نام پژوهشگر: ویدا حاجی آقایی

مطالعه لیگنین سودا و دیوکسان باگاس با استفاده از روش مشتق سازی و گسست کاهشی (dfrc)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم پایه 1392
  ویدا حاجی آقایی   سید احمد میرشکرایی

در این تحقیق به منظور بررسی ساختار لیگنین های سودا و دیوکسان باگاس از روش مشتق سازی– گسست کاهشی (dfrc) استفاده گردید. با استفاده از این روش و فنون دستگاهی شامل کروماتوگرافی نفوذ ژلی، طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته کربن 13 و کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی، ساختارهای تشکیل دهنده این دو نوع لیگنین مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با یکدیگر مقایسه شد. این نتایج نشان داد که مهمترین واحدهای ساختاری در لیگنینهای سودا و دیوکسان باگاس از شکسته شدن پیوندها در موقعیتهای ?-o-4 حاصل می شوند. همچنین در ساختار لیگنین باگاس هر سه نوع واحد ساختاری گواییاسیل، سیرینجیل و پارا-هیدروکسی فنیل به نسبتهای مختلف حضور دارند. اما برخی تفاوتها نیز در این دو لیگنین مشاهده شده است از جمله این که تنوع واحدهای ساختاری در لیگنین دیوکسان بیشتر از لیگنین سوداست. به بیان دیگر، لیگنین سودا تخریب شده و به اجزایی تبدیل شده است که از نظر ساختاری به هم نزدیک ترند و دارای ساختارهای یکدست تری هستند. همچنین وزن مولکولی متوسط لیگنین دیوکسان بیشتر از لیگنین سوداست که این امر ناشی از تخریب شیمیایی گسترده لیگنین سودا در جریان تولید آن در فرایندهای صنعتی تولید خمیر کاغذ و در نتیجه تراکم ساختاری کمتر آن است. در حالی که لیگنین دیوکسان در شرایط ملایم تر آزمایشگاهی بدست آمده و ساختار نسبتا تخریب نشده ای دارد. این مشاهدات نشان می دهد که استفاده از یک روش تجزیه تدریجی و ملایم ماده لیگنوسلولزی (باگاس) سبب تخریب و تغییر کمتر در لیگنین می شود. از این رو در مطالعات ساختاری، لیگنین دیوکسان می تواند به عنوان نماینده مناسبی از لیگنین واقعی مورد استفاده قرار گیرد. کلمات کلیدی: لیگنین سودا، لیگنین دیوکسان، باگاس، مشتق سازی-گسست کاهشی، فنون طیف سنجی.