نام پژوهشگر: علی فرضی پور صایین
علیرضا کمالی دولت آبادی علی فرضی پور صایین
کمربند چین خورده – رانده زاگرس در جنوب غربی ایران بخشی از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا است.منطقه ی مورد مطالعه در بخش شمالی کوهزاد زاگرس، در غرب سمیرم و در حد فاصل محل تلاقی گسل دنا با گسل های اصلی عهد حاضر زاگرس و راندگی اصلی زاگرس قرار دارد. در این منطقه گسل های فعال متعددی وجود دارند که این منطقه را به شدت تکتونیزه و لرزه خیز نموده اند. در این پژوهش خصوصیات زمین شناسی ساختاری منطقهمورد بررسی قرار گرفت و با پردازش داده های رقومی و تصاویرetm+و srtmدید مناسبی از منطقه و گسل های مهم آنبه دست آمد. از جمله ساختارهای مهم این منطقه می توان گسل دنا، گسل عهد حاضر زاگرس، راندگی اصلی زاگرس، گسل زاگرس مرتفع،گسل دارمه، گسل سمیرم، گسل دو پلان، گسل f8، گسلf9،تاقدیس دودلو، ناودیس چشمه علی و ناودیس سبزه کوهاشاره نمود. گسل دنا بخشی از سیستم گسلی قطر- کازرون می باشد که با طول 140 کیلومتر و امتداد تقریبا شمالی - جنوبی در سمت غرب سمیرم کشیده شده است. این گسل با توجه به بررسی های به عمل آمده امتداد لغز راستگرد می باشد. ساختارهای مختلف و پدیده های گوناگونی در ارتباط با حرکت امتداد لغز گسل های این منطقه شناسایی گردید. از جمله ی این ساختار ها می توان به نحوه ی اتصال گسل اصلی عهد حاضر زاگرس با گسل دنا، نحوه ی اتصال گسل دنا با تراست اصلی زاگرس، چرخش منطقه، زون های آسیب دیده ی گسلی و تشکیل تالاب های منطقه اشاره نمود. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس به صورت دم اسبی با گسل دنا اتصال پیدا کرده است. همچنین گسل دنا در این منطقه به دو شاخه تقسیم می گردد و به تراست اصلی زاگرس وصل می شود. چین خوردگی های این منطقه دارای روند اثر سطح محوری متفاوتی با روند اثر سطح محوری چین خوردگی های زاگرس می باشند. روند اثر سطح محوری چین های این منطقه به صورت نیمه عمود نسبت به روند اثر سطح محوری کلی چین های زاگرس می باشند. به گونه ایی که روند کلی اثر سطح محوری چین خوردگی های زاگرس به صورت az110 می باشد. اما روند اثر سطح محوری تاقدیس دودلوaz140،ناودیس چشمه علی az160، ناودیس کوه بغل گنده az70 و ناودیس کوه سیاهaz70است. فعالیت های گسل های این منطقه باعث گردیده تا چرخش هایی در این منطقه رخ دهد. به خصوص در تاقدیس دودلو و ناودیس چشمه علی این شواهد به خوبی مشاهده گردید. پهلوی غربی تاقدیس دودلو تحت اثر گسل دنا قرار گرفته است. پهلوی شرقی تاقدیس نیز تحت تأثیر گسل دارمه با راستای شمال غرب- جنوب شرق قرار گرفته است. ناودیس چشمه علی در بخش شرقی گسل دنا و تقریبا در راستای گسل دنا واقع شده است. قسمت جنوبی این ناودیس تحت تاثیر گسل f8 قرار گرفته است. پس از بررسی های به عمل آمده مشخص گردید که چرخش رخ داده در این منطقه به صورت پاد ساعتگرد می باشد. جائیکه گسل اصلی عهد حاضر زاگرس با گسل دنا به صورت دم اسبی اتصال پیدا کرده زون آسیب دیده ی گسلی متصل می باشد. ساختار های گسلی امتداد لغز این منطقه باعث شده تا تالاب های موجود در منطقه مانند تالاب چغاخور و گندمان ایجاد شوند.
معصومه وطن دوست علی فرضی پور صایین
میدان نفتی آغاجاری در پهنه فرو افتادگی دزفول، یکی از پهنه های ساختاری اصلی کمربند چین خورده- رانده زاگرس واقع شده است. مخزن اصلی این میدان سازند کربناته آسماری می باشد. سازند آسماری با سن الیگوسن- میوسن پیشین یکی از سنگ مخزن های اصلی جنوب غرب ایران با چندین دهه تاریخ تولید از میادین مختلف این ناحیه است. مهمترین علت کیفیت مخزن آسماری وجود سیستم شکستگی های توسعه یافته در آن است. این مطالعه به منظور تحلیل شکستگی های مخزن آسماری میدان آغاجاری و ارتباط آن با ساختار مخزن صورت گرفته است. جهت دستیابی به اهداف مورد نظر، با توجه به جامعیت و کارآمدی نرم افزار fracaflow در تحلیل شکستگی های مخزن، کلیه مراحل با استفاده از این نرم افزار صورت گرفته است. اطلاعات بکار رفته برای ورودی به نرم افزار برای پردازش و نهایتا تحلیل شکستگی ها عبارتند از: داده های استاتیک شامل: اطلاعات نمودارهای تصویرگر، موقعیت و مسیر حفاری چاهها، مدل زمین شناسی خروجی از نرم افزار پترل، منطقه بندی مخزنی، اطلاعات گسل ها و اطلاعات دینامیک شامل: هرزروی گل حفاری، شاخص تولید، شاخص بهره دهی. در آنالیز شکستگی ها در نرم افزار 6 دسته شکستگی تعیین شد که بطور کلی در دسته های شکستگی های مرتبط با چین خوردگی خمشی لغزشی قرار می گیرند. بیشترین تراکم شکستگی ها در مخزن آسماری مربوط به دسته شکستگی های a1، a2، a4 به ترتیب با آزیموت های111, 18 ne، 089, 52 nw و126, 54 sw در یال جنوبی و دسته شکستگی a3 با آزیموت 171, 40 sw در یال شمالی است. آنالیز شکستگی ها در گستره عمقی مخزن، نشان می دهد که بیشترین تمرکز شکستگی های باز در دامنه جنوبی در افق های مختلف (با متوسط 5 شکستگی در هر متر) دیده می شود. بر اساس تحلیل های هندسی و تحلیل های دینامیکی در گستره سطحی مخزن، بیشترین تمرکز شکستگی ها باز اغلب در جنوب شرق و شمال غرب یال جنوبی در نزدیکی محل گسل تراستی و همچنین در بخش مرکزی یال شمالی دیده می شود. همچنین مناطقی از میدان که دارای حداکثر تحدب ناشی از انحنای طولی و عرضی میدان هستند بیشترین استعداد توسعه شکستگی های باز را دارا می باشند.