نام پژوهشگر: صالحه نظری

استخراج و تعیین مقدار فنل و فلاونوئید تام با حلال اتانول از پوست چهار گونه اکالیپتوس ، افرا، توسکا و کاج و اندازه گیری کمی برخی ترکیبات فنلی با hplc
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری - دانشکده منابع طبیعی 1392
  صالحه نظری   نورالدین نظرنژاد

پوست درختان جنگلی شامل ترکیبات پلیمری و پلی فنلی هستند که می توانند کاربرد های پزشکی و صنعتی داشته باشند. این پژوهش با هدف استخراج و تعیین مقدار فنل و فلاونوئید تام با حلال اتانول از پوست چهار گونه اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج و اندازه گیری کمی برخی ترکیبات فنلی با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) انجام گرفته است. ترکیبات فنلی دسته ای از ترکیبات شیمیایی گیاهی و از جمله آنتی اکسیدان های شناخته شده می باشند که دارای اثرات درمانی و حفاظتی بسیاری می باشند. این آنتی اکسیدان ها را می توان از پسماندهای پوست درختان استخراج کرد. آنتی اکسیدان ها با خنثی سازی رادیکال های آزاد باعث کاهش خطر ابتلاء به بیماری های قلبی- عروقی و سکته می شوند و از پیشرفت سرطان ها جلوگیری می کنند. به علت اثرات سمی آنتی اکسیدان های مصنوعی، اخیراً تلاش برای یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی به خصوص با منشاء گیاهی افزایش یافته است. اطلاعات موجود از فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره پوست درختان کم می باشد، به همین منظور ضمن اندازه گیری محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی، خاصیت آنتی اکسیدانتی عصاره اتانولی پوست درختان فوق با روشهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در روش نخست، توانایی عصاره ها در به دام اندازی رادیکال dpph (دی فنیل پیکریل هیدرازیل) ارزیابی شد. در روش دوم قدرت احیاء کنندگی نمونه ها با اهداء الکترون به آهن ??? و احیای آن به آهن ?? بررسی شد. در روش سوم میزان توانایی شلاته کردن فلزات عصاره ها با شلاتورهای آهن و از طریق واکنش فنتون انجام شد. در روش چهارم به دام اندازی رادیکال نیتریک اکساید بررسی شد که با تولید بیش از حد نیتریک اکساید، واکنش های زنجیره ای آغاز می گردد و در روش پنجم میزان جذب پراکسیدهیدروژن ارزیابی شد. در نهایت برخی ترکیبات فنلی موجود در مواد استخراجی پوست درختان فوق الذکر، از نظر کمی به وسیله hplc ارزیابی و شناسایی شدند. تعیین درصد مواد استخراجی پوست گونه های مورد مطالعه با استفاده از حلال اتانول به طریقه سوکسله و طبق استاندارد tappi انجام شد. آزمایش ها و نتایج نشان داد که درصد کلی مواد استخراجی پوست گونه های اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج با حلال اتانول به ترتیب 54/7، 9/5، 37/18 و 55/25 درصد است. میزان محتوای تام فنلی برای گونه های اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج به ترتیب 685/7، 397/3، 443/8 و 809/4 و محتوای تام فلاونوئیدی برای همان گونه ها بترتیب 973/1، 850/1، 784/1 و 738/1 میلی گرم در میلی لیتر عصاره به دست آمد. در نهایت، طبق نتایج بدست آمده می توان گفت که عصاره های اتانولی پوست چهار گونه فوق دارای اثرات آنتی اکسیدانی مناسبی در مقایسه با استانداردها هستند. از نظر کمی فلاونوئید کوئرستین در تمامی عصاره ها وجود داشت و گونه اکالیپتوس با 766/195 میلی گرم بر گرم عصاره دارای بیشترین مقدار است. اسیدگالیک در اکالیپتوس، افرا و کاج و در حالیکه اسیدکوماریک در افرا و کاج وجود داشت.