گیاه درمنه کوهی ((atemisia aucheri از تیره آفتابگردان و کاکوتی( ziziphora tenuior) از تیره نعناعیان است. با توجه به این که در سال های اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه فنون کشت بافت و استخراج متابولیت های ثانویه فرّار از طریق کشت بافت صورت گرفته است، در این پژوهش ریزنمونه های گونه های مذکور از نظر کالوس زایی و متابولیت های ثانویه فرّار مورد بررسی قرار گرفته اند. در مرحله اول این پژوهش ترکیب هورمونی محیط کشت ها، برای کالوس زایی بررسی شد. در مرحله دوم، بررسی های لازم جهت وجود متابولیت های ثانویه فرّار در کالوس های حاصله انجام شد. نتایج نشان دادند که استفاده از هورمون های 2و4-دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2,4-d)، بنزیل آمینوپورینbap) ) و کینتین (kin) اثرات متفاوتی در تولید کالوس در گونه های مذکور دارد. تیمار های هورمونی به-کار رفته برای گیاه چه، ژمول و بذر درمنه کوهی حاوی غلظت های مختلفی از هورمون های 2,4-d (1،2، 5/0 میلی گرم برلیتر) و kin (3و1 ، 5/0 میلی گرم بر لیتر) و bap (1و 5/0 میلی گرم بر لیتر) بود. بالاترین مقدار کالوس زایی برای درمنه کوهی در غلظت های 5/0 میلی گرم در لیتر2,4-d و 1 میلی گرم در لیتر kin و 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر bap مشاهده شد. تیمار های هورمونی به کار رفته برای گیاه چه، ژمول و بذر کاکوتی حاوی غلظت های مختلفی از هورمون های 2,4-d (1،2،3، 5/. میلی گرم برلیتر) و kin(1،2،3،4،5/0 میلی گرم بر لیتر) و bap (1و 5/0 میلی گرم بر لیتر) بود. بالاترین مقدار کالوس زایی برای کاکوتی در غلظت های 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر kin و 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d و 5/0 میلی گرم در لیتر bap مشاهده شد. از اجزای اصلی اسانس کالوس درمنه کوهی: ایکوسان (eicosan) و کاریو فیلین اکسید ((caryophyllene oxide و از اجزای اصلی اسانس کالوس کاکوتی: ان-دوکان (n-(dodecane و تترادکان ((tetradecane می باشند.