نام پژوهشگر: احمد قربانی
یاسمن بدرزاده محمد فاتحی مرجی
چکیده در این تحقیق چهار نمونه خاک از چاهی حفر شده در سایت ژئوفیزیک دانشگاه یزد در درون دستگاه ادئومتر استاندارد آزمایش تحکیم، سازگار شده برای اندازه گیری همزمان مقاومت ویژه الکتریکی قرار گرفتند. در حین ثبت نشست خاک، تغییرات مقاومت ویژه نیز ثبت گردید. کلیه آزمایشات تحکیم و مقاومت ویژه الکتریکی در حالت اشباع کامل خاک صورت پذیرفته است. نتایج حاصل نشان می دهد که مقاومت ویژه الکتریکی به حالت فیزیکی خاک وابسته است. دلیل مقادیر مقاومت ویژه پایین نمونه های خاک وجود نمک در خاک است که باعث تغییرات 50 درصدی مقاومت ویژه الکتریکی در طول آزمایش تحکیم می باشد. بطور کلی در طول زمان تحکیم، مقاومت ویژه الکتریکی افزایش می یابد. منحنی های لگاریتمی کامل تخلخل- مقاومت ویژه الکتریکی وجود دو خط با شیبهای متفاوت را نشان می دهد. شیب خط مربوط به مرحله ابتدای فرایند تحکیم، کمتر می باشد. بطور کلی شباهت رفتاری مقاومت ویژه و تحکیم خاک، پتانسیل روش مقاومت ویژه الکتریکی را برای بررسی های طولانی مدت و بر جای تحکیم خاک نشان می دهد.
سعیده احمدی احمد قربانی
اندازهگیری میادین پتانسیل، روشی موثر در اکتشاف ساختار زمین میباشد. امروزه امکان جمعآوری تعداد زیادی داده در زمانی اندک، فراهم شده است. برای تفسیر حجم وسیع این دادهها، روشهای سریع که خطای کمی دارند، مورد نیاز هستند. یکی از این روشها، اویلردیکانولوشن متداول است که نیازی به اطلاعات اولیه در مورد بردار مغناطیسیشدن و چگالی چشمههای مولد ناهنجاری ندارد. اویلردیکانولوشن با استفاده از معادلهی همگن اویلر، مقدار زمینه، موقعیت و شکل چشمه را به سرعت تخمین میزند و در حالت دو و سه بعدی قابل انجام میباشد. در این روش، یک پنجره که روی دادههای برداشت شده حرکت میکند و یک شاخص ساختاری (si) مورد نیاز است. si، نرخ کاهش میدان ناهنجاری نسبت به فاصله از چشمه میباشد و به هندسهی چشمه بستگی دارد.
خاطره دانایی احمد قربانی
فیلتر کردن داده های میدان پتانسیل، پردازش عددی است که رکن مهمی در تعبیر و تفسیر داده های مغناطیسی و گرانی سنجی دارد. در این تحقیق کارایی فیلترهای ژئوفیزیکی شامل فیلترهای مشتق، فیلترهای فاز محلی و فیلترهای تبدیلات هم در پردازش تصاویر ژئوفیزیکی و هم در پردازش تصاویر دورسنجی بررسی شده است. در این رابطه فیلترها بر روی داده های مغناطیس مدل مصنوعی، داده های گرانی سنجی منطقه ای در جنوب غرب انگلستان و داده های مغناطیس سنجی زمینی آنومالی شماره 2 معدن گل گهر سیرجان و نیز بر روی تصاویر ماهواره ای شیر کوه یزد به کار رفته اند. همچنین فیلترهای مختلف دورسنجی بر روی تصاویر ماهواره ای شیر کوه یزد اعمال شده است. ضمنا کارایی فیلترهای دورسنجی شامل فیلتر آشکارساز لبه 5×5 از نوع عمودی، فیلتر آشکارساز از نوع sobel عمودی و افقی، فیلتر آشکارساز از نوع لاپلاس مرتبه اول و مرتبه دوم، فیلتر میانگین و فیلتر سایه روشن برای منبع نورانی با آزیموت ns 3×3 درجه و we 3×3 درجه روی داده های مغناطیس مصنوعی، داده های گرانی سنجی جنوب غرب انگلستان و داده های مغناطیس سنجی زمینی آنومالی شماره 2 معدن گل گهر سیرجان بررسی شده است. در نتیجه اعمال فیلترهای ژئوفیزیکی دورسنجی بر روی داده های ژئوفیزیکی دیده شد که در مورد مدل مصنوعی چندگانه فیلترهای لاپلاس، فیلتر میانگین کارایی مناسبی در جداسازی مرز توده ها داشته اند. همچنین در مورد داده های مغناطیس سنجی آنومالی شماره 2 گل گهر سیرجان بهترین کارایی را فیلترهای لاپلاس دوم، فیلتر میانگین، فیلتر سایه روشن با آزیموت ns و sobel افقی داشته اند. در مورد داده های گرانی سنجی جنوب غرب انگلستان بهترین کارایی در جداسازی مرز در مورد فیلترهای آشکارساز لبه عمودی، فیلتر میانگین، فیلتر سایه روشن برای منبع نورانی با آزیموت ns و sobel عمودی است. بنابراین می توان گفت فیلترهای دورسنجی میانگین، لاپلاس و فیلتر سایه روشن با آزیموت ns در بررسی تصاویر میدان پتانسیل گرانی و مغناطیس موثرتر هستند. کاربرد بسیاری از فیلترهای ژئوفیزیکی بر روی تصاویر ماهواره ای مفهومی ندارد و بنابراین فقط دو فیلتر مشتق جهتی در امتداد محور x و y بکار برده شدند.
محمدتقی عرب عبدالحمید انصاری
این تحقیق به تجزیه و تحلیل داده های زمین شناسی و ژئوفیزیکی این کانسار می پردازد. به منظور تعیین چگونگی تغییر عیار و ضخامت زون کانی سازی در طول رگه های کانه دار، تعداد 4 ترانشه عمود بر امتداد رگه شرقی و تعداد 4 ترانشه عمود بر امتداد رگه غربی، حفر شده و برداشت زمین شناسی و نمونه گیری صورت گرفته است. به منظور بررسی گسترش زون ناهنجاری شارژابیلیته و مقاومت ویژه در محدوده و تعیین پروفیل های ژئوفیزیکی از 4 آرایش الکترودی مستطیلی استفاده شده است. تعداد 4 پروفیل ژئوفیزیکی ip-rs در این محدوده به منظور بررسی کانی سازی در عمق برداشت شده است. نتایج حاصل از مدل سازی داده های ژئوفیزیکی با استفاده از اطلاعات زمین شناسی، بیانگر وجود یک ماسه سنگ ضخیم لایه با رگه های حاوی کانی مس از عمق 20 متری در پروفیل های ژئوفیزیک می باشد.
حسن رفیعی مهرداد محمدی
هدف از این تحقیق بررسی اثر سلنیوم و ویتامین e روی عملکرد تولید مثلی میشهای استان گیلان بود. بدین منظور 60 میش تالشی 3 ساله (با میانگین وزنی 2±38 کیلوگرم) در یک طرح کاملا تصادفی در دو منطقه گیلان (املش و ماسال) به سه گروه آزمایشی تقسیم شدند (هر منطقه 30 راس). در میش های گروه اول هیچگونه درمانی صورت نگرفت (گروه شاهد). به میش های گروه دوم قبل از قوچ اندازی و بره زایی 10 میلی لیتر سلنیوم+ویتامینe (با نام تجاری سلنوفرول) داخل عضلانی تزریق شد. میش های گروه سوم قبل از قوچ اندازی تا بره زایی و بمدت 6 ماه، 3/0 میلی گرم مکمل سلنیت سدیم و 20 واحد بین المللی ویتامین e در کیلوگرم ماده خشک کنسانتره بصورت خوراکی دریافت کردند. برای بررسی تفاوت بین دو شهر از طرح بلوک های کاملا تصادفی استفاده شد. صفات تولید مثلی باروری، باروری در اولین فحلی، چندقلوزایی، قصر، بره دهی، زایش و همچنین وزن تولد مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج به دست آمده، وزن تولد و صفات تولید مثلی مورد نظر تفاوت معنی داری را بین تیمارها، در دو منطقه املش و ماسال نشان ندادند ( 05/0 < p ). نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از سلنیوم همراه با ویتامین e نتوانست باعث بهبود عملکرد تولیدمثلی میش های تالشی شود.
