گیاهان به طور طبیعی در معرض انوای تنش های محیطی مانندخشکی، گرما، سرما و تابش اشعه هایی مانند uvهستند. برای مقابله با این تنش ها استراتژی های گوناگونی مانند تولید متابولیت های ثانویه و ایجاد آنزیم های متفاوت در سیستم های متابولیکی خود می کنند. شناخت گونه ها و ارقام مقاوم کمک می کند تا استفاده بهینه ای از گیاهان شود.آنزیم فنیل آلانین آمونیا لیاز (pal) آنزیم کلیدی در تولید ترکیبات فنلی است و نقش کلیدی این ترکیبات آنتی اکسیدانت درتطابق گیاهان به تنش های زنده وغیر زنده اهمیت بسزایی دارد. گیاه پسته دارای همزیستی میکوریزی است و میکوریزی می تواند در تخفیف و کاهش تنش ها خصوصا uv-b موثر باشد. در این تحقیق، نمونه برداری از برگ، گل، میوه درختان پسته سه رقم احمد آقایی، اوحدی، کله قوچی که برروی چهار پایه مختلف اهلی، موتیکا، آتلانتیکا و سرخس پیوند شده بودند در ایستگاه مرکز تحقیقات پسته انجام شد و نمونه ها از نظر فعالیت آنزیمpal ، ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و آنتوسیانین ها برای تعیین شاخص ترین پایه و رقم بررسی شدند. افزایش فعالیت آنزیم pal ، ترکیبات فنلی و فلاونوئیدها و همچنین، همبستگی مثبت بین فعالیت آنزیم و ترکیبات موجود دربرگ ها و گل های پایه و پیوند، موتیکا-احمد آقایی و اهلی- اوحدی به ترتیب، اثر متقابل این پایه ها وا رقام و مقاومت بیشتر آنها را نسبت به دیگر پایه ها و ارقام و مورد مطالعه، در تنش های محیطی نشان داد. فعالیت آنزیم pal و محتوای کل فنلی با رسیدگی میوه در نمونه ها کاهش یافت، اما سطح بالای ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی در پوست میوه پسته پتانسیل حفاظتی پوست را در برابر اشعه ماوراءبنفش و آفات نشان می دهد که در پایه موتیکا-احمد آقایی بیشترین مقدار آن مشاهده شد. نتایج وجود برخی ترکیبات فعال زیستی را در مغز پسته نشان می دهد که بیشترین مقدار متعلق به پایه موتیکا -احمد آقایی است . به نظر می رسد اثر پایه در ترکیبات پیوند منشا ژنتیکی و وراثتی دارد. با توجه به نقش حفاظتی ترکیبات فنلی در برابر آسیب های حاصل از تنش های محیطی خصوصا تنش uv-b ، بنابر این بذرهای موتیکا- احمدآقایی و اهلی – اوحدی برای مرحله بعدی این مطالعه انتخاب شده تا در محیط آزمایشگاه نهال های درمعرض پرتو uv-b با میزان دوزهای صفر(شاهد)، 4، 8، 16 کیلو ژول بر متر مربع قرار گیرند و اثر دوزهای مختلف uv-b برپارامترهای رشد والقا تنش اکسیداتیو در دو رقم مقایسه گردد. بررسی ها نشان داد در رقم احمدآقایی واوحدی پارامتر های رشد(طول اندام هوایی و ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و سطح برگ)، مقدار کلروفیل a، b و کل اگر چه با افزایش دوزهای uv-b کاهش نشان دادند ولی این مقادیردر رقم احمدآقایی نسبت به رقم اوحدی بالاتر بود. افزایش مقادیر پراکسیداسیون لیپیدها، h2o2 ، فعالیت آنزیمpal، ترکیبات فنلی فلاونوئیدی، آنتوسیانینی در هر دورقم و با افزایش مقدار شدت uv-bدیده شد ولی در رقم اوحدی مقادیر پراکسیداسیون لیپیدها، h2o2 و آنتوسیانین ها نسبت به احمدآقایی بالاتر بود. مقدارپروتئین در هردورقم با افزایش شدت uv-bو تا شدت 8کیلوژول برمتر مربع افزایش و در شدت بالاتر کاهش داشت ولی این مقدار در رقم احمدآقایی بالاتر بود. افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان مانند cat ، apx ، gpx با افزایش شدت تابش و کاهش فعالیت آنزیم sod و ppo در هردو رقم مشاهده شد که مقدار فعالیت آنزیم cat ، apx ، gpx در رقم احمدآقایی بالاتر بود. اگرچه آنزیم cat در رقم اوحدی با افزایش شدت uv-b کاهش داشت. به نظر می رسد رقم احمدآقایی در برابرتنش uv-b با داشتن سیستم دفاعی به واسطه ترکیبات مسیر فنیل پروپانوئیدی وآنزیم های آنتی اکسیدان با فعالیت بیشتر، نسبت به رقم اوحدی مقام تراست و رقم اوحدی نسبت به تنشuv-bگیاه حساس تری است. به منظور تولید نها ل های میکوریزی ابتدا بذر پسته رقم احمدآقایی از مرحله تنش uv-b و بذر قارچagaricus bisporus در شرایط استریل کشت داده شده و سپس در محیط پرلیت و در داخل ارلن نهال های اکتومیکوریزی تولید شد تا نهال های پسته اکتومیکوریزی و غیر میکوریزی تحت تنش uv-b با یکدیگر مقایسه گردند. نتایج نشان داد اکتومیکوریزی موجب بهبود رشد و افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش uv-b گردید. اکتو میکوریزی با افزایش سیستم دفاع آنتی اکسیدانی غیر آنزیمی نظیر کاروتنوئید، ترکیبات فنلی، آنتوسیانین و فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان های آنزیمی sod، cat، gpx، apx موجب کاهش تنش اکسیداتیو، پراکسیداسیون لیپیدها،h2o2 و موجب افزایش رنگیزه های فتوسنتزی و در نهایت پارامترهای رشد گردید. همچنین اکتومیکوریزی موجب افزایش فعالیتpal گردید و بر فعالیت ppo تاثیری نداشت. در پژوهش حاضر نتایج حاصل از آنالیز توسطuplc افزایش فلاونوئید روتین (کورستین 3- روتینوزید) را در چهار سطح تیمار uv-b در گیاهان میکوریزی و غیر میکو ریزی نشان داد که این مقدار در گیاهان میکوریزی بیشتر است که می تواند افزایش فلاونوئید ها را تایید نماید.

