نام پژوهشگر: فاطمه کوهکن
فاطمه کوهکن سید جواد احمدی
گل میخک (dianthus caryophyllus) یکی از متداول ترین گل های شاخه بریده دنیا است. از مسائل مهم در زمینه پس از برداشت گل های شاخه بریده میخک، پیری زودرس و کاهش عمر گلجای گل در اثر عواملی مانند انسداد آوندی و افزایش تولید اتیلن و بالا رفتن میزان حساسیت به اتیلن میباشد. گل میخک از جمله گل های حساس به اتیلن می باشد که بسته به نوع رقم حساسیت آن به اتیلن متفاوت می باشد. استفاده از ترکیباتی با خاصیت باکتریکشی در محلولهای نگهدارنده و محافظتکننده موجب افزایش عمر گلجای و حفظ کیفیت گل شاخه بریده میگردد که عمدتاً بهعلت کاهش جمعیت باکتریایی در محلول گلجای می باشد. در محلولهای نگهدارنده، از ترکیبات متنوعی استفاده میگردد. ترکیبات حاوی نقره در این خصوص دارای مزیت دوگانه میباشند. از طرفی با خاصیت باکتریکشی سبب کنترل جمعیت باکتریایی میشوند و از طرف دیگر با خاصیت بازدارندگی از عمل اتیلن، موجب کاهش تولید اتیلن و افزایش عمر گلجای می گردند. عمده تحقیقات گذشته معطوف به بررسی اثر نانو ذرات نقره بر خاصیت باکتریکشی آن و افزایش عمر پساز برداشت گلها به سبب جلوگیری از انسداد آوندی صورت پذیرفته است. در این تحقیق برای اولین بار در دنیا از دریچهای دیگر به استفاده از نانو سیلور در محلول گلجای پرداخته شده است. با توجه به تاثیر آنتی باکتریایی و آنتی اتیلنی نقره، در این تحقیق علاوه بر خاصیت آنتیباکتریایی نانو ذرات نقره، خاصیت آنتی اتیلنی آنها نیز از طریق بیان ژن مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور غلظت های 0، 5، 10 و 15 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره در دو رقم میخک miledy و montmartre در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در رقم miledy بهترین عمر گلجای و کمترین تولید اتیلن در تیمار 5 میلی گرم در لیتر نانو ذرات نقره مشاهده گردید. در این رقم میزان جذب نقره در بافت های مختلف این گیاه در تیمار 5 میلیگرم بیشتر بود. در رقم montmartre اگر چه اختلاف معناداری بین تیمارها مشاهده نشد، تیمار 5 و 10 میلیگرم در لیتر نانو ذرات نقره عمر گلجای بهتر و خصوصیات فیزیولوژیکی بهتری را نشان دادند. میزان بالای جذب نقره در بافت برگ و ساقه در تیمار 5 میلی گرم در لیتر و در گلبرگ و نهنج در تیمار 10 میلی گرم در لیتر نانو ذرات نقره مشاهده شد. بررسی بیان ژن در گلبرگ های رقم montmartre نشان داد نانو ذرات نقره در برخی ژن های تولید کننده اتیلن مانند acs1 و acs2 اثر کاهنده بیان دارند اما در برخی دیگر مانند acs3 و aco نانو ذرات نقره موجب افزایش بیان این ژن ها گردیدند. این الگوی متفاوت بیان ژن ها در پاسخ به تیمار نانو سیلور می تواند در ارتباط با ویژگیهای نوع بافت و نوع ژن باشد. بههر حال این اولین تحقیق در ارتباط با مطالعه اثرات نانو ذرات نقره موجود در محلول گلجای است و تحقیقات بیشتری میبایست روی این ایده جدید صورت پذیرد.