احمد قربانی حسین میرجعفری
چکیده مناسبات و روابط تمدن ها در طول تاریخ باعث ایجاد تفاهم و دوستی و تبادل آراء و افکار با یکدیگر است . ایران و چین از جمله این تمدن ها هستند . ایرانی ها و چینی ها در دو سوی آسیا به فاصله هزاران فرسنگ ، در روزگاران گذشته با وسایل ابتدائی توانسته بودند با یکدیگر مناسبات سیاسی ، فرهنگی و بازرگانی برقرار سازند ، بُعد مسافت و ناامنی راه ها ، مانعی در این راه ایجاد نکرده بود . با توجه به اینکه چین خود را از دیگر تمدن ها بی نیاز می دید طی قرنها تماس زیادی با ملل دیگر نداشت ، ولی به تدریج با توجه به مقتضیات زمان ، دریافت که ناگزیر به ارتباط با ملل دیگر است . در اواسط قرن دوم پیش از میلاد روابط بین ایران و چین شروع و تا زمان حمله مغول با فراز و فرودهای زیادی همراه بود . بعد از حملات مغول این روابط در ابعاد گوناگون گسترش زیادی یافت و تا پایان حکومت ایلخانی در ایران ادامه یافت . روابط در سه حوزه سیاسی ، فرهنگی و تجاری جای می گرفت و با توجه به مناسبات نزدیک و دوستانه ایلخانان ایران و دولت مغولی یوآن در چین ، می توان آن را اوج مناسبات ایران و چین در گذشته دانست . روابط سیاسی شامل تبادل سفرا بین دو دولت بود که تا زمان غازان خان رنگ و بوی رئیس و مرئوسی داشت ، زیرا ایلخانان ایران از زمان هولاکو تا غازان خان خود را تابع دولت مغولی چین و قاآن را سرور و بزرگ اولوس های چهارگانه می دانستند . در این زمان ایرانیان مسلمان در دولت یوآن حضوری فعال داشتند و در سمَت های گوناگون همچون وزارت ، استانداری ، دبیری ، فرماندهی لشکر و .... به قاآن خدمت می کردند . در کنار روابط سیاسی ، روابط تجاری پررونقی نیز بین ایران و چین در جریان بود . بنادر ایران و چین دوران طلائی خود را می گذارندند و ایرانی ها و چینی ها با پیمودن هزاران فرسنگ راه آبی یا خشکی به کشورهای یکدیگر رفته و با هم داد و ستد می کردند . روابط فرهنگی همچون گذشته ، اما در مقیاسی وسیع تر ، ادامه داشت . ایرانیان و چینی ها به تبادل اندیشه ها و علوم و فنونی مانند پزشکی ، نجوم ، نقاشی و چاپ پرداختند و در کنار اینها زبان فارسی نیز در چین نفوذ فراوانی یافت . نفوذ زبان فارسی در دستگاه اداری و نظامی یوآن به حدی بود که می توان آن را بعد از زبان های ترکی – مغولی و چینی سومین زبان در چین به شمار آورد و سفرنامه ابن بطوطه گواه این ادعای ماست . کلید واژه : ایران ، چین ، سلسله ایلخانی ، سلسله یوآن ، قوبیلای قاآن ، تجارت ، خان بالیغ .
طاهره محمدقاسمی احمد قربانی
یکی از مشکلات اساسی دراستخراج معادن، دفع باطله ها می باشد. باطله ها مواد زائدی هستند که درعملیات حفاری، استخراج و کانه آرایی، در معادن تولید می شوند. به دلیل طبیعت سمی و خطرناک بعضی از این باطله ها، دفع صحیح و اصولی آنها از لحاظ زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است. محیط زیست از ارکان توسعه پایدار در هرکشوری است. بدون توجه به مسأله محیط زیست، منابع طبیعی و انسانی دچار نقصان شده و پیامدهای ناگواری را بر کره خاکی و جوامع انسانی برجا خواهد گذاشت. معدن مس قلعه زری بعنوان تنها واحد معدنی استان که دارای پسماند مایع است، روزانه مقادیر قابل توجهی زهاب معدنی به صورت دوغاب تولید می نماید. دوغاب خروجی کارخانه حاوی مقادیری فلزات سنگین از جمله مس، سرب و روی می باشد. از آنجا که این پساب بدون انجام عمل آبگیری، با دبی تقریبی 350 لیتر بر دقیقه در دشت رها شده و محدوده ی وسیعی را تحت تأثیر خود قرار داده است امکان نفوذ آب به لایه های زیرین زمین و آلوده سازی آب های زیرزمینی در منطقه وجود دارد. اثرات زیست محیطی این پساب در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. امروزه روش های ژئوفیزیکی بویژه روش های الکتریکی به طور چشمگیری به عنوان یک روش غیرمستقیم برای کنترل و بررسی آلودگی های زیست محیطی به کار گرفته شده اند. در این پژوهش به منظور بررسی ویژگی های هندسی آلودگی حاصل از کارخانه فرآوری معدن مس قلعه زری توموگرافی دوبعدی بکار گرفته شده است. بر اساس این روش یک پروفیل به طول520 متر عمود بر منطقه تحت تاثیر پساب طراحی شد که در نتیجه آن تعداد 210 نقطه برداشت گردید. تفسیر نقاط برداشت شده نشان می دهد که مقاومت الکتریکی منطقه متأثر از پساب تا حد کمتر از 3 اهم - متر نیز کاهش یافته است و این درحالی است که مقاومت ویژه تشکیلات خارج از منطقه تاثیر حدود 3000 اهم - متر می باشد. علاوه بر این رسم مقاطع مختلف ژئوالکتریک نشان می دهد که عمق نفوذ پساب تا 30 متری نیز ادامه می یابد. کاهش مقاومت ویژه سنگ کف می تواند ناشی از وجود درزه و شکستگی در داخل سنگ کف و در نتیجه نفوذ آب زیرزمینی و احتمالاً آلودگی ناشی از سد باطله باشد. مطالعات ژئوتکنیکی و آب شناسی منطقه حاکی از وجود یک زون برشی کاملاً خرد شده در محل دفع باطله و مشارکت آب زیرزمینی موجود در انتقال آلودگی ناشی از فلزات سنگین از طریق شکستگی ها می باشد. علاوه بر این مطالعات ژئوشیمی زیست محیطی بر روی خاک این منطقه انجام شده است که بدین منظور سه نمونه خاک از اعماق 5/0، 1 و 5/1 متری و یک نمونه از پساب کارخانه مورد آنالیز قرار گرفت. آنالیز نمونه ها توسط شرکت بینالود مشهد انجام گرفت. این مطالعات نشان می دهد که غلظت فلزات سنگین (v, cr, mn, fe, co, ni, cu, mo, hg, as, ag, pb, cd, zn) با افزایش عمق در خاک افزایش یافته است. این مورد منجر به کاهش مقاومت ویژه تشکیلات گردیده است که توسط مطالعات توموگرافی تأیید شده است. همچنین کیفیت خاک منطقه با استفاده از شاخص های ضریب آلودگی، زمین انباشت، غنی شدگی، بار آلودگی و آلودگی رسوب مورد ارزیابی قرار گرفته است. شاخص فلزی برای نمونه پساب موجود مقدار بسیار بالایی بوده است که حاکی از آلودگی شدید این پساب می باشد. با توجه به شاخص زمین?انباشت، خاک در عمق 1 و 5/1 متری آلودگی شدید نشان می دهد. از نظر شاخص آلودگی رسوب نمونه خاک برداشت شده از اعماق 1 و 5/1 متری در رده ی خاک های خطرناک قرار می گیرد. شاخص غنی شدگی نسبت به عناصر سرب، کادمیم و نقره غنی شدگی بسیار شدید خاک را نشان می دهد. شاخص بار آلودگی نیز حاکی از آلودگی خاک منطقه به میزان قابل توجه می باشد.
