نام پژوهشگر: سمیه فریدونی نژاد

شرح دشواریهای کتاب " تجربه الاحرار و تسلیه الابرار" عبدالرزاق بیگ دنبلی خویی (زندگی مشتاق اصفهانی تا آخر جلد اول )
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1391
  سمیه فریدونی نژاد   زهرا ریاحی زمین

کتاب تجربه الاحرار و تسلیه الابرار اثر عبدالرزاق بیگ دُنبُلی از جمله کتاب هایی است که در زمینه ی تذکره نوشته شده است. این کتاب از مجموعه های نفیس و از مهمترین کتب ادبی و تاریخی است که در نیمه ی اول قرن سیزدهم هجری قمری تألیف گردیده است.پایان نامه ی حاضر که به روش کتابخانه ای و به شیوه ی متن پژوهی انجام شده است، در چهارفصل به شرح و تحلیل دشواری های این کتاب می پردازد. فصل اول کلیات، شامل ِمقدمه و معرفی ادبیات دوره ی بازگشت است. فصل دوم به معرفی عبدالرزاق بیگ دُنبُلی اختصاص دارد و در آن به بررسی زندگی و آثار و همچنین سبک نویسندگی او پرداخته شده است. فصل سوم که اصلی ترین بخش این پایان نامه است، شامل ِشرح لغات دشوار، آیات، احادیث، اشعار عربی و فارسی و امثال عربی است. فصل چهارم که آخرین بخش این پایان نامه است، به نتیجه های به دست آمده از تحقیق اختصاص یافته است که از جمله ی آنها می توان بدین سه مورد اشاره کرد : این کتاب گذشته از اشتمال آن بر تراجم جمعی از علما و شعرا و فقها ، از حیث فواید ادبی و تاریخی در خور اهمیت است، مولف در ضمن توضیح سبک و اشعار شعرا و ادبا گاهی به انتقادات لفظی هم می پردازد و این نکته از جنبه ی نقد ادبی حائز اهمیت است و در تذکره های متقدم و متأخر فارسی کم نظیر است. در متن کتاب حدوداً 49% لغات عربی و 17% واژه های دشوار وجود دارد و با توجه به آرایه های ادبی و استشهادات فارسی و عربی کتاب، می توان آن را در شمار بهترین کتب تذکره به نثر بینابین دوره ی بازگشت ادبی قرار داد.