در رساله حاضر به بررسی و استخراج قواعد فقهی از قضاوت های حضرت علی (علیه السلام)پرداخته شده است؛ پیامبر |می فرمایند : آگاه ترین امّت من به موازین قضا، علی بن ابی طالب (علیه السلام)است. با توجه به این که حضرت آگاه ترین فرد به منصب قضا بودند و قضاوت های فراوانی داشته اند، و غالباً قضاوت های ایشان جنبه ی عمومی داشته، حائز اهمیت است که قضاوت های آن حضرت را بیشتر بشناسیم، تابتوانیم از آنها به درستی بهره بگیریم. امیرالمومنین(علیه السلام)علاوه بر ادله شرعی و ادله ی نقلی از ادله علمی نیز استفاده می کردند. ایشان همچنان که بر اساس بینه وسوگند و قسامه و.. که ادله شرعی است، قضاوت می کرد، در قضایای پیچیده، برای کشف حقیقت و رسیدن به واقعیت، روش های گوناگون علمی را به خدمت می گرفت. امام(علیه السلام)با این اقدام، در به کارگیری علوم و استفاده از امارات و قرائنی که موجب یقین و کشف حقیقت واقع می شود، آفاق جدیدی را به روی قضات گشود. امیدوارم این رساله بتواند در شناخت معارف بی کران حضرت علی(علیه السلام)سهمی داشته باشد، وبرای جویندگان طریقش موثر واقع گردد.