نام پژوهشگر: علیرضا ندیمی شهرکی
علیرضا کمالی دولت آبادی علی فرضی پور صایین
کمربند چین خورده – رانده زاگرس در جنوب غربی ایران بخشی از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا است.منطقه ی مورد مطالعه در بخش شمالی کوهزاد زاگرس، در غرب سمیرم و در حد فاصل محل تلاقی گسل دنا با گسل های اصلی عهد حاضر زاگرس و راندگی اصلی زاگرس قرار دارد. در این منطقه گسل های فعال متعددی وجود دارند که این منطقه را به شدت تکتونیزه و لرزه خیز نموده اند. در این پژوهش خصوصیات زمین شناسی ساختاری منطقهمورد بررسی قرار گرفت و با پردازش داده های رقومی و تصاویرetm+و srtmدید مناسبی از منطقه و گسل های مهم آنبه دست آمد. از جمله ساختارهای مهم این منطقه می توان گسل دنا، گسل عهد حاضر زاگرس، راندگی اصلی زاگرس، گسل زاگرس مرتفع،گسل دارمه، گسل سمیرم، گسل دو پلان، گسل f8، گسلf9،تاقدیس دودلو، ناودیس چشمه علی و ناودیس سبزه کوهاشاره نمود. گسل دنا بخشی از سیستم گسلی قطر- کازرون می باشد که با طول 140 کیلومتر و امتداد تقریبا شمالی - جنوبی در سمت غرب سمیرم کشیده شده است. این گسل با توجه به بررسی های به عمل آمده امتداد لغز راستگرد می باشد. ساختارهای مختلف و پدیده های گوناگونی در ارتباط با حرکت امتداد لغز گسل های این منطقه شناسایی گردید. از جمله ی این ساختار ها می توان به نحوه ی اتصال گسل اصلی عهد حاضر زاگرس با گسل دنا، نحوه ی اتصال گسل دنا با تراست اصلی زاگرس، چرخش منطقه، زون های آسیب دیده ی گسلی و تشکیل تالاب های منطقه اشاره نمود. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس به صورت دم اسبی با گسل دنا اتصال پیدا کرده است. همچنین گسل دنا در این منطقه به دو شاخه تقسیم می گردد و به تراست اصلی زاگرس وصل می شود. چین خوردگی های این منطقه دارای روند اثر سطح محوری متفاوتی با روند اثر سطح محوری چین خوردگی های زاگرس می باشند. روند اثر سطح محوری چین های این منطقه به صورت نیمه عمود نسبت به روند اثر سطح محوری کلی چین های زاگرس می باشند. به گونه ایی که روند کلی اثر سطح محوری چین خوردگی های زاگرس به صورت az110 می باشد. اما روند اثر سطح محوری تاقدیس دودلوaz140،ناودیس چشمه علی az160، ناودیس کوه بغل گنده az70 و ناودیس کوه سیاهaz70است. فعالیت های گسل های این منطقه باعث گردیده تا چرخش هایی در این منطقه رخ دهد. به خصوص در تاقدیس دودلو و ناودیس چشمه علی این شواهد به خوبی مشاهده گردید. پهلوی غربی تاقدیس دودلو تحت اثر گسل دنا قرار گرفته است. پهلوی شرقی تاقدیس نیز تحت تأثیر گسل دارمه با راستای شمال غرب- جنوب شرق قرار گرفته است. ناودیس چشمه علی در بخش شرقی گسل دنا و تقریبا در راستای گسل دنا واقع شده است. قسمت جنوبی این ناودیس تحت تاثیر گسل f8 قرار گرفته است. پس از بررسی های به عمل آمده مشخص گردید که چرخش رخ داده در این منطقه به صورت پاد ساعتگرد می باشد. جائیکه گسل اصلی عهد حاضر زاگرس با گسل دنا به صورت دم اسبی اتصال پیدا کرده زون آسیب دیده ی گسلی متصل می باشد. ساختار های گسلی امتداد لغز این منطقه باعث شده تا تالاب های موجود در منطقه مانند تالاب چغاخور و گندمان ایجاد شوند.
