چکیده شیوه زندگی عشایر و نحوه بهره برداری آنها از مراتع در دوره های مختلف بسته به ایل و قلمرو مشترک تغییرات زیادی داشته است. شدت و ضعف این تغییرات که بر ساختار اجتماعی و اقتصادی زندگی عشایر موثر بوده نمی-تواند با نحوه مدیریت مراتع و تخریب آن بی ارتباط باشد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی بر پایداری اکولوژیک مراتع عشایر ایل شاهسون در دامنه های کوه سبلان است. در این راستا 4 سامان عرفی دلی قاسم، لاله لو، نبی چمنی و آرخ بندی با توجه به اهداف و فرضیات تحقیق انتخاب گردید. جامعه آمـاری این تحقیق حدود 70 نفر از بهره برداران (صاحبان پروانه چرا) بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 58 نمونه (نفر) انتخاب گردیده است. ابزار تحقیق پرسش نامه بوده که از طریق مصاحبه مستقیم با بهره برداران با روش تصادفی ساده در منطقه تکمیل گردید. متغیر وابسته در این تحقیق میزان پایداری اکولوژیک مراتع بوده که با الهام از شاخص های سلامت، وضعیت و تخریب مرتع تعیین گردیده است. برای پردازش و استخراج داده-های کمی و کیفی از نرم افزار spss استفاده شد. میزان همبستگی پایداری اکولوژیک مراتع با فاکتورهایی مانند تعداد دام، تعدد بهره بردار، وضعیت مرتع و میزان درآمد سالانه از طریق آزمون پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد بین میزان پایداری اکولوژیک مراتع با تعدد بهره-بردار، تعداد دام و درآمد سالیانه بهره برداران منطقه رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه تعدد بهره بردار، تعداد دام و دستیابی برای درآمد سالیانه بالاتر بیشتر باشد، میزان پایداری اکولوژیک مراتع کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان می دهد بین میزان پایداری اکولوژیک مراتع با وضعیت مرتع و سابقه بهره برداران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بطور کلی نتایج نشان می دهد پایداری اکولوژیکی مراتع بر حفظ خاک، تقویت و بهبود پوشش گیاهی و تولید علوفه اثر مستقیم داشته و می تواند بعنوان یکی از ابزارهای مهم تعادل ساختار اجتماعی و اقتصادی در محدوده های عرفی با توازن بین تعداد دام و تعدد بهره بردار، زمینه و انگیزه اشتغال پایدار را تضمین نماید. کلمات کلیدی: پایداری اکولوژیکی، ساختار اجتماعی و اقتصادی، وضعیت مرتع، عشایرایل شاهسون، ییلاق سبلان