حسینعلی قاری عبدالحمید انصاری
تفسیر داده های خام ژئوفیزیکی به علت متأثر بودن شکل و عمق آنومالی ها از آرایه های الکترودیِ به کار گرفته شده، اغلب گمراه کننده می باشند. پس برای به دست آوردن مقادیر مقاومت ویژه ی الکتریکی واقعی و تعیین ویژگی های ساختاری کانسارها، مدل سازی وارون بر روی داده های صحرایی انجام می پذیرد. وجود مسئله ی وارون سه بعدی، معلول وجود مسئله ی پیشروی سه بعدی است. مدل سازی پیشرو، حل یک معادله ی دیفرانسیل با مشتقات جزئی و شرایط مرزی خاص توسط یکی از روش های محاسباتی است. در پژوهش حاضر، برای حل معادله ی پواسون سه بعدی از رهیافت اجزاء محدود استفاده شده است. هم چنین با اعمال شرایط مرزی مختلط، مقدار مرز برای حوزه ی حل به جای بی نهایت، در فاصله ی مورد نظر مشخص می گردد، که این کار از محاسبات اضافی و طولانی جلوگیری به عمل می آورد. برای وارون سازی داده های مقاومت ویژه ی الکتریکی اکثراً از روش های حداقل مربعات با قید هموارساز استفاده می شود. این روش ها نیازمند محاسبه ماتریس ژاکوبین هستند. خصوصاً برای حالت سه بعدی، رایانه ای با سرعت و حافظه ی بالا نیاز بوده و زمان زیادی را صرف می کند. در این پژوهش برای کمینه سازی خطا در فرایند وارون سازی سه بعدی داده های مقاومت ویژه ی الکتریکی، الگوریتم گرادیان مزدوج به کار رفته است. در الگوریتم سه بعدی حاضر، برای محاسبه ی گرادیان تابع هدف از روش حالت الحاقی استفاده گردیده است. این تکنیک، برنامه ی وارون سازی را از محاسبه طاقت فرسای ماتریس ژاکوبین بی نیاز می کند. هم چنین برای جلوگیری از اختلالات احتمالی مانند گرادیان های شدید، خصوصاً نزدیک الکترودها در سطح، پارامترهای مدل بعد از هر بار به روز شدن توسط فیلتری هموار می گردند. قابل ذکر است که برنامه ی تهیه شده در این پژوهش، کاملاً انعطاف پذیر بوده و قادر است با هرساختار پیچیده ای مانند تونل، ستون، بلوک سه بعدی از کانسار و غیره انطباق یابد. حال با اعمال یک آنومالی در مدل سه بعدی و برداشت مقاومت ویژه ی الکتریکی توسط روش توموگرافی با آرایه ی دوقطبی-دوقطبی و فاصله الکترودی 1 متر، و هم چنین مقایسه ی نتایج آن با نرم افزارهای استاندارد موجود، قابلیت برنامه ی پیشرویِ سه بعدیِ توسعه داده شده اثبات می گردد. در مرحله ی بعد، طرح وارون سازی سه بعدی نیز بر روی مدل مصنوعی یک تونل نعل اسبی شکل به طور موفقیت آمیز اجرا گردید. برداشت داده های مقاومت ویژه در این مدل با استفاده از توموگرافی الکتریکی و آرایش ونر آلفا بر روی یک پروفیل کمانی شکل با 43 الکترود و فاصله الکترودی 20 سانتی متر صورت پذیرفت. در نهایت قابلیت الگوریتم مذکور با عمال آن بر روی داده های مقاومت ویژه ی الکتریکی گالری شرقی تونل تورنمیر فرانسه اثبات گردید. مدل سازی توصیف شده توسط نرم افزار کمسول اسکریپ صورت گرفته است و کدهای مربوط به آن در محیط متلب نوشته شده است.
مهشید محمدزاده کومله عبدالحمید انصاری
توصیف خصوصیات هندسی و فیزیکی زیرسطحی یک چالش معاصر در بسیاری از زمینه ها از جمله باستان شناسی، زمین شناسی، مسائل مهندسی و زیست محیطی است. ترکیب روش های ژئوفیزیکی با فراهم آوردن اطلاعات مفید در اعماق مختلف از ابهام موجود در تفاسیر که به دلیل عدم دسترسی مستقیم به بی هنجاری ها و عواملی همچون وجود نویزها و محدودیت های ذاتی خاص هر روش ظاهر می شوند، می کاهد. در این پایان نامه سه روش مغناطیس سنجی، gpr و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی جهت تعیین قدرت تفکیک و مقایسه نتایج هر یک از این روش ها در تعیین بی هنجاری های نزدیک سطح با کاربرد در سایت مطالعاتی اول در محوطه دانشگاه یزد که دو لوله آب رسانی با قطر 25 سانتی متر مدفون در عمق 3متری و همچنین سنگ کف آهکی نزدیک به سطح هدف برداشت بوده است مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین توموگرافی مقاومت ویژه در سایت مطالعاتی دوم که دهانه تونل شماره 3 معدن دره زنجیر با ابعاد 5/2×5/2 متر و عمق 7 متر بوده است، ارزیابی شد. نتایج نشان می دهند حساسیت و عمق مورد بررسی توسط روش مغناطیس سنجی برای تعیین بی هنجاری مناسب نبوده است. وجود لوله های فلزی در سطح زمین بی هنجاری جانبی با شدت زیاد را تا فاصله 25 متری از آن ها نشان می دهد. قدرت تفکیک مکانی دو روش توموگرافی مقاومت ویژه و gpr در تعیین هر دو بی هنجاری قابل قبول بوده و این دو روش به عنوان دو روش مکمل مناسب در تفسیر شرایط سایت ارزیابی شده اند. به دلیل پایین بودن فرکانس آنتن gpr بی هنجاری مربوط به لوله ها در روی رادارگرام بدون استفاده از اطلاعات جانبی قابل تفسیر نمی باشد. نتایج مدلسازی پیشرو برای مقاومت ویژه الکتریکی با آرایه دایپل-دایپل با فواصل الکترودی مختلف نشان داده است علاوه بر فاصله الکترودی، شرایط زمین شناسی سایت نیز در موفقیت این روش موثر می باشد.
