی بررسی شد. بدین منظور، سه رأس گوسفند نر فیستوله گذاری شده نژاد دالاق در قالب طرح کاملاً تصادفی با چیدمان فاکتوریل مورد استفاده قرار گرفت. در آزمایش دوم، اثرات افزودن سطوح مختلف زئولیت و پرلیت به جیره بر میزان مصرف خوراک، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی، رطوبت مدفوع و فراسنجه های خونی میش های نژاد دالاق مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح چرخشی با 4 تیمار، 4 دوره و 4 رأس میش بالغ و غیر آبستن نژاد دالاق با میانگین وزن 50 کیلوگرم انجام شد. هر دوره آزمایشی 15 روز بود که 10 روز به عنوان عادت پذیری و 5 روز جمع آوری کل مدفوع در نظر گرفته شد و در روز آخر هر دوره، خونگیری از رگ گردن انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره شاهد (بدون زئولیت یا پرلیت)، 2) جیره شاهد + دو درصد زئولیت، 3) جیره شاهد + دو درصد پرلیت و 4) جیره شاهد + یک درصد زئولیت + یک درصد پرلیت بود. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار sas در سطح احتمال 5 درصد آنالیز واریانس شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که از لحاظ ناپدید شدن ماده خشک و تجزیه پذیری موثر بین دو اندازه فیزیکی کانی بنتونیت تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0p>)، در دیگر کانی ها این فاکتورها برای اندازه درشت هرکانی، در هر زمان، به طور معنی داری کمتر از اندازه ریزتر آن کانی بود (05/0p<). نتایج آزمایش دوم حاکی از آن بود که اثر تیمارهای آزمایشی بر میزان خوراک مصرفی، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، ndf و adf و فراسنجه های خونی از نظر آماری معنی دار نبود (05/0p>) در حالیکه قابلیت هضم پروتئین و میزان رطوبت مدفوع در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری نشان داد (05/0p<). جیره حاوی 2 درصد زئولیت، بالاترین قابلیت هضم پروتئین (05/0p<) را داشت. همچنین دربین فاکتور های خونی بالاترین میزان گلوکز، تری-گلیسرید، کلسیم و فسفر و کمترین مقدار نیتروژن اوره ای خون (05/0p>) مربوط به این تیمار بود. به طور کلی نتایج به دست آمده در شرایط این آزمایش گویای آن بود که استفاده از زئولیت و پرلیت در سطح دو درصد جیره، می تواند سبب بهبود عملکرد میش ها شود.