چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر روش ارائه علوفه و همچنین مقایسه منابع علوفه (منابع شاخصی از لگوم و گراس) بر عملکرد، قابلیت هضم، تخمیر شکمبه ای، رفتار خوراک و متابولیت های خونی گوساله های شیرخوار در غالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار (14 تکرار در هر تیمار) انجام گردید. تیمارها بترتیب شامل: 1) گروه شاهد (بدون علوفه)، 2) یونجه بصورت کاملا مخلوط، 3) سیلاژ ذرت بصورت کاملا مخلوط و 4) یونجه با دسترسی آزاد (ارائه جداگانه) بودند. پس از تولد گوساله ها با مقدار کافی آغوز تغدیه شدند و در جایگاه انفرادی قرار گرفتند. شیرگیری در 56 روزگی انجام شد. طول دوره آزمایش 70 روز بود. وزن کشی گوساله ها و اندازه گیری مصرف خوراک بصورت هفتگی انجام شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مصرف خوراک در هر سه دوره قبل و بعد از شیرگیری و در کل دوره بطور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت(01/0p<) و گروه شاهد در هر سه دوره آزمایش تفاوتی معنی دار نسبت به تیمارهای حاوی علوفه داشت. در ارتباط با مصرف خوراک، تیمار یونجه بصورت کاملا مخلوط تفاوت معنی داری را با تیمار یونجه با دسترس آزاد در هیچ یک از دوره ها نداشت. میانگین افزایش وزن روزانه در دوره های قبل از شیرگیری، بعد از شیرگیری و در کل دوره بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری نداشت. و تنها در دوره قبل از شیرگیری تمایل به معنی داری داشت. بازده تبدیل خوراک در هر سه دوره قبل و بعد از شیرگیری و کل دوره بطور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت و تیمارهای حاوی علوفه در مقایسه با گروه شاهد کمترین بازده خوراک در بعد از شیرگیری را به خود اختصاص دادند. بطوریکه تفاوت تیمار علوفه یونجه بصورت کاملا مخلوط با سه تیمار دیگر در هر سه دوره از آزمایش معنی دار نبود. قابلیت هضم ماده خشک در قبل از شیرگیری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت(05/0p<) و تیمار سیلاژ ذرت بصورت کاملا مخلوط کمترین قابلیت هضم ماده خشک را در بین تیمارها داشت.گوساله های تغذیه شده با علوفه ph شکمبه ای بالاتری در مقایسه با گروه شاهد در دوره های قبل و بعد از شیرگیری داشتند. غلظت کل اسیدهای چرب فرار همسو با سن گوساله های شیرخوار افزایش یافت، هر چند در دوره قبل از شیرگیری اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی وجود نداشت اما در دوره بعد از شیرگیری غلظت کل اسیدهای چرب فرار درگروه شاهد در مقایسه با گروه با دسترسی آزاد پایین تر بود. غلظت گلوکز خون با افزایش سن گوساله ها کاهش یافت همچنین ازت اوره ای خون قبل از شیرگیری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت(01/0p<) و میزان آن در تیمار سیلاژ ذرت بصورت کاملا مخلوط در قبل از شیرگیری بالاترین بود. تیمارهای حاوی علوفه بطور معنی داری مدت زمان نشخوار کردن را در مقایسه با گروه شاهد افزایش دادند همچنین کاهش معنی دار رفتارهای غیر تغذیه ای گروه های دریافت کننده علوفه در مقایسه با گروه شاهد مشاهده گردید. غلظت ازت آمونیاکی مایع شکمبه در گوساله های گروه شاهد در مقایسه با گروه های دریافت کننده علوفه بالاتر بود(01/0p<). بطور کلی نتایج این مطالعه نشان می دهد که حضور علوفه در خوراک آغازین و در اختیار قرار دادن علوفه با دسترس آزاد می تواند بدون تاثیر منفی بر عملکرد، موجب افزایش در خوراک مصرفی، بهبود تخمیر شکمبه ای، ph بالاتر شکمبه ای و بهبود رفتارهای غیر تغذیه ای گوساله های شیرخوار گردد. کلمات کلیدی: گوساله های شیرخوار، یونجه، سیلاژ ذرت، عملکرد، رفتارهای تغذیه ای، دسترسی آزاد به علوفه