مجید مهرکیش عبدالحمید انصاری
در منطقه توران پشت با شناسایی چشمه های تراورتن ساز، از هفت چشمه نمونه برداری شد و نمونه ها مورد آنالیزهای شیمیای قرار گرفتند. اندازه گیری های صحرایی انجام گرفته شامل اندازه گیری دما، ph، دبی (کیفی)، رنگ، بو، مزه، خروج یا عدم خروج گاز، رنگ تراورتن های اطراف، میزان رشد مواد آلی می-باشد. مقطع و نقشه زمین شناسی منطقه بر اساس مطالعات زمین شناسی و صحرایی و با کمک تصاویر ماهواره ای ترسیم شد. بر اساس مشاهدات صحرایی و اندازه گیری دمای آب چشمه ها در منطقه در راستای انجام این تحقیق، ابتدا با مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات و بررسی کارهای مشابه قبلی به یک دید کلی در مورد موضوع مورد تحقیق دسترسی حاصل شد. در این تحقیق ابتدا در بخش مطالعات دورسنجی با بهره گیری از تصاویر ماهواره etm+ لندست و تلفیق و تفسیر تصاویر منطقه به کمک نرم افزار envi4.7 و اعمال فیلترهای مناسب به بررسی دقیق محل چشمه ها و رسوبات تراورتنی، محل آلتراسیون ها و همچنین عوارض زمین شاختی ناحیه مورد مطالعه پرداخته شد. با مطالعات دقیق زمین شناسی، سنگ شناسی و پترولوژی و همچنین اطلاعات بدست آمده از پردازش تصاویر ماهواره ای، با استفاده از نرم افزا gis اقدام به ترسیم نقشه و مقطع زمین شناسی ناحیه مورد مطالعه شد. با استفاده از داده های مغناطیس هوایی به بررسی گسل های منطقه از نظر عمق آن ها و احتمال ارتباط آن ها با منابع ژئوترمال به وسیله نرم افزار geosoft و همچنین وجود توده های نفوذی آذرین با اعمال فیلترهای خاص، پرداخته شد. با برداشت های صحرایی تراورتن های منطقه مورد بررسی قرار گرفتند. در بخش هیدروژئولوژی با تعیین دقیق محل چشمه ها، با برداشت های صحرایی و نمونه گیری و آنالیز آب چشمه-های فعال و جوشان منطقه با توجه به شیمی آب و کاتیون ها و آنیون های موجود در آن در بخش هیدروشیمی با استفاده از نرم افزار rockworks اقدام به رسم نمودارهای پایپر و استیف شد که در نهایت منجر به بررسی نوع و تیپ آب چشمه ها و بر قراری ارتباط آن ها با گسل و سازندهای احتمالی که آب چشمه ها از آن عبور کرده اند شد. در نهایت با جمع بندی مطالعات و شواهد بدست آمده در منطقه و مقایسه شیمی آب چشمه ها با جداول استاندارد شیمی انواع آب ها به تحلیل کلی اطلاعات پرداخته شد. بر اساس شواهد و بررسی ها ارتباط چشمه ها با گسل های منطقه و منابع زمین گرمایی را نشان می دهد. وجود آلتراسیون ها در اطراف گسل ها شواهدی دیگر برای وجود این منابع ارزشمند می باشند همچنین وجود توده های نفوذی و تفسیر و مقایسه آنالیز آب ها با مقادیر استاندارد، نهایت وجود یک منبع حرارتی در زیر منطقه متصور می شود که البته نیاز به مطالعات و تحقیقات بیشتر در این منطقه می باشد.
سلما امیدی مینا زارعی
چکیده مقدمه و هدف سیلرهای اندودنتیک می توانند در تماس مستقیم با بافت های پری رادیکولر قرار گیرند ونقش مهمی در بازسازی وپاتوژنز بیماریهای پری رادیکولار دارند . سیلر زینک اکساید اوژنول تاریخچه استفاده موفق درطی دوره زمانی طولانی دارد. ذرات نانوزینک اکساید در پزشکی به طور گسترده استفاده می شود..هدف از این مطالعه ارزیابی سمیت سلولی و واکنش بافتی سیلر جدید نانو زینک اکساید اوژنول ومقایسه آن با سیلرهای ah26 وpulp dent می باشد. روش کار و مواد در بخش آزمایشگاهی، سلولهای l929 در مجاورت با رقت های مختلف(1/1، 2/1 ، 4/1 ، 8/1 ، 16/1 و32/1) محیط کشت که قبلا به مدت 24 ساعت در معرض سیلر های مورد مطالعه بودند،قرار گرفت. بعد از 24، 48 و 72 ساعت انکوباسیون، تست mtt جهت ارزیابی سمیت سلولی انجام شد .میزان زنده بودن سلولها بر اساس درصدی از گروه کنترل محاسبه شد و نتایج توسط آنالیز دو طرفه واریانس مورد تحلیل قرار گرفت. در بخش حیوانی 27 موش صحرایی به طور جداگانه در سه دوره زمانی(15، 30 و 60 روز) استفاده شدند .پشت هر موش چهار تیوب پلی اتیلن گذاشته شد که سه عدد حاوی سیلرهای مطالعه ویک تیوب خالی به عنوان کنترل بود. پس از زمانهای ذکر شده، حیوانات کشته شدند و نمونه های به دست آمده جهت بررسی واکنش بافتی استفاده شدند نتایج بوسیله تست کروسکال والیس و من ویتنی مورد تحلیل قرار گرفت. p-value در سطح 0.05 رفرنسی برای تعیین معنی¬دار بودن نتایج تعیین شد. یافته ها در بخش آزمایشگاهی ، در همه زمانها سمیت سیلر نانو زینک اکساید اوژنول کمتر از دو سیلر دیگر بود(p < 0.05) ودر 48 ساعت سمیت سیلر ah 26 بیش از دو سیلر دیگر بود (p<0.05 ) در بخش حیوانی واکنش بافتی ایجاد شده بین سیلرها در هر سه بازه تفاوت معناداری نداشت و در همه گروهها واکنش شدید اولیه در روز 30 کاهش یافت وتا روز 60 ادامه داشت نتیجه گیری سیلر جدید نانو زینک اکساید اوژنول دارای خواص سازگاری نسجی مناسب قابل مقایسه با سیلرهای تجاری مرسوم در دسترس دارد. کلمات کلیدی : نانو زینک اکساید اوژنول، سمیت سلولی، واکنش بافتی
سید محمود موسوی عبدالحمید انصاری
در این پژوهش با استفاده از برداشت ژئوفیزیکی توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و همچنین بررسی تصاویر ماهواره ای etm+ در دشت هرات- مروست، به بررسی تاثیرات گسل بزرگ دهشیر- بافت روی کمیت و کیفیت آب های زیرزمینی پرداخته شده است. استفاده از این روش از لحاظ نشان دادن وضعیت مقاومت ویژه سازندهای زیرسطحی در مناطق گسل خورده نسبت به روشهای دیگر از جمله روش سونداژ قائم (ves) مناسب تر می باشد. برداشت صحرایی توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی در 15 کیلومتری شهر هرات طی دو روز انجام شد و پس از آماده سازی داده ها و استفاده از نرم افزار res2dinv به رسم مقطع مدلسازی شده پرداخته شده است. در این پژوهش به منظور بررسی کیفیت و کمیت آب های زیرزمینی، شرایط زمین شناسی سازندهای اطراف و همچنین سطح ایستابی آب های زیرزمینی در غرب و شرق دشت هرات بررسی شده است و به منظور تحلیل نتایج پروفیل توموگرافی مقاومت ویژه از داده های سونداژالکتریکی قائم و نمودارهای حفاری استفاده شده است. طی بررسی های انجام شده مشخص شد که روش ert ، در تشخیص تغییرات مقاومت ویژه به صورت جانبی بسیار مفید می باشد. همچنین با توجه به مقاومت ویژه های اندازه گیری شده، تهیه نقشه هدایت الکتریکی و شرایط زمین شناسی به تفسیر نتایج و تحلیل پروفیل توموگرافی مقاومت ویژه پرداخته و تاثیرات گسل و سازندهای زمین شناسی بر روی کمیت و کیفیت آب های زیرزمینی دشت هرات بررسی شده است. طبق بررسی نمودارهای حفاری و همچنین مطالعات ژئوفیزیکی مشخص شد که سفره های غربی دشت هرات دارای آبدهی بالا می باشد. همچنین با بررسی هدایت الکتریکی آب های زیرزمینی منطقه و توموگرافی مقاومت ویژه برداشت شده مشخص شدکه وضعیت کیفی آبهای زیرزمینی با حرکت در جهت شرقی و شمال شرقی کاهش می یابد.
