نام پژوهشگر: صدیقه رفیعی

تفسیر روایی سوره نساء آیات 1 الی 14 بر پایه روایات اهلبیت (علیهم السلام)
thesis سایر - دانشکده علوم حدیث 1392
  صدیقه رفیعی   اسماعیل ملکوتی خواه

این پژوهش با عنوان تفسیر روایی سوره نساء آیات 14ـ1 بر پایه روایات اهل بیت (علیهم السلام) با هدف تأکید بر نقش روایات در فهم قرآن و ارائه تفسیری مبتنی بر روایات به شیوه «کتابخانه ای» و روش «تحلیلی» انجام پذیرفته و دارای دو دامنه ی قرآنی و روایی است که دامنه ی قرآنی آن مفاد ظاهری آیات و دامنه ی روایی آن مجموعه ی روایات تفسیری أهل بیت (علیهم السلام) از تفاسیر مأثور می باشد مهمترین یافته پژوهش آن است که قرآن کریم در این آیات به منظور سالم سازی انسان و جامعه، شاخص هایی چون ایمان، تقوی، عدالت و معروف را مطرح و بر اساس آن، ضمن تأکید بر گفتار و رفتار خردمندانه و خداپسندانه، حلال بودن درآمد ها و پاکیزگی در امور مختلف و تشریع حکیمانه و جامع نظام ارث که بر مصالح واقعی استوار است، حمایت جدی از حقوق مالی بانوان مانند حق مالکیت، پرداخت مهریه و ارث به عمل آورده، تعدد زوجات را محدود و مشروط می نماید و بر تأدیه حقوق اقشار آسیب پذیر مانند ایتام اصرار می ورزد و در این زمینه ها سنت های غلط جاهلی را طرد می نماید تا با دگرگونی در باور ها و ارزشها و منش های عصر بعثت، تحولی بنیادین در ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی انسان پدید آورده، آن را مدیریت نماید. ضمناً در این پژوهش 116 روایت تفسیری مورد بهره برداری و گونه شناسی قرار گرفت که سازگاری و هماهنگی آن ها با خطوط کلی آموزه های قرآن کریم به دست آمد و با توجه به این که قرآن متن است و سنت شرح آن، نقش بی بدیل روایات در فرایند تفسیر این کتاب آسمانی نیز روشن گردید، وهم چنین احکام ودستورات بیان شده دراین آیات و روایات بر اساس حکمت بوده و اسلام بنیان جامعه انسانی را فقط بر عنصر عاطفی قرار نداده، بلکه بر مبنای زندگی عقلی بنا نهاده است، در نتیجه هدف اسلام از تشریح احکام ارث، مهریه، و تعدد زوجات رسیدن به صلاح عقلی در سنت های اجتماعی است؛ نه آنچه احساسات و عواطف محض دوست دارند. کلید واژه ها : تفسیر، روایت تفسیری، تفسیر روایی، اهل بیت، گونه ها،آموزه‎ها.