امیرمسعود دربانی همایون صفایی
محدوده مورد مطالعه به وسعت 732 کیلومتر مربع در 20 کیلومتری جنوب قم و در پهنه ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. قدیمی ترین واحد های سنگی منطقه متعلق به کرتاسه در جنوب غرب محدوده رخنمون داشته و سنگ های آتشفشانی ائوسن، سازند سرخ زیرین، سازند قم و سازند سرخ بالایی در بخش های مختلف محدوده رخنمون دارند. به منظور تحلیل ساختارهای شکننده محدوده مورد مطالعه ابتدا گسل ها و ساختار های اصلی با تکنیک سنجش از دور شناسایی شدند. در این راستا صدها گسل اصلی و فرعی برای اولین بار در محدوده مورد مطالعه شناسایی گردیدند. در مطالعات صحرایی، برداشت وضعیت شکستگی ها و آثار حرکتی آنها در 14 ایستگاه صورت گرفت. از ساختار های مهم منطقه می توان به گسل های بیدهند، میم، اناربنه و ونارچ و همچنین ناودیس کهک و چین خوردگی ونارچ اشاره نمود. با تحلیل داده های سنجش از دور و برداشت های صحرایی سازوکار گسل های اصلی منطقه مشخص گردید. سازوکار گسل های میم و اناربنه، فشاری با مولفه راست گرد و سازوکار گسل ونارچ که یک شاخه از گسلهای پایانه فشاری گسل میم می باشد، فشاری از نوع راندگی تشخیص داده شده است. رژیم حاکم بر اکثر گسل های امتداد لغز منطقه از نوع ترافشاری راست گرد می باشد. همچنین کل منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر گسل های امتداد لغز راست گرد موازی با کوهزاد زاگرس بوده و ساختار های مربوط به مناطق برشی راست گرد در آن به وفور دیده می شوند. افزایش چرخش در این پهنه، منجر به تغییر شکل در ساختار های منطقه از جمله در نواحی اطراف گسل های میم و اناربنه شده است. بررسی های انجام شده بر روی تصاویر ماهواره ای، شواهد صحرایی و ثبت کانون زمین لرزه های دستگاهی در راستای گسل های محدوده حکایت از فعالیت آنها دارند. نقشه تکتونیکی تهیه شده از محدوده مورد مطالعه نیز ساختارها و جهت اصلی کوتاه شدگی ها در محدوده را نشان می دهد.
ایمان رحمانی مقدم مرتضی شریفی
پهنه برشی بلطاق در استان اصفهان و در 185 کیلومتری شمال غرب شهر اصفهان قرار گرفته است. منطقه مورد تحقیق بخشی از کمربند دگرگونی سنندج- سیرجان می¬باشد که تحت تأثیر دگرشکلی های شکل پذیر و شکنا- شکل¬پذیر قرار گرفته است. سنگ شناسی غالب آنها اسلیت، شیست (گارنت مسکویت شیست، گارنت شیست، مسکویت شیست غنی از کوارتز و بیوتیت مسکویت شیست)، آمفیبولیت و مرمر می-باشد. در پهنه برشی بلطاق، چندین راندگی و دوپلکس با امتداد شمال غربی- جنوب شرقی و شیب شمال شرقی وجود دارد. این پهنه برشی با راندگی اصلی زاگرس موازی است. همچنین تحلیل هندسی بودین¬ها و چین های نامتقارن و بررسی برگوارگی میلونیتی و تشکیل فابریک های ?،s-c و s-c? در سنگ¬های دگرگونی منطقه بلطاق در مقیاس مزوسکوپی و میکروسکوپی نشان دهنده تاثیر برش در سنگ های منطقه است. فابریک های موجود، جهت برش در منطقه را راست گرد نشان می دهند. همچنین با استفاده از فابریک¬های سیگما مقدار کشیدگی (e) و طویل شدگی (s) منطقه محاسبه گردید. این ریز ساختارها در شرایط رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت تشکیل شده¬اند. سنگ¬های دگرگونی منطقه بلطاق در شرایط دگرگونی نوع بارووین (دما- فشارمتوسط) تشکیل شده¬اند و حداقل سه فاز دگرگونی و سه فاز دگرشکلی در آنها شناسایی گردید. فازهای دگرگونی شناسایی شده عبارتند از: دگرگونی دیناموترمال، دگرگونی دینامیکی و دگرگونی قهقرایی. همچنین فازهای دگرشکلی شامل d1، d2 و d3 می¬باشند. محاسبات ژئوترمومتری متاپلیت های جنوب غرب بلطاق نشانگر تشکیل این سنگ ها در محدوده دمایی 552 تا 601 درجه سانتی گراد می باشد. بر طبق محاسبات بارومتری متاپلیت های جنوب غرب بلطاق در گستره¬ی فشاری 81/5 تا 40/6 کیلوبار تشکیل شده اند. بر اساس شواهد ژئوترموبارومتری رسوبات پلیتی جنوب غرب بلطاق در رخساره ی شیست سبز تا ابتدای رخساره¬ی آمفیبولیت دگرگون شده اند که این نتایج با شواهد پاراژنتیکی کانی ها کاملاً هماهنگ می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده در زمینه پتروژنز، پروتولیت متاپلیت های منطقه مورد بررسی، شیل می باشد.