علی پاسیار احمد قربانی
مدیران بیش از همه چیز به ابزارهایی راحت و مطمئن نیاز دارند که آن ها را در انجام تصمیم هایی که به طور مداوم یا گاه گاه با آن مواجه هستند، یاری کنند. انواع توابع تجزیه و تحلیل مکانی gis این امکان را می?دهد که با استفاده از نقشه?های ورودی و از طریق عملگرهای تلفیقی، مناطق دارای پتانسیل بالای آب ?های زیرزمینی مشخص و در اختیار مدیران و کارشناسان منابع آب قرار گیرد. توابع تجزیه و تحلیل از لحاظ نحوه عملکرد به انواع مختلفی تقسیم می?شوند که می?توان به روش?های منطق بولین، منطق فازی، همپوشانی شاخص، ترکیب خطی و مجموع ساده وزین و ... اشاره کرد. در ابتدا انواع مدل?ها و سپس روش های تصمیم?گیری چند شاخصه و منطق فازی که خود دارای زیرشاخه هایی نیز هستند، ذکر گردید. این روش ها برای 5 دشت در نقاط مختلف کشور مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از مطالعات در دشت های مختلف بوسیله وجود یا عدم وجود چاه های بهره برداری، سازندهای آبدار، وجود گسل و سایر شواهد موجود مورد بررسی قرار گرفتند. در دشت سرو بوسیله روش vikor مشخص شد که در قسمت غربی روستای هورسین که در آن نواحی کنگلومرای با سیمان شدگی سست وجود دارد از پتانسیل آبدهی بالایی برخوردار خواهد بود. در دشت گره بیگون – زاهدان فسا نیز مناطق مشخص شده توسط روش topsis با دبی چاه های بهره برداری موجود مقایسه شدند که از همپوشانی قابل ملاحظه ای برخوردار بود. در دشت قبرکیخا نیز مشخص شد که روش ترکیب خطی با وزن های تعدیل شده توسط مدل آنتروپی بهترین نتایج را نسبت به سایر روش های به کار برده شده نشان دادند. در نهایت استلزام گودل مناسب ترین تخمین را در ارزیابی آب های زیرزمینی دشت های کاشان – آران و بیدگل و خیر داشت.
محمد لطفی ناصر کشاورز فرج خواه
اهمّیت تخلخل به عنوان یکی از پارامترهای موثر در مخازن از یک سو و تنوع نشانگرهای لرزه ای که هریک اطلاعات مهمّی در شناخت لیتولوژی و پارامترهای پتروفیزیکیِ اهداف اکتشافی دارند از سوی دیگر باعث شده تا به مدد پشتوانه ی قوی اقتصاد نفت، پیشرفت های بسیاری در قالب نرم افزارها به منظور مطالعه ی تخلخل ارائه گردد. از جمله ی این پیشرفت ها می توان به بررسی همزمان داده های سه بُعدی لرزه ای و چاه نگاری بصورت مدل سازی، وارون سازی، انواع روش های آنالیز و تخمین که همگی بصورت سه بُعدی قابل انجام است، اشاره کرد. با توجه به این موضوع، پس از انجام مطالعات دقیق بر روی پارامتر تخلخل و روش های اندازه گیری آن، نشانگرهای متأثر از این پارامتر و انواع روش های آنالیز رگرسیونی و شبکه های عصبی، مطالعات لرزه ای سه بُعدی به منظور بررسی این پارامتر مخزنی در یکی از میادین نفتی جنوب ایران با بررسی دقیق نگارهای چاه پیمائی و نشانگرهای لرزه ای آغاز گردید. پس از تفسیر افق های تعیین شده در این میدان، با ساخت مدل امپدانس صوتی بصورت پیشرو با استفاده از نشانگرهای لرزه ای و کنترل و ارزیابی توسط داده های چاه نگاری و در ادامه، وارون سازی و بکارگیری روش رگرسیونی با آنالیز تک نشانگری، چندنشانگری و روش شبکه های عصبی، تخلخل در بخش های موردنظر میدان تخمین زده شد. طی فرآیندهای آنالیز و تخمین، علاوه بر تشخیص دو زون متخلخل، مشخص شد که در بین نشانگرهائی که براساس رابطه ی ریاضی، برای مطالعه ی تخلخل مناسب به نظر می رسیدند؛ استفاده از برخی باعث کاهش صحت تخمین می شود. لذا بررسی نشانگرهای موجود از نظر داشتن رابطه ی منطقی با تخلخل که در مطالعات مشابه مورد غفلت واقع شده بود به دقت انجام شد. نتایج بدست آمده به وضوح نشان داد که پس از حذف نشانگرهای غیرفیزیکی و انجام آنالیز مجدد، با افزایش پیوستگی تخمین تخلخل، تخمین انجام شده به شدت بهبود می یابد.
مهران تربتیان عبدالحمید انصاری
تا کنون جهت شناسایی و اکتشاف ذخایر منگنز یک روش واحد و مشخص ژئوفیزیکی تعیین نشده و علت این امر پیچیدگی کانسارهای منگنز با تغییرپذیری زیاد کانه های مختلف آن می باشد؛ که پاسخ واضح ژئوفیزیکی ای را از خود نشان نمی دهند. بدین منظور در این پژوهش دو روش ژئوفیزیکی مغناطیس سنجی و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی (ert)، در دو ناحیه معدنی چاواشه و دهبید، با شرایط زمین شناسی متفاوت مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. به منظور شناسایی ذخایر منگنز معدن چاواشه، واقع در استان یزد از روش ژئوفیزیکی ert، بر روی پروفیلی به طول 180 متر استفاده شد. براساس بررسی های ژئوشیمیایی و آنالیزهای شیمیایی صورت گرفته، منشاء چندزایشی (هیدروژنز و گرمابی) برای این ذخایر مشخص شد. با توجه به تشکیل شدن رگه های منگنز در درون سنگ های آهکی کرتاسه و در برگرفته شدن آنها توسط زون های دگرسانی آرژیلیتی (ریولیت ها)، روش ert، پیشنهاد شد. به منظور شناسایی ذخایر منگنز معدن دهبید واقع استان فارس، برداشت های مغناطیس سنجی بر روی 160 نقطه در منطقه صورت گرفت که آنومالی های ضعیف مغناطیسی ای را ایجاد کردند. وجود ترانشه استخراجی نشان می دهد که آنومالی های مغناطیسی ثبت شده مرتبط با هماتیت در هاله آلتراسیون کانه های منگنز می باشد. نتایج حاصل از فیلتر ادامه فراسو حاکی از سطحی بودن این آنومالی ها دارد (حداکثر 20 متر عمق). برداشت توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی بر روی یک پروفیل به طول 200 متر در نزدیکی محل آنومالی مغناطیسی صورت گرفته و مناطق حاوی کانسار منگنز را با مقاومت ویژه الکتریکی 50 تا 130 اهم متر از دیگر مناطق متمایز می کند. در این مطالعات، کانه منگنز پاسخ واضحی به روش های ژئوفیزیکی مقاومت ویژه الکتریکی و مغناطیس سنجی نشان نداد ولی وجود هاله آلتراسیون با خواص واضح ژئوفیزیکی (وجود هماتیت به مغناطیس سنجی و وجود آرژیلیت به مقاومت ویژه الکتریکی) می تواند به طور غیر مستقیم راهنمای اکتشاف آن باشد. ضمنا هر چه هاله آلتراسیون، پیچیدگی کمتری را دارا باشد، احتمال شناسائی کانی سازی منگنز بیشتر خواهد بود.
