نام پژوهشگر: احمد بوچانی
احمد بوچانی زهرا طهماسبی
لوبیا سیاه در واقع واریته ای از لوبیای معمولی (فازئولوس ولگاریس) و متعلق به خانواده بقولات است. طبق اطلاعات موجود، ژنوتیپ های لوبیا سیاه مقاومت بالائی به آفات و بیماری های عمده لوبیا دارند. کنه تارتن دولکه ای (تترانیکوس اورتیکه) یکی از جدی ترین آفات لوبیا است که در بسیاری از مزارع لوبیا در ایران و جهان موجب خسارت های قابل توجه ای می گردد. یکی از روش های دفاعی گیاهان، دفاع غیرمستقیم است به این صورت که با جلب دشمنان طبیعی به منظور کاهش جمعیت آفت عمل می کند. طبق تحقیقات به عمل آمده روی ارقام مقاوم لوبیا، به نظر می رسد لوبیا سیاه بیش از سایر ارقام لوبیا به کنه تارتن دولکه ای مقاومت دارد و همچنین دفاع غیرمستقیم آن هم مطالعه نشده است. در این تحقیق ابتدا در گلخانه مقاومت ژنوتیپ های لوبیا سیاه به کنه تارتن دولکه ای بررسی شد، سپس میزان جلب کنه شکارگر در ژنوتیپ های لوبیا سیاه با کمک آزمون بوسنجی بررسی شد. نهایتا از rna های استخراج شده از ژنوتیپ های لوبیا سیاه رشته اول cdna سنتز شد و با روشqrt-pcr میزان بیان ژن های os، pr-3،pr-4 وlox که در دفاع مستقیم و یا غیرمستقیم نقش دارند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش های گلخانه ای نشان دادکه تمام ژنوتیپ های لوبیا سیاه بررسی شده در این تحقیق به کنه تارتن دولکه ای مقاوم بودند. نتایج بخش بوسنجی نیز حاکی از این بود که ژنوتیپ های 1157ks و 1179ks علاوه بر آنکه مقاومت بالائی به کنه تارتن دولکه ای داشتند شکارگر را هم به خوبی جلب نمودند، ولی این موضوع در همه ژنوتیپ های لوبیا سیاه مشاهده نشد. نتایج qrt-pcrنیز بیانگر این بود که بیان ژنهای ذکر شده با نتایج آزمایش های گلخانه ای و بوسنجی مطابقت خوبی داشت. جمع بندی کلی نتایج نشان داد که درژنوتیپ های لوبیا سیاه رابطه مشخصی بین دفاع مستقیم و غیرمستقیم وجود نداشت