صفات ریخت شناسی مهمترین و اصلی ترین ویژگی در رده بندی گیاهان می باشد. برای تکمیل و تائید رده بندیها روشهای دیگری از جمله کموتاکسونومی و تاکسونومی عددی به منظور کاربرد بهتر صفات ریخت شناسی نیز استفاده شده است. خانواده پلی گوناسه از جمله خانواده هایی است که توسط بسیاری از محققین مورد مطالعه قرار گرفته است. با وجود اینکه تحقیقات زیادی بر روی ارتباط خویشاوند این خانواده از نظر رده بندی انجام شده ولی گزارشی مبنی بر مقایسه صفات ریخت شناسی، شیمیایی و همچنین روشهای آماری وجود ندارد. لذا در این بررسی بر آن شدیم، تا از نقطه نظرهای فوق به مطالعه برخی جنسها و گونه های این خانواده در استان کرمان بپردازیم.در این بررسی ابتدا گیاهان از رویشگاههای مختلف استان جمع آوری، پس از شناسایی، با نمونه های هرباریومی، به منظور تایید نامگذاری مقایسه گردیدند. 36 صفت ریخت شناسی مربوط به اندامهای مختلف گیاه اندازه گیری و سپس با استفاده از روشهای آماری از جمله تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای مطالعه شدند . نمودار و دندروگرام حاصل، 4 گروه مجزا که بیانگر 4 جنس این خانواده بود را به تفکیک نشان دادند. ندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای صفات ریخت شناسی، در جنس پلی گونوم وجود دو بخش پلی گونوم و پرسیکاریا را به صورت مجزا تایید می کند و گونه های علفی و چوبی در بخش پلی گونوم نیز در دو خوشه جدای از هم قرار گرفتند. همچنین گونه پلی گونوم مینوس از گونه های بخش پلیگونوم، با داشتن دو خامه مجزا و فندقه فشرده و محدب تفکیک شده است. در گونه های چوبی پلی گونوم، پلی گونوم تیمیفولیوم، پلی گونوم هیرکانیکوم و پلی گونوم پارانکئوئیدس تشابه زیادی با یکدیگر نشان می دهند. در گونه های علفی، پلی گونوم مولیئفورم از دیگر گونه ها جدا گردیده است. بر اساس صفات ریخت شناسی در جنس رمکس نیز وجود دو زیرجنس با استفاده از تجزیه خوشه ای تشخیص داده شد، که نتایج طبقه بندی ارئه شده توسط رشینگر (1968) را تایید می کند.بررسی فلاونوئیدها در هر یک از جنسها به روش کروماتوگرافی کاغذی دو بعد و سپس تجزیه خوشه ای نتایج حاصل از مطالعه ریخت شناسی مذکور را تا حدود زیادی تایید می نماید و همچنین وجود دو گروه مجزای علفی و چوبی در جنس پلی گونوم نیز مجددا تایید گردید ولی جدایی پلی گونوم مینوس از سایر گونه های بخش پلی گونوم تایید نشد و بنابراین نشان می دهد که نزدیکی قابل توجهی بین پلی گونوم مینوس و گونه های بخش پلی گونوم وجود دارد. در جنس رمکس وجود دو زیر جنس اسه توزا و رمکس مجددا تایید شد.بدین ترتیب نتایج حاصل از تجزیه و خوشه ای فلاونوئیدهای جنس پلی گونوم و رمکس، با نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای صفات ریخت شناسی، مطابقت قابل قبولی دارد. بنابراین بررسی توام صفات ریخت شناسی و فلاونوئیدها در جنسهای این خانواده رده بندیهای موجود را تا حد زیادی تائید می کند.