محسن عباس پور رضا پور حسینی
یکی از مسائل مهم در مهندسی ژئوتکنیک مسئله ی فشار آب حفره ای ایجادشده در اثر بارگذاری خاک های رسی و تحکیم ناشی از آن است. به دلیل پیچیدگی و ابهامات زیاد، این موضوع از دیرباز تا کنون مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر با اضافه نمودن وسایلی به دستگاه تحکیم معمولی یک دستگاه تحکیم خاص ساخته شد، به نحو ی که بتوان در طی فرایند تحکیم در اثر بارگذاری ایستا و چرخه ای به صورت پیوسته فشار آب حفره ای و نشست را با دقت بسیار خوبی قرائت و ثبت کرد. نتایج نشان می دهد میزان اضافه فشار آب حفره ای در شروع بارگذاری به نسبت تخلخل اولیه خاک وابسته است بدین منظور رابطه ی جدیدی بین این متغیر ها ارائه شده است. با استفاده از نتایج حاصل از تغییرات فشار آب حفره ای روش جدیدی برای تعیین ضریب تحکیم ارائه شد. با به کارگیری تئوری ترزاقی نحوه ی اتلاف فشار آب منفذی برای روش لگاریتم زمان، جذر زمان و روش جدید به دست آمد. روش جدید نتایج دقیق تری ارائه می دهد. در ادامه رفتار تحکیمی خاک در اثر چند نوع بارگذاری چرخه ای بررسی شد. نتایج نشان می دهد زمان لازم برای اتمام تحکیم اولیه در حالت بارگذاری چرخه ای بسیار بیشتر از بارگذاری ایستا است و به دنبال آن خاک نشست بسیار بیشتری را تجربه می کند. اثر فرم بارگذاری چرخه ای در فرایند تحکیم بررسی شد، بر اساس نتایج فرم بارگذاری اثر بسزایی در روند تحکیم خاک دارد. همچنین رفتار خاک در طی فرایند تحکیم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تئوری غیرخطی و خطی تحکیم برای بارگذاری چرخه ای مثلثی تعمیم داده شد و با استفاده از روش عددی تفاضلات محدود یک حل تحلیلی برای معادله دیفرانسیل حاصل ارائه شد. نتایج حاصل از تئوری غیرخطی نسبت به تئوری ترزاقی برای بارگذاری چرخه ای همگرایی بهتری با نتایج آزمایشگاهی دارد ولی به دلایل نامشخصی مانند تغییر در ساختار خاک یا غیره این تئوری ها نمی توانند به خوبی رفتار خاک را مدل کنند و میزان نشست و درجه تحکیم حاصل از این تئوری ها به طور قابل توجهی کوچک تر از مقدار واقعی است.
اصغر عظیمی اهنگری احمد قربانی
در این پژوهش به ویژگی¬های ژئوتکنیکی تونل و گالری پیچ شیطان با استفاده از روش¬های ژئوفیزیکی پرداخته شده است. تونل و گالری پیچ شیطان در کیلومتر 854+45 محور هراز (راه ارتباطی بین تهران و آمل) قرار گرفته است. با استفاده از تصاویر ماهواره-ای tm و نقشه 1:100000 منطقه آمل و مشاهدات صحرایی، نقشه زمین شناسی مهندسی بزرگ مقیاس ( 1:8000 ) ترسیم شد. در بررسی ژئوتکنیکی ساختارهای زیرسطحی منطقه از برداشت¬های¬ ژئوفیزیکی ( سونداژ قائم الکتریکی و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی ) استفاده شده است. به منظور تفسیر دقیق تصاویر ژئوفیزیکی، از گمانه¬های اکتشافی ژئوتکنیکی استفاده شد. در نهایت یک مقطع زمین¬شناسی مهندسی ( در طول 600 متر و عمق 65 متر ) ترسیم شده است. این پژوهش نشان می¬دهد که بررسی¬های ژئوتکنیکی برای بدست آوردن دید کلی زمین¬شناسی مهندسی از ساختارهای زیرسطحی منطقه مورد مطالعه مفید هستند. بررسی¬های ژئوفیزیکی، هزینه مطالعات ژئوتکنیکی را کاهش می¬دهد و همچنین موقعیت حفر گمانه¬های ژئوتکنیکی را بهینه می¬سازد. مطالعات ژئوفیزیک نشان داد که نیازی به حفر سه گمانه bh1، bh3 و bh4 نبود و تنها حفر یکی از این گمانه¬ها می¬توانست کافی باشد. با توجه به فاصله زیاد بین گمانه¬های ژئوتکنیکی اطلاعات زیرسطحی بین آنها حذف شد. مطالعات ژئوفیزیکی وجود گسل در فاصله بین دو گمانه را به اثبات رسانید. به منظور تکمیل اطلاعات حفر گمانه در این بخش پیشنهاد شد.
طیبه حیدری ترک اباد حسین مجتهدزاده
پدیده¬های نامنظم با اشکال نامنظم و بی قاعده از اصول هندسه اقلیدس پیروی نمی¬کنند. هندسه¬ای که برای توصیف این پدیده¬ها به کار می¬رود، هندسه فرکتال نامیده می¬شود. هندسه فرکتال تا به حال در علوم مختلفی از جمله هواشناسی، پزشکی و مهندسی معدن مورداستفاده قرار گرفته است. جداسازی آنومالی¬های ژئوشیمیایی از موارد کاربرد فرکتال در مهندسی معدن می¬باشد. هندسه فرکتال برای جداسازی آنومالی¬ها سعی در پیدا کردن غلظتی بحرانی دارد که در محدوده آن بُعد فرکتال تغییر می¬کند. این مقدار غلظت بعنوان حد آستانه در نظر گرفته می-شود. تاکنون روش¬های مختلف فرکتالی مانند روش عیار- مساحت، طیف توان- مساحت و عیار- حجم برای پیداکردن مقدار حد آستانه عناصر گسترش یافته¬اند. در این مطالعه مقادیر حد آستانه عناصر مختلف، مربوط به اندیس مس ظفرقند با روش¬های عیار- مساحت، عیار- محیط و عیار- تعداد محاسبه شدند. نتایج این سه روش در اکثر موارد مشابه و نزدیک به هم می¬باشد. با استفاده از روش طیف توان- مساحت نیز مناطق آنومالی عناصر مشخص شد. که بین مناطق آنومالی نشان داده شده توسط این روش با مناطق آنومالی سایر روش¬ها هم¬بستگی بالایی وجود دارد. نتایج حاصل، موفقیت تمام روش¬های فرکتالی در جداسازی آنومالی¬ها در اندیس ظفرقند را بیان می¬کند. در این مطالعه برای درون¬یابی داده¬ها، دو روش kriging و idw مورداستفاده قرار گفته است؛ با توجه به نتایج، در اکثر موارد روش kriging در محدوده موردمطالعه مناسب¬تر می¬باشد. برای اعتبار سنجی نتایج حاصل و تأیید مناطق آنومالی، با توجه به در اختیار نداشتن اطلاعات حفاری¬های موجود در ظفرقند، نتایج با نتایج روش آماری u که قبلاً در یک پایان¬نامه محاسبه شده بود و هم¬چنین با مدل¬سازی دو بعدی داده¬های مقاومت ویژه و پلاریزاسیون القایی مقایسه و صحت نتایج به اثبات رسید. سپس مناطق امیدبخش کانی¬سازی معرفی شدند، با توجه به نتایج، مرکز سیستم کانی¬سازی در جنوب شرق محدوده ظفرقند می-باشد.
