نام پژوهشگر: محمدرضا حاجی رمضانی چالشتری حاجی رمضانی چالشتری
محمدرضا حاجی رمضانی چالشتری حاجی رمضانی چالشتری قدیر نوری قنبلانی
شته جالیز، aphis gossypii glover، یکی از آفات مهم خیار به ویژه در گلخانه ها می باشد. در این تحقیق امکان استفاده از مقاومت القایی برای کاهش جمعیت این آفت مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای زیستی شته جالیز در پنج تیمار و هر تیمار با 40 تکرار به مدت زمان های 0، 2، 4، 6 و 8 روز آلودگی اولیه با 5 شته ماده بالغ در شرایط آزمایشگاهی تحت دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و دوره ی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی بررسی شد. پس از اتمام دوره های پیش آلودگی، شته ها از روی گیاهان حذف شده و گیاهان برای مدت 48 ساعت عاری از حشره نگه داشته شدند سپس برای هر تیمار 40 گیاه تخصیص داده شده و پارامترهای زیستی شته روی آن ها مطالعه شد. نتایج نشان داد که از نظر مدت زمان مراحل نشوونمای پورگی، مدت زمان پوره-زایی و طول عمر افراد بالغ بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین مقایسه میانگین های نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) بین تیمارها اختلاف معنی داری را نشان داد در حالی که از نظر میانگین مدت زمان یک نسل (t) اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. بیشترین و کمترین مقدار r0این شته به ترتیب در تیمار صفر و 8 روز آلودگی پیشین، (41/47 و 45/16 پوره/ ماده/ نسل) به دست آمد. کمترین مقدار rm در تیمار 8 روز آلودگی پیشین، (310/0 ماده/ ماده/ روز) و بیشترین مقدار این پارامتر در تیمار صفر روز آلودگی پیشین، (417/0) به دست آمد. همچنین پارامترهای جدول زندگی از قبیل ?، dt و tنیز محاسبه گردید. بیشترین و کمترین مقدار میانگین نرخ رشد نسبی (mrgr) این شته در رقم استورم به ترتیب در تیمار بدون آلودگی پیشین و 8 روز آلودگی پیشین (161/0 و 090/0 میلی گرم بر روز) به دست آمد در حالی که در رقم رویال اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که آلودگی های پیشین خیار به شته می تواند نرخ رشد جمعیت شته را کاهش دهد و امکان استفاده از مقاومت القایی در مدیریت تلفیقی شته جالیز وجود دارد.