استان یزد با مردمانی هنردوست، از جمله استانهای کویری ایران به شمار می رود. این استان در طول دورانهای متوالی و در حیطه های مختلف هنری و خلق آثار ماندگار، در زمینه های نسّاجی دستی(شَعربافی)، معماری سنّتی، زیلوبافی، سفالگری و... نقشی کاملاً برجسته در هویّت هنر ایرانی داشته است. لذا قالی دستباف این منطقه، از این امر نباید مستثنی باشد و باید مورد توجّه و بررسی دقیق کارشناسان این حرفه قرار بگیرد. لذا بررسی و تدوین ادبیّات نوشتاری طرح، نقش و رنگ قالیهای دستباف یزد، آنچنان که باید و شاید مورد توجّه صاحبنظران و اهل قلم این هنر قرار نگرفته و چه بسا که با مطالب ارائه شده به صورت سلیقه ای برخورد نموده و به وضوح دارای نقصان و ناهمگونی تعاریف، در رابطه با طرح اصلی قالی ها، نقوش تشکیل دهنده و حتّی نام صحیح آن ها نیز می باشد.ازاینرودراین پایان نامه سعی شده است تاضمن بررسی زمان شروع قالیبافی وبررسی ویژگیهای فنّی بافت ورنگرزی دراستان؛به شناسایی وسیرتحوّل و تطوّر طرح،نقش ورنگ درطرحهایی پرداخته شودکه تاحدّامکان،قبلازورودطرحهای کرمان وکاشان در یزدرواج داشته واینک منسوخ شده اند. به این منظور،دراین پایاننامه سعی شده است تابراساس منابع کتابخانه ای وباتکیه برمشاهدات میدانی ومصاحباتی که دراینزمینه صورتگرفته است؛به گردآوری منابع تصویری معتبر،ازمهمترین طرحهای اصیل قالی دستباف یزد،پرداخته شودومورد تجزیه وتحلیل قرار بگیرند. سپسبادستهبندیاطّلاعاتجمعآوریشده،بهتحلیلطرحهاوارتباط آنها بانامشان وهمچنین به مطالعه تطبیقی نقوش ورنگهای اصلی این قالیها،بادیگرهنرهای موجوددریزد،ازنگاه نشانه شناسی وهمنشینی طرح،نقش ورنگ درکناریکدیگر،پرداخته شودودرنهایت،جمعبندی،تجزیه وتحلیل کیفی مطالب تهیه شده،ارائه گردد.