احمد قربانی هوشیار ایمانی کله سر
چکیده: در حوزه مهندسی عمران، برخی از ابزارها و الگوریتم¬های کنترل در چندین دهه¬ی گذشته به منظور محافظت سازه¬ها از آثار زیان¬آور خطرات محیطی همانند زلزله و بادهای قوی پیشنهاد شده¬اند. اخیراً سیستم¬های کنترل نیمه¬فعال توجه زیادی را در بین مهندسین به خود جلب کرده است چرا که این سیستم¬ها، سازگاری ابزارهای کنترل نیمه¬فعال را بدون نیاز به منبع انرژی بزرگ فراهم می¬کنند. میراگرهای mr نیز نوع جدیدی از ابزارهای کنترل نیمه¬فعال هستند که پارامترهای ویژگی آن¬ها را بر طبق قوانین کنترل خاص تنظیم می¬کنند. الگوریتم¬های کنترلی مختلفی در تعیین رفتار سیستم کنترل نیمه¬فعال با میراگر mr مورد تحقیق و آزمایش قرار گرفته¬اند که در این میان استفاده از سیستم¬های هوشمند نظیر شبکه¬های عصبی از توانمندترین الگوریتم¬های کنترل می¬باشد. تاکنون در کنترلر lqg معمولی نیروی کنترل بدون در نظر گرفتن اثر بارهای محیطی و اغتشاشات در طول زمان واقعی کنترل اندازه¬گیری می¬شد. در این پژوهش از یک فرض منطقی که ارتعاشات اندازه¬گیری نشده نیز در معادلات حالت حرکت سازه و به تبع آن تخمینگر کالمن و تنظیم کننده بهینه موثرند استفاده می¬شود، این امر منجر به ارائه کنترلر mlqg شده است، که از آن برای تولید نیروی مطلوب مورد نیاز شبکه عصبی استفاده می¬شود. یکی از مهمترین موضوعات در کنترل نیمه¬فعال سازه¬ها با میراگر mr انتخاب جریان کنترل میراگر mr با سرعت و دقت است. در این پایان¬نامه شبکه عصبی به همراه کنترلر lqg و mlqg برای کاهش پاسخ سازه پیشنهاد شده است. در پایان برای بررسی این تکنیک کنترلی دو سازه سه و هفت طبقه تحت تحریک دو زلزله مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج شبیه¬سازی نشان می¬دهد که روش کنترل پیشنهادی می¬تواند اثر کنترلی خوبی را بر پاسخ¬های سازه داشته باشد. لازم به ذکر است که برای مُدلسازی از نرم¬افزار matlab استفاده شده است. کلید واژه¬ها: کنترل نیمه¬فعال، میراگر mr، شبکه عصبی، lqg، mlqg
سید علی اکبر فروتن امیرحسین کوهساری
افیولیت ها مجموعه ای از سنگ های آذرین فوق بازی-بازی درونی و بیرونی (گابرو- بازالت) و رسوبات دریایی را شامل می شود. با توجه به اینکه سنگ های افیولیتی در بردارنده ی برخی از مواد معدنی مانند کرومیت، منیزیت، آزبست، سولفید مس و نیکل، پلاتین و منگنز و ... هستند مطالعه آنها در اکتشاف این کانسارها اهمیت خاصی دارد. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت واحدهای زمین شناسی و لیتولوژیکی و پتانسیل یابی مواد معدنی در افیولیت های شمال سبزوار می باشد. در این راستا در ابتدا با پردازش داده های مغناطیس هوایی واحدهای افیولیتی و گسل های منطقه شناسایی شدند. سپس پردازش تصاویر ماهواره ای جهت تفکیک واحدهای سنگی صورت گرفت. بدین منظور خصوصیات طیفی واحد های سنگی مختلف مجموعه های افیولیتی، ویژگی های جذبی و انعکاسی هر واحد سنگی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به این بررسی ها روش های مختلف پردازش تصویر از جمله ترکیب رنگی، نسبت باندی، آنالیز مولفه اصلی، شاخص لیتولوژی و تبدیل mnf بر روی تصاویر ماهوار ه ای etm+ لندست و استر انجام شد و در نهایت با تلفیق این داده ها با داده های موقعیت اندیس های معدنی و نقشه گسل، با استفاده از مدل تلفیق همپوشانی شاخص چند کلاسه، مناطق امید بخش ذخایر کرومیت معرفی گردیده است. در این پژوهش داده های مغناطیس هوایی به خوبی موقعیت افیولیت ها را مشخص کرده اند روش های ترکیب رنگی کشش غیر همبسته و نسبت باندی و تبدیل mnf از جمله روش های موفق پردازش تصاویر ماهواره ای در تفکیک واحدهای سنگی افیولیت های شمال سبزوار بوده اند. در نهایت به دلیل وجود سنگ میزبان مناسب، عملکرد ساختارهای گسلی و وجود اندیس های کرومیت، مستعدترین مناطق برای ذخایر کرومیت عمدتا در مرکز و غرب محدوده تعیین گردید.
الهام ساعی نیا عبدالحمید انصاری
فعالیت معدن کاری با تولید حجم عظیمی باطله همراه می باشد. بخشی از این مواد باطله مربوط به کارخانه فرآوری است که معمولاً در سدهای باطله جمع آوری می گردد. معدن مس میدوک شهربابک استان کرمان دارای دو سد باطله رسوبگیر و آبگیر می باشد. مواد جامد ریزدانه موجود در دوغاب حاصل از مرحله فرآوری، در محل سد رسوبگیر ته نشین شده و آب باقی مانده در محل سد آبگیر ذخیره می گردد. با توجه به نوع سنگ ها و تکتونیک منطقه سد، احتمال نشت آب از سد آبگیر و آلوده شدن محیط پایین دست آن وجود دارد. در این پژوهش احتمال نشت آب از سد آبگیر معدن مس میدوک با انجام مطالعات هیدروژئولوژی و ژئوفیزیک بررسی شد. مطالعات هیدروژئولوژی شامل مطالعات سطح ایستابی منطقه با قرائت عمق آب در 6 گمانه پایشی قرار گرفته در منطقه پایین دست سد و مطالعات هیدروشیمی آب بر روی 18 نمونه آب گرفته شده منابع آبی موجود در منطقه سد و پایین دست سد و آب ورودی به کارخانه تغلیظ، می باشد. مطالعات ژئوفیزیکی با استفاده از دو روش توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و پتانسیل خودزا در پایین دست منطقه سد و در دیواره شمال شرقی سد آبگیر انجام شد. بر مبنای نتایج حاصل از مطالعات هیدروژئولوژی سطح تراز آب زیرزمینی در منطقه سد آبگیر بررسی شد. نتایج مطالعات هیدروشیمی نشان می دهد که تیپ آب منطقه بی کربناته - کلراته است؛ اما نمونه آب گمانه پایشی شماره 5 که در پایین دست سد آبگیر و در نزدیکی این سد در دیواره شمال شرقی آن واقع شده است، تیپ آب را همانند نتایج نمونه آب سد آبگیر سولفاته – کلراته نشان می دهد. از این رو احتمال آلودگی منابع آبی قرار گرفته در منطقه پایین-دست محور سد آبگیر وجود دارد. در نتایج توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی که به صورت شبه مقاطع مقاومت ویژه ارائه شده است، زونی با مقاومت ویژه الکتریکی کمتر از 20 اهم متر در عمق تقریبی 8 متری از سطح زمین، در تکیه گاه شمال شرقی سد آبگیر مشاهده می گردد. این مقدار مقاومت ویژه احتمال حضور آب در این زون را نشان می دهد. نتایج پتانسیل خودزای برداشت شده به صورت نقشه و منحنی پتانسیل خودزا، آنومالی مثبت پتانسیل خودزا در محدوده مقادیر نشت، منطبق بر نتایج توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی است که تأییدی بر حضور جریان آب می باشد. تلفیق نتایج حاصل از مطالعات هیدروژئولوژی و روش های ژئوفیزیکی و انطباق نتایج نشان دهنده وجود نشت در دیواره شمال شرقی سد باطله آبگیر معدن مس میدوک می باشد.
مجتبی دارابی عبدالحمید انصاری
در سال های اخیر افزایش عمق معدنکاری و وجود ذخایر زیرسطحی در بستر سنگی سبب گردیده تا مطالعات هیدروژئولوژی در بدست آوردن اطلاعاتی دقیق از محیط ناهمگن سازند زیرسطحی موثر باشد. به عبارتی با تغییر جنس سازندها با افزایش عمق از آبرفت به سنگ، پیچیدگیهای مساله نیز بیشتر میگردد. به نحوی که جریان دیگر در تمام محیط انتقال نمییابد و تنها توسط مجراهایی نظیر شکستگیها و گسل های منطقه جابجایی صورت میگیرد. با این تفاسیر ابتدا لازم است تا ناپیوستگیها شناسایی شده و سپس به بررسی نحوه حرکت جریان در این محیط ناهمگن پرداخته شود. با توجه به حضور آب در پیت های شمالی و جنوبی معدن سنگ آهن سهچاهون، در این تحقیق سعی شده تا شناختی از وضعیت هیدروژئولوژی محدوده انجام پذیرد و با توجه به هجوم آب به درون کارگاه استخراج به مدلسازی جهت جریان در محدوده پرداخته شود.در انجام این تحقیق با گردآوری اطلاعات گوناگون اعم از اطلاعات زمین شناسی، مورفولوژی، تکتونیکی، هواشناسی، ژئوفیزیک، ژئوشیمی، هیدروژئولوژی و اطلاعات زیرسطحی کسب شده از حفاریها، سعی شده تا یک نظریه جامع و کامل در زمینه هیدروژئولوژی محدوده معدن سهچاهون ارائه گردد. در ابتدا با بررسی نتایج نمونههای هیدروشیمی تهیه شده سعی در مشخص کردن تیپ آب های موجود در بخش آبرفتی و سنگی گردید. بررسی دادههای مربوط به بارش و تبخیر، بررسی شکستگی ها و گسل های منطقه و بررسی داده های مربوط به آزمایش های لوژن و لوفران از مراحل انجام گرفته میباشد. با استفاده از اطلاعات زمین شناسی سطحی و مقاطع موجود و همچنین با استفاده از اطلاعات گمانه های لیتولوژی حفر شده در محدوده کارگاه استخراج و اطراف آن به ساخت مدل سه بعدی زمین شناسی پرداخته و سپس خروجی این مدل به عنوان هندسه آبخوان در نظر گرفته شد. در مرحله بعد به مدلسازی کمی حوضه آبریز در حالت پایدار به منظور تعیین شرایط مرزی مدل هیدروژئولوژی محدوده اطراف معدن به ابعاد 5/5 کیلومتر مربع پرداخته شد. سپس با هدف پیش بینی تغییرات سطح ایستابی در سالهای آتی مدل ناپایدار حوضه آبریز از سال 1379 تهیه شد. به منظور صحت سنجی نتایج مدلسازی عددی انجام گرفته اقدام به نمونه برداری سطح ایستابی از پیزومترهای موجود در محدوده و در 4 نوبت گردید.وجود ناهمگنی در مقیاس کارگاه استخراج نشان دهنده عدم وجود یک آبخوان مشخص میباشد. همچنین به علت قرار گرفتن معدن در محیط بیابانی آبهای موجود در منطقه دارای غلظت بالای یونهای کلر، سدیم و پتاسیم میباشند. نتایج حاصل از مدلسازی عددی حوضه اّبریز در حالت پایدار با 61 درصد همبستگی قابل قبول می باشد. ورودی آب در مدل کارگاه استخراج روباز از قسمت جنوب شرقی و خروجی آن از قسمت شمال غربی محدوده است. نتایج مدلسازی ناپایدار همبستگی بالای 94 درصد را در سال 83 و 90 درصد را در سال 93 نشان میدهد. با توجه به نتایج مدل، تغییرات سطح ایستابی برای دوره های زمانی 6 ماه، یکسال، دوسال و پنج سال آینده پیشبینی گردید. میزان تغییرات هد آب پیش بینی شده در طول دورههای زمانی متفاوت کم میباشد. وجود شکستگیها سبب نوسانات شدید در سطح ایستابی منطقه میشود که این موضوع هم از داده های واقعی و هم از طریق مدل بدست آمد.
کاظم ملک پور دهکردی عبدالحمید انصاری
روش (sip) به عنوان یک روش ژئوفیزیکی نقش بسیار مهمی در اکتشافات زیرسطحی از جمله اکتشافات باستان شناسی، هیدروژئوفیزیک، مسائل زیست محیطی و ... دارد؛ با این وجود کاربرد این روش با محدودیت های جدی به دلیل اثر جفت شدگی الکترومغناطیس روبرو شده است. این اثر به دلیل القای جریان الکتریکی متناوب از طریق کابل جریان متصل به زمین رسانای الکتریکی است. این اثر القائی باعث تغییر پتانسیل الکتریکی ثبت شده بین دو نقطه پتانسیل می گردد، بطوری که عاملی بر پنهان ماندن پاسخ قطبش القائی زمین می گردد. تعداد اندکی روش برای حذف اثر مذکور توسط محققین پیشنهاد شده است که هر کدام دارای محدودیت ها و فرض های زیادی، چه در مدل قطبش القائی زمین و چه در ساده سازی معادلات مربوطه، بوده و کارائی آن را در عمل با مشکل مواجه کرده است که این امر به دلیل عدم شناخت کافی از آن است. در این مطالعه به منظور درک بهتر اثر جفت شدگی الکترومغناطیس به بررسی روش های عملی در کاهش این اثر پرداخته می شود. این روش ها به نحوه ی چینش کابل مرتبط است. نتایج نشان می دهد که می توان از آرایش هائی که نسبت سیگنال به نوفه ی بزرگ تری دارند (برای مثال، آرایش شولمبرژر) نیز در مطالعات قطبش القائی طیفی استفاده کرد؛ ولی چینش کابل باید به نحوی باشد که اثر جفت شدگی الکترومغناطیس در کم ترین مقدار ممکن باشد. همچنین پاسخ القای خالص که بخشی از پاسخ القای متقابل می باشد از طریق روش های عددی و تحلیلی برای نیم فضای الکتریکی هموژن بدست آمد. این مدل سازی ها گامی بلند در شناخت بهتر اثرات القائی، پاسخ قطبش القائی زمین و پاسخ کل القای متقابل می باشند. در این راستا به بررسی پارامترهای قطبش القائی زمین و اثرات آن ها بر پاسخ القای خالص و القای متقابل پرداخته شده است. همچنین مدل سازی پاسخ القای خالص از طریق مدل های تجربی و ریاضی ساده (مانند کول-کول) صورت گرفت و نتایج نشان داد که هندسه ی آرایش الکترودی (a وn) و رسانائی نیم فضای زیرسطحی تأثیر بسیار زیادتری نسبت به پارامترهای قطبش القائی زمین بر پاسخ القای خالص دارند؛ در صورتی که تاکنون اثر این پارامترها بر پاسخ کل القای متقابل بررسی شده است. در نهایت این که به نظر می رسد روش ارائه شده از سوی گروسکا در استفاده از پاسخ القای متقابل زمین نیم فضای هموژن با رسانائی حقیقی به جای پاسخ القای خالص زمین با خطای زیادی همراه می باشد.